Κείμενο ΜΗΝΑΣ ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ
H Ελλάδα είναι μια χώρα με θερμό καλοκαίρι και συνήθως ήπιο χειμώνα. Τα φυσίγγια που χρησιμοποιούμε στη χώρα μας, είναι κατά κανόνα με μέτριες γομώσεις και ποικίλουν κυρίως ανά θήραμα και όχι ανά περιοχή ή εποχή.
Αναζητώντας το ιδανικό
Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι αναζητούμε κάθε φορά το ιδανικό, διότι οι συχνές αποτυχίες μας απογοητεύουν και η εύκολη εξήγηση είναι να ρίχνουμε την ευθύνη τις περισσότερες φορές στα φυσίγγια που χρησιμοποιούμε.
Το κατά πόσο ευθύνονται τα φυσίγγια για κάθε αποτυχία, είναι ένα θέμα το οποίο επιδέχεται πολλές συζητήσεις και αναλύσεις.
Όχι πως τα φυσίγγια είναι άμοιρα ευθυνών για τις συχνές αποτυχίες, όμως σε πολλές περιπτώσεις η ευθύνη βαραίνει εμάς και την κακή σκοπευτική μας εκπαίδευση. Ασφαλώς το φυσίγγι είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της επιτυχίας, όμως θα πρέπει να συνδυάζεται πάντοτε με το κατάλληλο όπλο και να βρίσκεται στα χέρια ενός ικανού σκοπευτή.
Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι τους κυνηγούς να προβληματίζονται για την απόδοση των φυσιγγίων τους, τα οποία διέκριναν σε καλοκαιρινά και χειμωνιάτικα, ειδικά για τσίχλες, λαγό, φάσσες, παπιά κ.λπ.
Σπάνια συναντούσες κυνηγό να είναι κατασταλαγμένος σε μια συνταγή, διότι οι περισσότεροι ήταν ιδιογομωτές. Καθένας είχε τις προτιμήσεις του σε πυρίτιδες, καψούλια, τάπες, βάρος σκαγιών κ.λπ.
Εκείνοι που χρησιμοποιούσαν εργοστασιακά φυσίγγια ήταν ελάχιστοι και μόνο οι λαγοκυνηγοί ήταν πιστοί στα μεγάλα ονόματα της εποχής (Remington, Winchester, Rottweil, Gevelot, Gitorp κ.ά.).
Οι υπόλοιποι γέμιζαν κατά περίσταση και πολλοί από αυτούς ακολουθούσαν άλλες συνταγές για το καλοκαίρι και άλλες για το χειμώνα.
Ελαφρές και βαριές γοµώσεις
Το καλοκαίρι τα φυσίγγια τους ήταν πιο ελαφρά (28-30 γραμμάρια σκάγια), ενώ το χειμώνα χρησιμοποιούσαν βαρύτερες γομώσεις (32-36 γραμμάρια). Αυτή ήταν μια γενικότερη αντίληψη, η οποία όμως σήμερα αμφισβητείται, διότι αποδείχθηκε, ότι δεν είναι το βάρος της γόμωσης που κάνει τη διαφορά, αλλά η ποιότητα του φυσιγγίου.
Ακόμη και για τα όπλα τους πίστευαν, ότι «διάλεγαν» φυσίγγια, διότι η απόδοση των φυσιγγίων άλλαζε από κυνηγό σε κυνηγό (λόγω διαφορετικής σκοπευτικής ικανότητας), όμως ο εγωισμός, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν επέτρεπε σε ορισμένους να παραδεχθούν, ότι κάποιος άλλος ήταν καλύτερος σκοπευτής.
Σε ότι αφορά τα όπλα, η διαφορά δεν ήταν τόσο στην απόδοση, όσο στην ανάκρουση, διότι μερικά από αυτά (π.χ. τα Robust που ήταν πολύ δημοφιλή όπλα) ήταν κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, που αν τους έβαζες ισχυρά φυσίγγια κλότσαγαν σαν μουλάρια.
Καλλιεργήθηκε λοιπόν για τα όπλα αυτά, η αντίληψη, ότι απέδιδαν μόνο με ελαφρά φυσίγγια, ενώ στην πραγματικότητα το πρόβλημα δεν ήταν στην απόδοση, αλλά στην ανάκρουση, η οποία ήταν αφόρητη και υποχρέωνε τους κυνηγούς να σφίγγουν το όπλο ενστικτωδώς πάνω τους, εκτρέποντας τις κάννες από το στόχο.
Αν και υπήρχε λοιπόν η αντίληψη ότι πρέπει να χρησιμοποιούν άλλα φυσίγγια για το χειμώνα και άλλα για το καλοκαίρι, όταν είχαν την πολυτέλεια να αγοράζουν εργοστασιακά φυσίγγια υψηλής τιμής, όπως τα πιο πάνω που ανέφερα, δεν αμφισβητούσαν επ’ ουδενί την απόδοσή τους όποιες κι αν ήταν οι καιρικές συνθήκες που κυνηγούσαν.
Αυτό και μόνο δείχνει, ότι η διαφοροποίηση στην απόδοση δεν είναι τόσο μεγάλη που να δικαιολογεί μεγάλες αποκλίσεις στις γομώσεις.
Η σημασία των σκαγιών
Ορισμένοι «ψαγμένοι» κυνηγοί της εποχής εκείνης, είχαν διαπιστώσει, ότι αλλάζοντας μόνο το νούμερο στα σκάγια, είχαν σταθερή απόδοση χειμώνα – καλοκαίρι, χωρίς να χρειάζονται αλλαγές γομώσεων.
Για παράδειγμα, στα Απριλιάτικα τρυγόνια χρησιμοποιούσαν κανονικές γομώσεις (32-33 γραμμαρίων) με σκάγια Νο. 7, ενώ για τα ίδια πουλιά τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο χρησιμοποιούσαν τα ίδια φυσίγγια με σκάγια Νο. 8 ή 9.
Αυτό έχει μία λογική εξήγηση, διότι τον Απρίλιο τα ποσοστά υγρασίας στην ατμόσφαιρα είναι υψηλότερα από εκείνα του Αυγούστου, με αποτέλεσμα τα σκάγια να βρίσκουν μεγαλύτερη αντίσταση και να χάνουν ταχύτητα.
Τα πιο χοντρά σκάγια, λόγω μεγαλύτερης μάζας, αποκτούν μεγαλύτερη ταχύτητα, δεδομένου ότι η διαφορά αντίστασης λόγω σφαιρικότητας, είναι σχεδόν ίδια με τα ψιλότερα.
Βέβαια, οι περισσότεροι εκείνα τα χρόνια απέδιδαν αυτή τη διαφορά, στα ίδια τα πουλιά, για τα οποία πίστευαν, ότι έχοντας ταξιδέψει από την Αφρική, ήταν πιο αδύνατα και γυμνασμένα και γι’ αυτό «άντεχαν» στα ψιλά σκάγια.
Η αντίσταση στην ατμόσφαιρα
Το φαινόμενο της διαφοράς αντίστασης, είναι έντονο όλες τις εποχές ανάλογα με τις συνθήκες της ημέρας. Όλοι έχουμε παρατηρήσει, πως τις υγρές μέρες του φθινοπώρου, τα φυσίγγια μας δεν έχουν πολύ καλή απόδοση τις πρώτες ώρες της ημέρας, ενώ όσο ψηλώνει ο ήλιος και περιορίζεται η υγρασία, τόσο βελτιώνεται η απόδοση των φυσιγγίων.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα, και προσωπική μου γνώμη, είναι πως είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε το καλοκαίρι πιο ψιλά σκάγια, χωρίς να αλλάζουμε γομώσεις, μάρκες και τύπους φυσιγγίων.
Σήμερα οι σοβαροί επαγγελματίες κατασκευαστές, έχουν πολλές επιλογές για να κατασκευάσουν ποιοτικά φυσίγγια. Κανένας όμως από αυτούς δεν κατασκευάζει φυσίγγια ειδικά για το χειμώνα ή για το καλοκαίρι.
Ο λόγος είναι απλός. Οι αλλεπάλληλες δοκιμές στους ηλεκτρονικούς βλητικούς σταθμούς, δείχνουν, ότι πράγματι υπάρχει μία διαφοροποίηση απόδοσης από εποχή σε εποχή, ακόμη και από μέρα σε μέρα, όμως εκείνο που προέχει, είναι να παράγει ο κατασκευαστής φυσίγγια, τα οποία θα κινούνται μέσα στα όρια που θέτει ο ίδιος, προκειμένου να έχει τις μικρότερες κατά το δυνατό αποκλίσεις.
Ειδικά στη χώρα μας, οι διακυμάνσεις των καιρικών συνθηκών δεν είναι τόσο μεγάλες που να δικαιολογούν αλλαγές φυσιγγίων, αν και ορισμένοι κατασκευαστές χωρίς να το προβάλουν ιδιαίτερα, ακολουθούν μία τακτική αλλαγής τύπου πυρίτιδας μεταξύ των σκαγιών, χρησιμοποιώντας άλλη πυρίτιδα για τα χοντρά και άλλη για τα ψιλά σκάγια.
Αυτό δεν είναι λάθος, διότι με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνουν μεγαλύτερη σταθερότητα στις ταχύτητες ανάμεσα στα χοντρά και στα ψιλά σκάγια.
Εν κατακλείδι θα έλεγα, ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να πελαγοδρομούμε, αναζητώντας διαφορετικά φυσίγγια για το καλοκαίρι από εκείνα που χρησιμοποιούμε το χειμώνα.
