Δεν είναι λίγες οι φορές που σπουδαία κυνηγόσκυλα τέθηκαν εκτός μάχης, χωρίς καμία από τις αρετές τους να μπορέσει να εκφραστεί, επειδή προδόθηκαν από τα πέλματά τους…
Κυνηγόσκυλο χωρίς υγιή πέλματα και σωστή “πρόσφυση” των ποδιών, δεν μπορεί να πάει ούτε μακριά, ούτε… για πολύ! Και είναι παράξενο που δύσκολα θα βρεις κυνηγό να ασχολείται με τα πέλματα του σκύλου του, ενώ μπορεί να κάνει ατελείωτες συζητήσεις για τον τύπο του κεφαλιού, τις σωστές γωνιώσεις, τους ανεπτυγμένους θώρακες, τις γερές ράχες ή τις… σωστές ουρές.
Oι ανατομικές αιτίες
Ωστόσο, τα πέλματα είναι το μοναδικό σημείο επαφής του σκύλου με το έδαφος. Και τα πέλματα καθορίζουν το… ποσοστό της συνολικής αξίας του σκύλου, που θα καταφέρει να εκφραστεί στον κυνηγότοπο! Δεν ξέρω αν ακούγεται υπερβολικό αυτό, αλλά θα επιμείνω: δεν είναι λίγες οι φορές που σπουδαία κυνηγόσκυλα τέθηκαν εκτός μάχης, και καμία από τις σπουδαίες τους αρετές δεν μπόρεσε να εκφραστεί, επειδή προδόθηκαν από τα πέλματά τους. Θεωρείται ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα για τα πέλματα προκύπτουν στους περδικότοπους, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι…
Έχω δει άσχημα κοψίματα στα μαξιλαράκια του πέλματος από σιτοκαλαμιές του Αυγούστου, όπως έχω δει και σκυλιά να υποφέρουν κυνηγώντας ορτύκια στο έδαφος της Μάνης και κάποιων νησιών.
Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που σοβαροί τραυματισμοί στα πέλματα, συνέβησαν στα υγρά και παγωμένα εδάφη των μπεκατσότοπων.
Η ευαισθησία των πελμάτων και οι εύκολοι τραυματισμοί, οφείλονται καταρχάς σε ανατομικούς λόγους: όταν τα πέλματα συγκλίνουν προς τα μέσα ο σκύλος εμφανίζει ραιβοποδία, με συνέπεια να πατάει, κυρίως, με το εξωτερικό τμήμα του πέλματος. Αντίστοιχα, όταν τα πέλματα αποκλίνουν προς τα έξω υφίσταται βλαισοποδία, οπότε φορτίζεται, κυρίως, το εσωτερικό τους μέρος…
Οι αποκλίσεις αυτές υποχρεώνουν τους σκύλους να “πατάνε” ασύμμετρα, με συνέπεια ένα τμήμα του πέλματος να δέχεται μεγαλύτερη πίεση, ενώ το υπόλοιπο πέλμα δεν συμμετέχει καθόλου στην απορρόφηση των φορτίων. Τόσο η ραιβοποδία όσο και βλαισοποδία μπορούν να εμφανιστούν τόσο στα εμπρός όσο και στα πίσω σκέλη ενός ζώου, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να εμφανίζονται ταυτόχρονα και εμπρός και πίσω.
Ένας δεύτερος ανατομικός λόγος είναι η κακή δομή του ίδιου του πέλματος: το λεγόμενο “κακό πέλμα” έχει μακριά και ανοιχτά δάχτυλα, που είναι εξαιρετικά ευάλωτα και τραυματίζονται πολύ εύκολα.
Το… “πέλμα της γάτας”!
Πρόβλημα, επίσης, υπάρχει και με τα πολύ κλειστά δάχτυλα με στρόγγυλο σχήμα, που μοιάζουν με το “πέλμα της γάτας”: σε αυτόν τον τύπο πέλματος το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στο δέρμα, αλλά στα… ευάλωτα νύχια που ματώνουν και πονάνε (δεν είναι τυχαίο ότι τα νύχια της γάτας αναδιπλώνονται και προστατεύονται, όταν κινείται). Ένας τρίτος ανατομικός παράγοντας, αφορά την αντοχή του δέρματος που καλύπτει τα μαξιλαράκια του πέλματος. Υπάρχουν περιπτώσεις σκύλων που έχουν εξαιρετικά πόδια και πέλματα, ωστόσο, τραυματίζονται εύκολα!
Γιατί συμβαίνει αυτό; Απλά, το λεπτό δέρμα που τα καλύπτει δεν αρκεί για να τα προστατεύσει.
Η στατιστική λέει ότι, τα μακρύτριχα σκυλιά έχουν σκληρότερα και ανθεκτικότερα πέλματα. Ακόμα και η παρουσία των τριχών που φύονται στα μεσοδάκτυλα, δρουν προστατευτικά για το πέλμα… Τέλος σημαντικό φαίνεται να είναι και το σκούρο χρώμα του δέρματος των πελμάτων: τα λευκά ή αποχρωματισμένα πέλματα, είναι πολύ πιο ευαίσθητα στις καταπονήσεις.
Τα… “ελαφροπατήματα”!
Φυσικά, ένα κυνηγόσκυλο που κινείται με μεγάλες ταχύτητες, είναι πολύ πιο επιρρεπές σε τραυματισμούς. Ρόλο καθοριστικό στους τραυματισμούς των πελμάτων, παίζει και η συνολική “μηχανική” της κίνησης του σκύλου: κυνηγόσκυλα με περιορισμένη “ρευστότητα” κατά την κίνησή τους, τραυματίζονται πολύ ευκολότερα. Δυστυχώς, αυτήν την περιορισμένη “ρευστότητα”, πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να τη δει και να την εντοπίσει… Αντίθετα, εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει τον “ελαφροπάτητο” σκύλο (αυτόν, δηλαδή, που κινείται αβίαστα και με ευκολία σε δύσβατα εδάφη).
Ο σημαντικός ρόλος της κληρονομικότητας
Η κατάσταση των πελμάτων και των νυχιών είναι και μία “κληρονομιά” του καθενός κυνηγόσκυλου ξεχωριστά. Υπάρχουν σκύλοι που μετά από πολύωρα κυνήγια έχουν απλήγιαστα πέλματα, νύχια άφθαρτα και ακέραια, λες και όλο το σμυρίδι των βουνών δεν είναι αρκετό για να τα σπάσει! Υπάρχουν και άλλα που έχουν χαλαρά και αδύναμα μεσοδαχτύλια, που σκίζονται και τρίβονται από κάτω, οπότε σε μερικές ώρες το πέλμα ανοίγει και πονάει…
Και βέβαια υπάρχουν εκείνα που έχουν μαλακά νύχια και κακής ποιότητας δέρμα, που σκάει, σκίζεται και ανοίγει εύκολα. Υπάρχουν σκυλιά των οποίων οι πατούσες τους δεν θα “ανοίξουν” ποτέ, ούτε θα σπάσουν νύχι, γιατί είναι εξαιρετική η ποιότητα της κερατίνης του δέρματος και των νυχιών τους. Κυνηγόσκυλα με γερά πέλματα πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν, απλά έχουμε ξεχάσει και παραλείψει να τα αναζητάμε σε επίπεδο εκτροφής: δυστυχώς, ακόμα και σκύλοι διακεκριμένων εκτροφών, έχουν σήμερα… απαράδεκτα πέλματα! Δηλαδή, πατούν στο έδαφος παράταιρα καθώς τρέχουν, με αποτέλεσμα να προκαλούνται φθορές στα πόδια τους.
ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΑΥΓΕΡΗΣ
Τα βρεγμένα πλακάκια
Σημαντικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον διαμονής του σκύλου: κυνηγόσκυλα που πατάνε συνεχώς σε πλακάκια, γίνονται πιο ευάλωτα στα πέλματά τους (ιδιαίτερα όταν τα πλακάκια βρέχονται συχνά και δεν στεγνώνουν εύκολα). Τα τραχιά δάπεδα, το χώμα ή τα χαλίκια είναι πολύ πιο κατάλληλα για τα κυνηγόσκυλα.
