Γνωριμία με τις τσίχλες (μέρος 2ο)
Συνεχίζοντας τη γνωριμία με τις τσίχλες, τα θηρεύσιμα είδη που προσελκύουν δεκάδες χιλιάδες κυνηγούς, αξίζει να γίνει αναφορά στα επί μέρους στοιχεία της φυσιολογίας και της συμπεριφοράς τους.
Καθοριστικός παράγοντας η ελιά
Το μεγάλο βάρος της διατροφής των τσιχλών, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, το σηκώνει ο ώριμος καρπός της ελιάς. Ακόμα όμως και αν έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή, έρχεται ο μικρός καρπός της αγριελιάς, που εκτός από το λάδι περιέχει και μια βιταμίνη ενισχυτική της όρασης.
Αλλά ο καρπός της ελιάς δεν ενδιαφέρει όλη την οικογένεια των τσιχλών. Σχεδόν αδιάφορες είναι οι δενδρότσιχλες και οι γερακότσιχλες, ενώ αντίθετα για την κελαηδότσιχλα, τον κότσυφα και την κοκκινότσιχλα αποτελεί σημαντική θρεπτική τροφή με το λάδι που περιέχει. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που η νότια χώρα με τα εκατομμύρια λιόδεντρα κατέχει το μονοπώλιο και συγκεντρώνει τις λεγόμενες, λόγω μεγέθους, «μικρές» τσίχλες.
Παλιότερα ίσχυε ο κανόνας ότι η παρουσία της κελαηδότσιχλας στη χώρα ήταν ανάλογη με τη πορεία της λαδοχρονιάς. Δηλαδή η καλή συγκομιδή συνεπάγεται πολλές τσίχλες, αλλά και το αντίστροφο. Επειδή όμως τα τελευταία χρόνια η ασφάλεια που επιζητούν τα πουλιά εξισώνεται σχεδόν με τη διατροφική ανάγκη, οι παρατημένοι ελαιώνες, λόγω μη οικονομικής συγκομιδής, εξασφαλίζουν με τον λόγγο που δημιουργείται το ιδανικό «εστιατόριο» για τις τσίχλες.
Πώς κυνηγιούνται οι τσίχλες
Δύο είναι οι τρόποι που κυνηγιούνται οι τσίχλες, με καρτέρι και με περπατητό κυνήγι. Το καρτέρι διακρίνεται στο πρωινό και το απογευματινό, αλλά το απογευματινό ισχύει μόνο για την κελαηδότσιχλα και τον κότσυφα.
Το καρτέρι ξεκινά από τα χαράματα, όταν τα πουλιά πηγαίνουν από τις θέσεις κούρνιας στις περιοχές τροφοληψίας, που λίγο απέχουν μεταξύ τους και συνεχίζεται στη διάρκεια του πρωινού στη διαρκή μετακίνηση της τσίχλας για αναζήτηση της τροφής. Το αντίστροφο συμβαίνει το απόγευμα, όταν οι τσίχλες οδεύουν για την κούρνια.
Οι δενδρότσιχλες που μετακινούνται από κορυφή σε κορυφή των δέντρων και είναι εξαιρετικά επιφυλακτικές, τις κυνηγάμε μόνο με καρτέρι στα ξέφωτα του δάσους. Για τις γερακότσιχλες τα καρτέρια στήνονται κοντά, όχι μέσα, στους μηλεώνες και στις καρυδιές.
Σε όλα τα είδη τσίχλας, όταν πρόκειται για καρτέρι, σημαντικό ρόλο παίζει η καλή προφύλαξη και η παραλλαγή με το περιβάλλον. Οι φωνές και οι άσκοπες κινήσεις διώχνουν μακριά τα πουλιά.
Η ασφάλεια ισάξια (σήμερα) με τη τροφή
Ο σοβαρότερος κίνδυνος για τις τσίχλες δεν είναι ο κυνηγός, αλλά τα αρπακτικά. Πέρα από τα εδαφόβια αρπακτικά (αλεπού, νυφίτσα), ζημιά προκαλούν τα γεράκια και τα κορακοειδή. Τη μεγαλύτερη ζημιά προξενεί το διπλοσάϊνο, γεράκι που οι περισσότεροι κυνηγοί το γνωρίζουν και έχουν μάλιστα και κάποιο περιστατικό να αφηγηθούν ή για την εφόρμηση στην τσίχλα που πετάει ή για το θηρευμένο πουλί που άρπαξε κυριολεκτικά μέσα από τα χέρια τους.
Η μεγάλη αύξηση των φτερωτών αρπακτικών που παρατηρείται τελευταία και ιδίως η προστασία των γερακιών, μέτρο που η τήρησή του τιμά τους κυνηγούς, έχει σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στις τσίχλες, αυξάνοντας τον φόβο και την επιφυλακτικότητά τους.
Για τους παραπάνω λόγους οι τσίχλες, έχουν από χρόνια εγκαταλείψει τα μεγάλα γραμμικά λιοστάσια και επιλέγουν τα μικρότερα, ιδιαίτερα τα λογγομένα, και μόνο εκείνα που γειτονεύουν με τα πυκνά.
Τα τελευταία όμως χρόνια το εντατικό κυνήγι που ασκείται στις τσίχλες από τους Ιταλούς κυνηγούς, έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά των πουλιών. Έτσι χρόνο τον χρόνο αυξάνεται ο κρυπτικός χαρακτήρας των τσιχλών, ιδιαίτερα της κελαηδότσιχλας, της κοκκινότσιχλας και του κότσυφα. Αν μάλιστα συνηγορεί ο καλός χειμωνιάτικος καιρός, οι τσίχλες είναι επί μακρόν εξαφανισμένες στα δυσπρόσιτα ημιορεινά και ορεινά διαμερίσματα.
Η γνωριμία όμως με τις τσίχλες δεν έχει τέλος. Όσο χρόνο και να αφιερώσει ο κυνηγός στη παρατήρηση και στο κυνήγι τους, πάντοτε θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Πόσο μάλλον όταν τα λίγα τελευταία χρόνια παρατηρούνται ραγδαίες αλλαγές στο περιβάλλον και στην συμπεριφορά των πουλιών.
