Κράτησε ντοπιάρες φάσσες η Στερεά…
Κατέβαιναν, έτρωγαν και ξανά στα κλαριά για ξεψείρισμα
Στα τέλη Απρίλη συνήθως ξεκινά η περίοδος που αρκετοί «βαρεμένοι» φασσάδες αρχίζουν το ψάξιμο. Μεταξύ τους είναι συνδεδεμένοι με «εσωτερικό» δίκτυο επικοινωνίας, κι από αυτό πληροφορούν κι ενημερώνονται. Όλοι τους αναζητούν στοιχεία κι αποδείξεις για ζευγάρια που έμειναν πίσω.
Ο εντοπισμός του κοπαδιού στο κυνήγι της φάσσας, ήταν ανέκαθεν, άλυτος γρίφος. Φανταστείτε λοιπόν πόσο πιο δύσκολο γίνεται το επιχείρημα, όταν με τις πρώτες ζέστες αρχίζεις να ψάχνεις ψύλλους στ’ άχυρα, δηλαδή ντοπιάρικες φάσσες στην απεραντοσύνη του βουνού.
Από παλιά το κουσούρι
Προσωπικά, την συνήθεια να τις ψάχνω την απέκτησα πριν αρκετά χρόνια, τότε που οι αναζητήσεις για απομονωμένους κυνηγότοπους πέρδικας με έστελναν να διασχίσω κάθε χωματόδρομο που αντίκριζα, τραβώντας ολοένα παραπέρα. Υπάρχουν πολλοί ακόμη “παλαβοί” που το κάνουν, και μάλιστα με καλύτερο σχεδιασμό και πληρέστερη οργάνωση.
Πρόκειται κυρίως για ντόπιους κυνηγούς, που πάντα την ημέρα της έναρξης θα βρίσκονται σε τόπο όπου εκτός από τρυγόνια θα υπάρχουν απαραίτητα και φάσσες. Για όλους αυτούς, ο βαθμός δυσκολίας εντοπισμού των πουλιών είναι πολύ ευκολότερος, όταν οι έρευνες επικεντρωθούν σε παραδοσιακά, ντοπιάρικα φασσοτόπια.
Σε τέτοιες περιοχές και συνολικά στην ευρύτερη έκτασή τους, τα ζευγάρια που έχουν φωλιές συνήθως κυμαίνονται μεταξύ 3 και 5, ωστόσο ενδέχεται να υπερδιπλασιαστούν, εφόσον τα δάση φωλεοποίησης συνορεύουν με πεδιάδες που αφθονούν οι καλλιέργειες σιτηρών.
Οι περιοχές προτίμησης
Ξεκινώντας από τον νότο, η Κρήτη διατηρεί μικρούς αλλά σταθερούς πληθυσμούς και από την υπόλοιπη νησιωτική χώρα, με αυξομειώσεις, Ρόδος και Λέσβος. Στην Πελοπόννησο εξακολουθεί να παραμένει ένας μικρός αριθμός πουλιών, διασκορπισμένος κυρίως στα ορεινά της Αργολίδας και της Λακωνίας. Μέχρι και δύο δεκαετίες πριν, τα ζευγάρια που φώλιαζαν σε Πάρνωνα κυρίως, αλλά και Ταΰγετο, ήταν ασύγκριτα πολλαπλάσια από όσα τώρα.
Οι συσχετισμοί αρχίζουν να δείχνουν “πλουσιότεροι” κατά μήκος του ηπειρωτικού κορμού. Αρκετά ζευγάρια σε Ευρυτανία, περισσότερα στα βόρεια του θεσσαλικού κάμπου και πολλά περισσότερα προς Μακεδονία και Θράκη, διατηρούν τον κανόνα που θέλει τις “ελληνικές” ντοπιάρες φάσσες να προτιμούν διαμονή, από Στερεά και βορειότερα.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι παραδοσιακοί ντοπιάρικοι φασσότοποι σε Κόζιακα, Γράμμο, Όλυμπο, Πιέρια, Καμβούνια, Βέρμιο, Μπέλες, και στην δυτική οροσειρά της Ροδόπης, παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις. Ωστόσο, επειδή αυτές οι ορεινές περιοχές παραμένουν εκτός Αυγουστιάτικης έναρξης, εμφανίζουν
μειωμένο ενδιαφέρον στις καλοκαιρινές αναζητήσεις.
Αντίθετα, οι κάμποι Κοζάνης, Φλώρινας, Καστοριάς, Κιλκίς, Καβάλας, καθώς και περιοχές γύρω από σύνορα Λάρισας Πιερίας, είναι τόποι που μονοπωλούν το ενδιαφέρον των “ερευνητών”, αφού εκεί θα πέσουν και οι πρώτες τουφεκιές. Μερικοί θα ικανοποιηθούν και με τον εντοπισμό 1-2 ζευγαριών, και μάλιστα θα δηλώνουν ενθουσιασμένοι αν καταφέρουν και να φωτογραφίσουν.
Ωστόσο για τους περισσότερους άλλος είναι σκοπός και στόχος… Ο αρχικός σχεδιασμός στο διάστημα Μάιος – Ιούνιος, αποβλέπει στο να βρεθεί περιοχή με αρκετά ζευγάρια, γεγονός που θα σημαίνει σχηματισμό μικρών κοπαδιών μετά τις γέννες. Το δεύτερο στάδιο που ακολουθεί τον Ιούλιο – Αύγουστο, περιλαμβάνει την παρακολούθηση διαδρομών προς βοσκή, επιστροφή σε φωλιές ή κούρνιες, και επιλογή κατάλληλων σημείων που μελλοντικά θα στηθούν τα καρτέρια.
Πληθυσμοί με σημαντικές όμως διακυμάνσεις ως προς τον αριθμό τους, παραμένουν και σε
περιοχές της Ξάνθης, ιδίως κατά μήκος του Νέστου, από το φράγμα του Θησαυρού ως και λίγο πριν τις εκβολές του.
Με θέα τον Μαλιακό
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες στις “ζώνες” παραμονής έχει “επανακάμψει” η περιφέρεια Στερεάς, και μάλιστα με αξιώσεις. Κι όλα αυτά όχι στα δυτικότερα τμήματα προς Φωκίδα και Φθιώτιδα, όπως φυσιολογικά θα φανταζόταν κάποιος, αλλά τα ανατολικά, με θέα τον Μαλιακό.
Χαρακτηριστικό της επιλογής των πουλιών στα μέρη αυτά είναι το γεγονός, ότι τα τελευταία
χρόνια υπήρξαν μέρες μεταξύ Νοέμβρη – Γενάρη, που δίχως “πίεση” από άλλους κυνηγούς, και χωρίς την παρουσία κοπαδιών που απαριθμούν 500άδες, ούτε καν 50άδες, σε τόπους με απόσταση δυο τσιγάρα δρόμο από την Αθήνα, έγιναν κυνήγια που ξεπέρασαν κατά πολύ σε απόδοση αντίστοιχα σε Καλαμπάκα, Νεστόριο και Νευροκόπι.
Φέτος, εκεί που τις αναζητήσαμε μετά το πρώτο δεκαήμερο του Μάη, ή οι πληροφορίες μας δεν ήταν σωστές, ή βρεθήκαμε στα “παρατηρητήρια” λάθος ώρα. Ευτυχώς όμως που λίγο πριν έρθει το αποκορύφωμα της απογοήτευσης κάτι είδαμε. Μας είχαν πει, ότι 2-3 ζευγάρια διατηρήθηκαν ανάμεσα σε δύο συνεχόμενες δασωμένες ρεματιές, οπότε στημένοι εκεί επί 4ωρο υπολογίζαμε πως κάποια πουλιά θα τα βλέπαμε.
Ο ίδιος φίλος τσοπάνης, μας είχε περιγράψει πως από την κορυφή που βγαίνει στο αγνάντιο, από τέλη Απρίλη και συνήθως μεταξύ 7:15’ – 7:30’, μέτραγε να περνούν χωριστά μέχρι και 5-6 φάσσες. Δεν σταθήκαμε τυχεροί να δούμε την ίδια εικόνα, ωστόσο ελάχιστα χιλιόμετρα μακρύτερα, είδαμε 3 φάσσες που αναζητούσαν τροφή στα ίδια χωράφια, με περισσότερα από 12-15 αγριοπερίστερα.
Εκείνες δεν τρόμαξαν στη θέα του αυτοκινήτου. Σε αντίθεση με τα αγριοπερίστερα που έφυγαν και δεν επέστρεψαν όσο χρόνο μείναμε εκεί, οι φάσσες μας παρατηρούσαν αμέριμνες… Κατέβαιναν, έτρωγαν και ξανά στα κλαριά για ξεψείρισμα. Φεύγοντας, περάσαμε το στίγμα στο gps, πιστεύοντας πως την επομένη θα τις βρούμε ευκολότερα και μακάρι να είναι περισσότερες.
Καλύτερα μαντάτα τον Μάη
Προσωπικά, θέλω να πιστεύω, ότι ειδικά στις βορειότερες περιοχές η εικόνα θα εξελιχθεί
καλύτερη, και ο λόγος που με κάνει να το πιστεύω έχει να κάνει με τον πολύ κακό καιρό που
επικράτησε ως τώρα τον Απρίλη, γεγονός που έφερε “πίσω” αναπαραγωγικά και τις φάσσες.
