Τα εργονομικά χαρακτηριστικά ενός όπλου θα είναι πάντα ένας βασικός παράγοντας επιλογής και αξιολόγησης ενός μοντέλου.
κείμενο ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΚΟΣΚΙΝΑΣ
Η σχεδιαστική γραμμή, το ύψος του προφίλ, η διάταξη των καννών σε σχέση με το κοντάκι αν πρόκειται για δίκαννο και η συνολική γεωμετρία, είναι τα καταλυτικά στοιχεία εργονομίας ενός όπλου, τα οποία ο υποψήφιος αγοραστής πρέπει να διαπιστώσει πριν ακόμη καν αγγίξει το τουφέκι που ενδιαφέρεται να αγοράσει. Από τη στιγμή, δε, που θα το πιάσει στα χέρια του, θα πρέπει να διαπιστώσει την ποιότητα του ζυγίσματος και όταν το φέρει στον ώμο, την άνεση της επώμισης που “βγάζει”. Αυτά τα στοιχεία είναι περισσότερο εμφανή και εφικτά στα δίκαννα όπλα, παρά στις καραμπίνες, στις οποίες, μάλιστα, κάποιες φορές μπορεί να είναι και παραπλανητικά.
Εν αρχή είναι το κοντάκι
Δεν νοείται όπλο του οποίου το κοντάκι δεν διαθέτει μία σωστή και ανατομική λαβή, που ταιριάζει… γάντι στο μέγεθος της παλάμης του κυνηγού που θα το χρησιμοποιήσει. Αυτό θα βοηθήσει τα μέγιστα στην επώμιση ενός μονοσκάνδαλου όπλου, είτε πρόκειται για δίκαννο, είτε για καραμπίνα.
Επόμενο στοιχείο εργονομίας είναι η κλίση του πέλματος στο πίσω μέρος του κοντακίου, καθώς και το μέγεθός του, προκειμένου να προσφέρουν σωστή έδραση στον ώμο του χρήστη. Αν πληρούνται όλες αυτές οι προϋποθέσεις, τότε τη στιγμή της βολής το όπλο δεν ρίχνει ψηλά ή χαμηλά και δεν “χοροπηδάει σαν τρελό” στην ανάκρουση.
Το θέμα του βάρους
Το θέμα βάρους, σε σχέση με τη χρηστικότητα του όπλου στο κυνήγι, είναι κάτι σημαντικό για την εργονομία. Ένα ελαφρύ όπλο δεν κουράζει στο πολύωρο περπατητό κυνήγι με τις λίγες τουφεκιές. Κουράζει, όμως, και μάλιστα σε υπερβολικό βαθμό, λόγω του χαμηλού βάρους του, αν χρησιμοποιηθεί σε ένα παραγωγικό καρτέρι, όπου θα ριχτούν 100- 150 φυσίγγια. Αντιθέτως, ένα βαρύ όπλο καρτεριού κρίνεται ακατάλληλο για περπατητό κυνήγι. Δυστυχώς οι περισσότεροι κυνηγοί διαθέτουν δύο και τρία όπλα γενικής χρήσης, αλλά και μεσαίου βάρους, αντί να διαθέτουν ένα χαμηλού βάρους για περπατητό, ένα βαρύ για κυνήγι καρτεριού και άντε ένα τρίτο, μεσαίου βάρους, αν τους αρέσει τόσο.
Η αγορά ενός καινούριου όπλου είναι χρήσιμο να γίνεται με βάση τη χρηστικότητά του, και όχι την αισθητική ή την μεταπωλητική του αξία. Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία οπλικής εργονομίας είναι και το ζύγισμα που διαθέτει ένα όπλο, δηλαδή, ο σωστός καταμερισμός του βάρους του. Υπάρχουν όπλα κεντροβαρή, εμπροσθοβαρή και οπισθοβαρή.
Όλα έχουν ένα σημείο ισορροπίας, το οποίο και συνδέεται όχι μόνο με την ευχρηστία του, αλλά και την κυνηγετική του ταυτότητα. Τα κεντροβαρή όπλα έχουν συσσωρευμένο το βάρος τους ανάμεσα στα χέρια του κυνηγού, καθώς αυτός το κρατάει.
Έχει γραφτεί, ότι για ένα δίκαννο όπλο, ανεξάρτητα αν είναι πλαγιόκαννο ή σουπερποζέ, το ιδανικό σημείο ισορροπίας του είναι ο αρθρωτός πίρος. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι το ιδανικό σημείο ισορροπίας για ένα σωστό ζύγισμα είναι τα 12,5 εκατοστά μπροστά από τη σκανδάλη του όπλου, ανεξαρτήτως αν αυτό συμπίπτει ή όχι με τον αρθρωτό πίρο.
Αν αυτό συμβαίνει, τότε το ζύγισμα είναι ονειρικό και το όπλο γίνεται πολύ εύχρηστο και απόλυτα υπάκουο στις μετακινήσεις κατά τη διάρκεια της επώμισης. Φυσικά για να βρεθεί όπλο μαζικής παραγωγής με ιδανικό ζύγισμα, είναι εξαιρετικά δύσκολο και ιδιαίτερα σπάνιο. Τα περισσότερα που θα βρείτε είναι εμπροσθοβαρή, ενώ τα οπισθοβαρή είναι λιγότερα.
Εμπροσθοβαρές ή οπισθοβαρές;
Το όπλο που χαρακτηρίζεται οπισθοβαρές είναι σχεδόν πάντα κοντόκαννο με βαρύ κοντάκι. Είναι ένα όπλο χρήσιμο για όσους κυνηγούν μπεκάτσες και ορτύκια, και γενικότερα για εκείνους που στο κυνήγι χρησιμοποιούν σκυλιά φέρμας.
Ένα εμπροσθοβαρές όπλο είναι σχεδόν πάντα μακρύκαννο, με έντονη ροπή της αδράνειας μπροστά. Αυτά είναι χρήσιμα στους σκοπευτές του τραπ και στους κυνηγούς καρτεριού, που έχουν την τάση να σταματούν το όπλο τη στιγμή που πατούν τη σκανδάλη, με συνέπεια να “μένει” πίσω η τουφεκιά τους.
Αν, λοιπόν, κάποιος κυνηγός γνωρίζει ότι το συνηθέστερο σκοπευτικό του σφάλμα είναι το σταμάτημα της κίνησης του όπλου, τότε το εμπροσθοβαρές θα τον βοηθήσει στις προσπάθειές του.
Τα εργονομικά στοιχεία ενός όπλου θα είναι πάντα ένας βασικός παράγοντας επιλογής και αξιολόγησης ενός μοντέλου. Θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ποιότητα κατασκευής του και το πόσο αυτό είναι φιλικό στο χειρισμό του. Το ζήτημα είναι όμως να αναγνωρίσει κάποιος αυτά τα στοιχεία και να μάθει πώς να τα χρησιμοποιήσει επωφελώς για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του στο κυνήγι.
Η… ιδιοσυγκρασία του κυνηγού
Κάποιες φορές το ζύγισμα του όπλου εξαρτάται και από την ιδιοσυγκρασία του κυνηγού. Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι νευρικός με απότομες κινήσεις, θέλει περισσότερο ένα εμπροσθοβαρές όπλο παρά ένα οπισθοβαρές.
