Τί εννοούμε με τον όρο «αναπαραγωγός»; Για να μπορεί ένας σκύλος να χαρακτηριστεί έτσι, πρέπει να διαθέτει, εκτός από τη δύναμη του επιβήτορα, έντονα χαρακτηριστικά τυπικότητας τόσο σε ότι αφορά το στυλ της φυλής, όσο και την εργασία και, κυρίως, να μπορεί να τα μεταδίδει.
Ο αναπαραγωγός είναι σπάνιος. Όταν τον ανακαλύπτουμε πρέπει να τον παρακολουθούμε και να τον αξιοποιούμε με έξυπνο τρόπο. Σε αυτόν τον ιδιαίτερο τομέα, το χάσιμο χρόνου ισοδυναμεί με το χάσιμο της πιθανότητας να δημιουργήσουμε «προϊόντα» τα οποία ανταποκρίνονται στη φυλή.
Δυστυχώς οι σκύλοι έχουν σύντομη ζωή. Τις περισσότερες φορές, όταν ένας κυνόφιλος επιθυμεί να κάνει μία γέννα απευθύνεται σε έναν καταξιωμένο σκύλο πρωταθλητή. Πολλές φορές όμως, αυτό από μόνο του δεν αρκεί.
Ιδανικά θα έπρεπε να είχε απευθυνθεί σε έναν… δοκιμασμένο αναπαραγωγό, ο οποίος θα είχε δώσει και δοκιμασμένους απογόνους. Σε ότι αφορά τη θηλυκιά, η προσοχή στρέφεται σε εκείνη που εκδηλώνει έντονα χαρακτηριστικά θηλυκότητας, κάτι το οποίο αποτελεί πρωτεύον προσόν για τη δημιουργία «προϊόντων» κλάσης.
Αναπαραγωγός: Τα χαρακτηριστικά της αρρενωπότητας
Η ομορφιά του αρσενικού δεν είναι αυτή του άβουλου κτήνους με ελλιπές ταπεραμέντο, αλλά αυτή του γεροδεμένου αρσενικού, του θρασύ και ανεπιτήδευτου.
Τα χαρακτηριστικά της θηλυκότητας
Αυτό το χαρακτηριστικό στη θηλυκιά είναι μεγάλης σημασίας. Αν ο αρσενικός είναι σημαντικός για τον αριθμό των κουταβιών που μπορεί να παράξει, η θηλυκιά με τη μορφολογική αξία που μεταδίδει στους απογόνους της, μεταβιβάζει από γενιά σε γενιά τη σπουδαιότητα των χαρακτηριστικών της.
Πρέπει να εμφανίζεται χαριτωμένη, με γλυκό βλέμμα και ενδοτικό χαρακτήρα. Ο όγκος της δε πρέπει να ξεπερνά το μέσο όρο, με αρμονικές γραμμές και ελεύθερο κομψό βηματισμό. Κεφάλι αριστοκρατικό, με ωραίο ανάγλυφο, όχι μεγάλο. Είναι βέβαιο ότι η θηλυκιά έχει την ίδια σπουδαιότητα με τον αρσενικό, αλλά αυτός ποσοτικά είναι πιο σημαντικός, διότι μπορεί να δώσει ένα πολύ μεγαλύτερο αριθμό γενών.
Οι προϋποθέσεις
Ένα επιτυχημένο ζευγάρωμα θα μπορούσε να επαναληφθεί. Θεωρητικά πηγαίνουμε στα σίγουρα γιατί ο συνδυασμός των γονιδίων είναι δοκιμασμένος. Στην πράξη βέβαια αυτό δεν ισχύει πάντα.
Ένας σκύλος καλής καταγωγής αλλά μετρίου επιπέδου, μπορεί να δώσει απογόνους υψηλής αξίας, αλλά δε συνιστάται η χρήση του στην αναπαραγωγή, διότι για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να συνδυαστούν δύο υπολειπόμενα γονίδια για κάθε συγκεκριμένο χαρακτηριστικό ούτως ώστε αυτό να εκφραστεί, κάτι το οποίο δεν είναι πολύ πιθανό.
Ο αναπαραγωγός, είτε αρσενικός, είτε θηλυκός, είναι το άτομο που διαθέτει τα χαρακτηριστικά της φυλής του εκφρασμένα στο μέγιστο και αυτό ισχύει για όλες τις φυλές εργασίας. Είναι βέβαια πάρα πολύ δύσκολο να βρεις ένα άτομο που να εκφράζει τη φυλή του στο μέγιστο σε όλα τα επίπεδα. Εργασιακό, ποιοτικό και μορφολογικό. Και εδώ αρχίζουν οι «εκπτώσεις».
Παρά το συνεχές έργο επιλογής και βελτίωσης των σκύλων που χρησιμοποιούνται στο κυνήγι, ο κυνηγός έχει ελλιπείς γνώσεις κυνοφιλίας. Χρειάζεται, ακόμα και σήμερα, οι κυνηγοί να πειστούν ότι ο σκύλος εργασίας οφείλει να διατηρεί τα χαρακτηριστικά της φυλής που εκπροσωπεί.
Υπάρχει μία στενή σχέση μεταξύ μορφολογίας και λειτουργικότητας. Το στυλ ενός κυνηγετικού σκύλου δεν είναι τίποτα άλλο από την εξωτερίκευση των φυσιολογικών και ψυχικών χαρακτηριστικών του.
Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις
Τα αξιόλογα άτομα πρέπει να αξιοποιούνται στην αναπαραγωγή βάζοντας κατά μέρους εγωισμούς και προσωπικά οφέλη.
Πολλοί αξιόλογοι σκύλοι χάνονται λόγω έλλειψης πραγματικών στόχων των εκτροφέων τους. Ενώ στις δοκιμασίες ζωοτεχνικού ελέγχου (δεν θα έπρεπε να λέγονται αγώνες), υπάρχουν κριτές οι οποίοι δεν είναι σε θέση να διακρίνουν τις λεπτές διαφορές που ξεχωρίζουν έναν αναπαραγωγό από έναν κοινό σκύλο. Το ίδιο ισχύει και για τις εκθέσεις μορφολογίας.
Θεωρώ, ειδικά όταν σε αυτές κρίνουν κριτές οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με το κυνήγι, ότι λείπει εκείνη η ετοιμότητα αξιολόγησης, εκείνη η σιγουριά τη στιγμή που πρέπει να γίνει η επιλογή του σκύλου πραγματικής κλάσης.
Πόσοι είναι σε θέση να αξιολογήσουν την έκφραση του κυνηγόσκυλου και της φυλής στην οποία ανήκει; Το βλέμμα του σέττερ, για παράδειγμα, είναι μοναδικό. Ένα βλέμμα γλυκό το οποίο εκπέμπει συμπάθεια, ευγένεια και μία μελαγχολία. Αν το κεφάλι εκφράζει τη φυλή, όπως λέμε, το μάτι και το βλέμμα το αναδεικνύουν.
Όλες αυτές οι λεπτομέρειες λοιπόν σε μορφολογικό, ποιοτικό και εργασιακό επίπεδο είναι αυτές που ξεχωρίζουν τον εν δυνάμει αναπαραγωγό από έναν απλά καλό σκύλο. Αυτές τις διαφορές καλούμαστε όλοι να αξιολογήσουμε.
Εκτροφείς, κριτές και απλοί κυνηγοί. Δυστυχώς οι γνώσεις, αλλά και η κριτική ικανότητα του καθενός διαφέρει και εδώ ακριβώς είναι που πρέπει να γίνει ακόμα αρκετή δουλειά, ούτως ώστε αυτές οι διαφορές να γίνονται λίγο ή πολύ αντιληπτές από όλους.
