Η αλλαγή του κλίματος απειλή για τα θηράματα
Δεν υπάρχει χώρα που να μην έχει υποστεί τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής
Οι επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και στα οικοσυστήματα είναι μεγάλης κλίμακας και συνιστούν τεράστια απειλή για τους θηραματικούς πληθυσμούς.
Με τον όρο κλιματική αλλαγή εννοούμε την μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος. Πρόκειται για τις αλλαγές των κλιματικών συνθηκών που οφείλονται στις συνεχιζόμενες φυσικές διαδικασίες και στην ανθρώπινη δραστηριότητα και αφορούν στην τροποποίηση της σύνθεσης της ατμόσφαιρας.
Αιτία της αλλαγής είναι η υπερβολική χρήση ορυκτών πόρων, όπως είναι ο άνθρακας, ο λιγνίτης, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η καύση των οποίων απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες CΟ2 (διοξείδιο του άνθρακα) στην ατμόσφαιρα.
Με την αλόγιστη κατανάλωση των φυσικών πόρων και τη βαθμιαία αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη, υποβαθμίστηκε και υπέστη σοβαρές βλάβες το φυσικό περιβάλλον. Είναι πλέον ευδιάκριτη η απειλή για την επιβίωση όλων των ζωντανών οργανισμών της γης, από την Ανταρκτική μέχρι την Αρκτική.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Tα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως είναι οι έντονες βροχοπτώσεις, οι καύσωνες, οι ξηρασίες και οι τυφώνες, που παρουσιάζουν έξαρση τα τελευταία χρόνια. Πρόσφατα παραδείγματα για τη χώρα μας οι μεγάλες πυρκαγιές της Β. Εύβοιας (2021) και του Έβρου (2023) και τα πλημμυρικά φαινόμενα με επίκεντρο τη Θεσσαλία (Σεπτέμβρης 2023).
-η όξινη βροχή που είναι βλαβερή για τους ανθρώπους, τα φυτά και τα ζώα. Η μολυσμένη (τοξική) βροχή νεκρώνει τις λίμνες και τα ποτάμια, καταστρέφει τεράστιες εκτάσεις δασών και ρυπαίνει το νερό.
-η γέννηση υβριδικών ειδών ζώων. Όπως είναι γνωστό παραπλήσια είδη ζώων διασταυρώνονται εδώ και χιλιετίες. Καθώς όμως οι βιότοποι και η βιοποικιλότητα μεταβάλλονται λόγω της αλλαγής του κλίματος, είδη που δεν είχαν ποτέ μέχρι τώρα συναντηθεί, συμβιώνουν στην ίδια περιοχή και ζευγαρώνουν.
Τρανό παράδειγμα αποτελεί το ζευγάρωμα των πολικών και των καφέ αρκούδων της Β. Αμερικής, που δημιουργεί ένα νέο υβρίδιο αρκούδας. Ανάλογες τάσεις έχουν παρατηρηθεί και στις σύλβιες. Η σύλβια είναι στρουθιόμορφο πουλί γνωστό στην Ελλάδα με το όνομα τσιροβάκος.
Μόνη σωτηρία η προσαρμογή των ειδών
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ορατές και αναμένεται να ενταθούν τις επόμενες δεκαετίες. Σήμερα ένα σημαντικό μέρος από τα άγρια θηλαστικά της Ευρώπης και το 1/3 περίπου των πουλιών, των ερπετών και των ψαριών απειλούνται με εξαφάνιση. Αυτό συμβαίνει γιατί μειώνεται η βιοποικιλότητα και συρρικνώνονται τα οικοσυστήματα.
Ακόμα το 50% των υγροτόπων έχουν αποστραγγιχτεί και τα ¾ των αμμόλοφων των μεσογειακών χωρών έχουν εξαφανιστεί.
Μία έρευνα για το φυσικό περιβάλλον της Ευρώπης προβλέπει ότι κάθε ευρωπαϊκό είδος θα μετατοπιστεί κατά 550 χιλιόμετρα βορειο-ανατολικά μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα. Αν για παράδειγμα σε ένα είδος πτηνού το κέντρο εξάπλωσης είναι το ακρωτήριο Ταίναρο στο νότιο άκρο της Πελοποννήσου, το κέντρο αυτό θα έχει μετατοπιστεί στα βόρεια σύνορα της χώρας μέχρι το τέλος του αιώνα. Αυτή η μετακίνηση θα δώσει την χαριστική βολή σε είδη που δεν θα μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.
Να επισημανθεί ακόμα ότι οι πύρινες εικόνες των μεγάλων πυρκαγιών είναι καταγεγραμμένες στη μνήμη των πουλιών και των ζώων. Έτσι μπορεί με βεβαιότητα να ειπωθεί ότι η μειωμένη παρουσία των αποδημητικών πουλιών τις τελευταίες δεκαετίες, οφείλεται αφενός στη συρρίκνωση των βιοτόπων, αλλά και στην υπογεννητικότητα, λόγω της καταστροφής των φωλιών και των ασθενειών.
