Mπεκάτσες: Έξω από έλατα και σε μεσαία υψόμετρα
Δεν είναι καθόλου σπάνιο στην εποχή κορύφωσης των μπασιμάτων κάποιοι αριθμοί από μπεκάτσες να πιάνουν συγκεντρωτικά σε ορισμένες περιοχές και ελάχιστα χιλιόμετρα μακρύτερα, σε σημεία με παρόμοιες κλιματικές συνθήκες να μην υπάρχει ούτε κουτσουλιά.
Μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Νοέμβρη δεν δημιουργήθηκαν συνθήκες που διαμορφώνουν ιδανικούς βιότοπους για τις μπεκάτσες. Ο καιρός τελείως ακατάλληλος, τα μπασίματα στην κορύφωσή τους, και στα μεγάλα υψόμετρα σπάνιζαν τα νοτισμένα χώματα…
Οι κορφιάδες του Παρνασσού, της Γκιώνας, της Οίτης, κυρίως όμως του Καλλίδρομου ήταν πάντα τέτοια εποχή αγαπημένα λημέρια. Έλατο, φτεριάδες και όπου τύχαινε πουρν άρι ήταν οι κυρίως επιλογές, όμως εκείνη η διπλή έξοδος στον “Αετό”, παρά το υγρό στοιχείο που κυριαρχούσε στον τόπο, ήταν απογοητευτική.
“Φτώχεια” στα ψηλώµατα
Από αρχές Νοέμβρη μέχρι τα πρώτα χιόνια του Δεκέμβρη πήγαινα πέντε έξι φορές σε τόπους της Στερεάς, κι άλλες τόσες σε μέρη “δικά μου” που τέτοια εποχή τα θεωρούσα κοτέτσια.
Φέτος όμως, ο κάθε άλλο παρά χειμωνιάτικος καιρός ευνοούσε να επιμένω μόνο στα ψηλώματα, με αποτέλεσμα ο απολογισμός από κλασικά πρώιμα μπεκατσοτόπια της Φωκίδας και της Φθιώτιδας να είναι απογοητευτικός.
Δύο κυνηγοί εμείς, με τέσσερα έμπειρα σκυλιά, σε τρεις ολοήμερες αναζητήσεις και τέσσερις διαφορετικούς μπεκατσότοπους σηκώσαμε συνολικά 6 πουλιά και πήραμε 4. Όταν δίποδοι και τετράποδα “σταυρώνουν” κυριολεκτικά πολλούς διαφορετικούς επιλεκτικούς μπεκατσότοπους και καταλήγουν σε αυτό το αθροιστικό, τότε μόνο για απογοήτευση μπορούμε να μιλάμε.
Η δικαιολογία ότι οι κυνηγότοποι ήταν “μπαρούτι” από ξηρασία, εκεί δεν ταίριαζε. Και νερά έτρεχαν και μαλακωσιά στο χώμα υπήρχε και σαπίλα μύριζε ο τόπος, όμως οι μπεκάτσες παρέμεναν απελπιστικά λίγες.
Προς Ναυπακτία µεριά
Το εντελώς αντίθετο συνέβαινε κάμποσο δυτικότερα, σε δασωμένους τόπους ανάμεσα Ευρυτανία Ναυπακτία. Δυό επισκέψεις έκαναν εκεί κάποιοι φίλοι και επιστρέφοντας βλέπαμε τα “προικιά τους” και ζηλεύαμε… Αποφάσισα να πάω με έναν της παρέας εκείνης, τον Λεωνίδα που μου έδωσε και το “ραπόρτο”… Σμίγαμε τακτικά με λόγου του, αλλά αντάμα κυνήγι δεν κάναμε ποτέ.
Φτάνοντας προχωρημένο ξημέρωμα με άφησε να διαλέξω μεριά, όμως με λόγια και τον δείκτη του χεριού του να δείχνει το δάσος, ποτέ κανένας τόπος δεν μαθαίνεται.
Όποιος πρωτοπάει εκεί, με μία γρήγορη ματιά τριγύρω, σίγουρα θα σκεφτεί πως αυτός ο τόπος είναι μεν σπουδαίος κυνηγότοπος, όμως πολύ αμφιβάλω αν θα τον χαρακτηρίσει και ως ιδανικό μπεκατσότοπο.
Σε εκείνο λοιπόν τον τελείως άγνωστο για εμένα κυνηγότοπο, μεσιανά στο Κερασοβούνι και κατά Ελατόβρυση μεριά, βρήκαμε πουλιά που ως τις 7 Νοέμβρη ήταν τα περισσότερα από οπουδήποτε αλλού, αφού μόνο τα σηκώματα του διημέρου έφτασαν τα 11…
Δεν είναι καθόλου σπάνιο στην εποχή κορύφωσης των μπασιμάτων, κάποιοι αριθμοί από μπεκάτσες να πιάνουν συγκεντρωτικά σε ορισμένες περιοχές και ελάχιστα χιλιόμετρα μακρύτερα,
σε σημεία με παρόμοιες κλιματικές συνθήκες να μην υπάρχει ούτε κουτσουλιά. Επίσης δεν είναι περίεργο αυτά τα πουλιά να παραμείνουν για κάμποσο διάστημα εκεί, εφόσον οι συνθήκες τα ευνοούν. Όμως δεν είναι καθόλου συνηθισμένο να επιμένουν σε διαμονή γύρω από χαμηλά και μεσαία υψόμετρα.
“Κίνηση” σε μεσαία υψόμετρα
Ασυνήθιστες συμπεριφορές αυτές, ίσως ακολουθώντας τα τερτίπια του καιρού και πάντως τελείως έξω από εμπειρικά δεδομένα. Έχει συμβεί ξανά κάμποσες φορές ο Νοέμβρης να φεύγει, αφήνοντας στην τσάντα περισσότερες μπεκάτσες απ΄ ότι ο Δεκέμβρης. Πάντα όμως, όλες ή σχεδόν όλες ήταν στον έλατο, στους φτεριάδες, στις οξιές και γενικά στα μεγάλα υψόμετρα.
Ο φετινός όμως, τουλάχιστον ως τώρα και στα μέρη που κυνηγήσαμε, τις διατήρησε σε πλαγιαρά πολύ χαμηλότερα του αναμενόμενου. Ασφαλώς και σε κάποιους άλλους κυνηγότοπους οι μπεκάτσες κινήθηκαν περισσότερο “ορθόδοξα” και οι ελατιάδες τίμησαν τα αναμενόμενα και την φήμη τους. Ωστόσο εγώ περιγράφω το δικό μου ως τώρα οδοιπορικό και το κάνω γιατί κάποιοι θα ισχυριστούν πως πήγανε στον Παρνασσό, ή στο Καλλίδρομο και βρήκανε πουλιά.
Μπράβο, θα απαντήσω, πήγατε, βρήκατε και πολύ καλά κάνατε. Δεν πήγατε όμως ερευνώντας στην τύχη, έτσι δεν είναι; Στα μέρη που γνωρίζετε πήγατε, στα “κοτέτσια σας” ερευνήσατε… Και εμείς εκεί τις ψάξαμε λεβεντιές, στα μέρη που τις βρίσκαμε κάθε χρονιά τέτοια εποχή, όμως ήταν ουσιαστικά άφαντες.
Και στο παρελθόν έχουν περάσει χρονιές όπου τα έλατα κάποιων περιοχών δεν στάθηκαν φιλόξενοι χώροι για τις μπεκάτσες. Τότε όμως απλά αλλάζαμε τόπο και τραβάγαμε σε ακόμη μεγαλύτερα υψόμετρα, με γάβρα και δάση οξιάς, όπου στο τέλος πάντα κάτι καταφέρναμε, κάπου τις βρίσκαμε περισσότερο συγκεντρωμένες.
Άλλες συνήθειες
Μαθαίνω πως αρκετοί ακόμη γνωστοί μπεκατσοκυνηγοί, τόσο στις πλαγιές του Φαλακρού, όσο και στα ορεινά Πηλίου και Καϊμακτσαλάν, αντιμετώπισαν σχεδόν παρόμοιες καταστάσεις. Άκαρπες οι πολύωρες περιπλανήσεις στα ψηλώματα με έλατα, γάβρα, μαυρόπευκα και οξιές, και αποδοτικές πολύ χαμηλότερα στο δέντρο.
Δεν μπορεί ξαφνικά ένας σημαντικός αριθμός από τις μπεκάτσες του Νοέμβρη να άλλαξε συνήθειες και επιλογές. Ίσως πρέπει να καταγραφεί ως περιστατικό, όμως πολύ αμφιβάλω αν θα συμβεί ξανά και σε τέτοια έκταση.
Μοναδική απάντηση στο γιατί, (κι αυτή υπό αμφισβήτηση), μπορώ να σκεφτώ μόνο ότι η απουσία βροχών τον Οκτώβρη δημιούργησαν κατάλληλους βιότοπους σε τόπους με χαμηλότερα υψόμετρα, οπότε τα πουλιά βρήκαν κατάλυμα εκεί.
