“Μάλλινη τάπα” ή διασπορέας; Ποιά από τις δύο επιλογές είναι η καλύτερη για ένα όπλο που θα κληθεί να “δουλέψει” σε κυνήγια μπεκάτσας;
Στην προσπάθειά τους να ανοίξουν την κοντινή τουφεκιά τους, τα φυσίγγια με μάλλινες τάπες και τα φυσίγγια με διασπορέα, αποτελούν σήμερα την πιο δημοφιλή επιλογή των μπεκατσοκυνηγών. Η μάλλινη τάπα έρχεται από πολύ παλιά (τεχνολογία από το μακρινό 1850), ενώ ο διασπορέας είναι πιο σύγχρονος, ως επινόηση των κατασκευαστών φυσιγγίων για να βελτιώσουν τις επιδόσεις στα όπλα με στενά τσοκαρίσματα…
Κάποτε, από… ουρές αλόγου
Μάλλινη τάπα ή διασπορέας, λοιπόν; Ποια από τις δύο επιλογές είναι η καλύτερη για ένα όπλο που θα κληθεί να “δουλέψει” σε κυνήγια μπεκάτσας; Η λεγόμενη “μάλλινη τάπα” προέρχεται από μία εποχή που δεν είχαν, ακόμα, ανακαλυφθεί τα συνθετικά υλικά. Τότε, ο ευκολότερος τρόπος για να δημιουργηθεί έμφραξη ενδιάμεσα στην πυρίτιδα και τα σκάγια, ήταν οι λιπασμένες τρίχες από την ουρά του αλόγου, που καθιερώθηκαν ως… “μάλλινες τάπες”. Αυτού του είδους η τάπα έχει την ιδιότητα να μην καταστρέφεται από τη θερμοκρασία και την πίεση που δημιουργείται κατά την καύση της πυρίτιδας. Παράλληλα, διατηρεί το σχήμα της, καθώς κινείται μέσα στην κάννη, παρά τις έντονες τριβές με τα πλαϊνά τοιχώματα.
Το “προνόμιό” της είναι ότι προσαρμόζεται πολύ γρήγορα στα τοιχώματα της κάννης, ακόμα και αν αυτά έχουν διαφορετική διάμετρο, παρέχοντας πάντα έμφραξη! Επειδή η θαλάμη, ο κώνος προσαρμογής,το κύριο τμήμα και το τσοκ μίας κάννης έχουν διαφορετικές διαμέτρους, η τάπα απαιτείται να εφάπτεται πάντα στα τοιχώματα, καθώς “ταξιδεύει”, ώστε να μην επιτρέπει στα αέρια να περνούν μπροστά, στον χώρο των σκαγιών. Κάννες που έχουν πολλαπλές διαμορφώσεις στο εσωτερικό τους, όπως οι tribore της ιταλικής Fabarm, ή κάννες που έχουν σταθερά διαμορφωμένα Tulla τσοκ, είναι ιδανικές για να ρίχνουν “μάλλινες τάπες”! Το ίδιο ισχύει και για κάννες με στενούς αυλούς, που δεν ξεπερνούν σε διάμετρο τα 18,4 χιλιοστά. Επίσης, σύγχρονα τσοκ που έχουν αρκετές διαμορφώσεις στο εσωτερικό τους, θα αποδώσουν πολύ καλά σε συνδυασμό με “μάλλινες τάπες”…
Αμφισβητούμενη “γνησιότητα”
Βεβαίως, στις ημέρες μας είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν στην αγορά φυσίγγια με πραγματικές μάλλινες τάπες (υπάρχουν, φυσικά, αλλά θέλει ψάξιμο). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι εταιρίες χρησιμοποιούν τάπες κατασκευασμένες από πεπιεσμένο χαρτί, φελλό, κετσέ και άλλα παρόμοια υλικά, παρουσιάζοντάς τα ως παραδοσιακά φυσίγγια με μάλλινη τάπα. Πίσω από το υλικό που προσομοιάζει με την “μάλλινη τάπα”, συνηθίζουν να τοποθετούν ένα πλαστικό κυάθιο που αντικαθιστά την χαμένη ελαστικότητα και προσαρμοστικότητα της πραγματικής μάλλινης τάπας, στα πλαϊνά τοιχώματα της κάννης. Ο κυνηγός που ψάχνει φυσίγγια με “μάλλινες τάπες”, αναζητά μία βλητική απόδοση ενδιάμεσα στο κανονικό κυάθιο (συγκεντρωτήρας) και στα φυσίγγια διασποράς.
Όμως, τα φυσίγγια με “μάλλινες τάπες” που κυκλοφορούν στην αγορά, δεν προσφέρουν πάντα αυτό που έχει στο μυαλό του ο κυνηγός. Κατά καιρούς έχω δοκιμάσει φυσίγγια με “μάλλινες τάπες”, που την απόδοσή τους στις μεγάλες αποστάσεις, θα την ζήλευαν πολλά από τα φυσίγγια… με συγκεντωτήρες!
Η “δουλειά” του διασπορέα
Τα φυσίγγια διασποράς, από την άλλη, δεν… επιλέγουν κάννες, ούτε και χρειάζονται προϋποθέσεις για να αποδώσουν αυτά που υπόσχονται. Αυτό που ζητάνε όσοι τα χρησιμοποιούν, είναι να ανοίξουν τα σκάγια στην απόσταση των 10-15 μέτρων, αρκετά περισσότερο από ότι θα κατάφερναν με ένα φυσίγγι που έχει κανονικό κυάθιο. Αυτήν τη δουλειά την κάνει ο διασπορέας, που είναι έτσι διαμορφωμένος ώστε να μπορεί να ανοίξει τα σκάγια. Βεβαίως, το πόσο περισσότερο πρέπει να ανοίξουν, ή ποια πρέπει να είναι η ποιότητα της κατανομής των σκαγιών, είναι θέμα που σηκώνει πολύ συζήτηση. Κατά καιρούς έχουν σχεδιαστεί κυάθια που προσφέρουν εγγυημένο αποτέλεσμα στα σύγχρονα όπλα, ασχέτως της εσωτερικής διαμόρφωσης της κάννης, του αυλού της, ή των τσοκ που χρησιμοποιεί ο κυνηγός.
Αν και οι διασπορείς εφευρέθηκαν για να δώσουν λύσεις σε όπλα με στενά και σταθερά τσοκ, στην πορεία εξελίχτηκαν ώστε να μπορούν να αποδίδουν και σε κλειστά και ανοιχτά τσοκ! Βεβαίως, τα προβλήματα δεν έχουν εκλείψει, παρά την συνεχή πρόοδο της τεχνολογίας στα φυσίγγια και τα πυρομαχικά κυνηγίου: κάποια φυσίγγια διασποράς ανοίγουν πολύ τα σκάγια, κάποια άλλα δεν έχουν μεγάλη διασπορά στις κοντινές αποστάσεις, κ.λπ.
Και επειδή δεν υπάρχει κάποιος “κανόνας” ως μέτρο σύγκρισης και δοκιμών, τα φυσίγγια διασποράς κρίνονται με… ελεύθερα κριτήρια από τους κυνηγούς.
Το ενδιαφέρον των Γάλλων και των Ιταλών
Η ιστορία των φυσιγγιών διασποράς είναι παλιά και, κυρίως, Γαλλική! Οι Αμερικάνοι δεν τα ξέρουν καν, οι Καναδοί… ούτε τα έχουν ακούσει, οι Άγγλοι τα σνομπάρουν γιατί ξέρουν μόνο από παγάνες , οι Γερμανοί δεν ασχολούνται με μπεκάτσες, ενώ οι Σκανδιναβοί με τα απέραντα δάση… έχουν απόλυτη άγνοια! Τους κεντροευρωπαίους, δεν τους ενδιαφέρει μια τέτοια εξειδίκευση, ενώ οι Ισπανοί ρίχνουν το βάρος της κατασκευής φυσιγγιών στις εξαγωγές στις λατινικές χώρες , όπου ρίχνονται εκατομμύρια φυσίγγια σε τρυγόνια και υδρόβια. Γι’ αυτό μόνο οι φανατικοί Γάλλοι και οι πορωμένοι Ιταλοί ανέπτυξαν σημαντικά τις τεχνικές φυσιγγίων διασποράς, εξαιτίας, κυρίως, της μπεκάτσας, αλλά και για το αγριοκούνελο που οι Γάλλοι κυνηγούν μανιωδώς.
Τσοκ για “μαλλινόταπα”
Συνήθως τα φυσίγγια που κυκλοφορούν στην αγορά και παρουσιάζονται ως παραδοσιακά “μαλλινόταπα”, έχουν βάρος γόμωσης από 28 – 34 γραμμάρια. Και τα πιο κατάλληλα τσοκ για να τα συνδυάσετε, είναι τα 3, 4 και 5 άστρα.
