Υπάρχουν κυνηγοί οι οποίοι πιστεύουν πως οι μοναδικοί εχθροί των όπλων είναι η βροχή και η υγρασία. Έχουν δίκιο ως ένα σημείο, αγνοούν όμως τον τρίτο, που προέρχεται από τα χέρια μας…
Διαχρονικά έχει αποδειχθεί πως από όπλα που βγήκαν στο κυνήγι και κρατήθηκαν επί ώρες στα χέρια στο διάστημα Αυγούστου – Σεπτεμβρίου, όσα μπήκαν σε θήκες ή οπλοβαστούς δίχως φροντίδα και καθαρισμό, παρουσίασαν το αμέσως επόμενο διάστημα την “ασθένεια” του σιδήρου. Η οξείδωση των μετάλλων θα ήταν λογικό να εμφανίζεται πάνω σε ένα κυνηγετικό όπλο, το οποίο εγκαταλείφθηκε για καιρό βρεγμένο ή εκτεθειμένο σε υγρασία. Ωστόσο φαίνεται πως και δίχως αυτές τις συνθήκες, τα όπλα μας κινδυνεύουν να υποστούν σοβαρότατες ζημιές από τα ίδια μας τα χέρια.
Σχολαστικός έλεγχος
Ο ιδρώτας, όταν παραμείνει πάνω στα μεταλλικά μέρη του όπλου, δημιουργεί χημική αντίδραση και προκαλεί την οξείδωση. Μπορεί να μην φτάνει ως τα εσωτερικά μεταλλικά τμήματά του, όμως η ζημιά που “καλλιεργεί” μακροπρόθεσμα σε βάση και κάννη είναι μεγάλη. Ασφαλώς λίγοι έχουν προσέξει ότι καθισμένοι σε καρεκλάκι με τα λιοπύρια του Αυγούστου, εκτός από τα χέρια μας, ιδρώτας στάζει πάνω στο όπλο και από το πρόσωπό μας. Η σκουριά, όταν κάνει την εμφάνισή της, δύσκολα έχει σταματημό, ενώ ακόμη και μετά την απομάκρυνσή της πάντα θα πρέπει να ελέγχουμε σχολαστικά τα σημεία πρωτοεμφάνισης. Χημικοί υποστηρίζουν, πως αφού όλων των ειδών τα μέταλλα από χάλυβα, αποτελούν ένα πορώδες υλικό που επιδέχεται διείσδυσης από νερό και οξυγόνο, άρα είναι και εκτεθειμένα στην σκουριά.
Διαβρωτικές τοξίνες
Ταυτόχρονα οι οπλουργοί επισημαίνουν, πως ειδικότερα ο ιδρώτας από τα χέρια μας περιέχει ένα μείγμα από άλατα και διαβρωτικές τοξίνες, που σε διαρκή επαφή με τα μέταλλα του όπλου αρχικά προκαλούν εξωτερική μικρο-ανωμαλία στο λείο της επιφάνειας, στην ουσία όμως “σιγοτρώνε” κάτω από αυτήν.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η “επίθεση” του ιδρώτα πάνω στα όπλα μας, είναι η βασικότερη αιτία για τον σταδιακό αποχρωματισμό της βάσης τους. Ειδικά σε τουφέκια χαμηλού κόστους, αυτή η επίδραση θα εμφανιστεί πολύ νωρίτερα απ’ ότι σε άλλα. Τα σημεία όμως που θα καταπονηθούν περισσότερο είναι κατά κανόνα οι κάννες. Ο ιδρώτας επιτρέπει να συγκρατηθούν μαζί του πάνω στα μέταλλα, σκόνη, πυρίτιδα και άλλα ξένα υλικά από τη χρήση του όπλου, με αποτέλεσμα όλα μαζί να συγκροτούν ένα ενιαίο “επιθετικό μέτωπο” σε βάρος του.
Το πλέον χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα που είδα, είναι το ολοκαίνουργιο δίκαννο φίλου, που πρωτοκυνήγησε για ένα 4ήμερο τρυγόνια στην έναρξη και εν συνεχεία τον Σεπτέμβρη για 6 ακόμη ημέρες ορτύκια στην Κομοτηνή. Το όπλο δεν έτυχε καμίας φροντίδας και όταν ξαναβγήκε από τη θήκη αρχές Νοέμβρη είχε ίχνη οξείδωσης σε 7 σημεία, τα περισσότερα των οποίων ήταν μεταξύ κάννης και πάπιας. Κατέληξε σε οπλουργό για βαφή κάννης…
“Πρώτες βοήθειες”…
Θεωρητικά και πρακτικά λοιπόν, την εποχή της έναρξης τα όπλα μας αποκτούν και ένα ακόμη πολύ ύπουλο εχθρό, τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε δραστικά. Οι αποκαλούμενοι σχολαστικοί, αυτοί που αποδεδειγμένα αγαπούν και περιποιούνται τα όπλα τους περισσότερο από όλους μας, τα φροντίζουν με επιτόπιες πρακτικές. Έχοντας στην τσέπη ένα μικρό κομμάτι απορροφητικό ύφασμα ή χαρτί κουζίνας, σκουπίζουν κατά διαστήματα τα μεταλλικά μέρη αφήνοντάς τα στεγνά και σχετικά καθαρά. Κάτι παρόμοιο κάνουν και με τα χέρια τους. Είναι μία απλή και σωστή μέθοδος που δεν κοστίζει σε χρόνο και όντως προσφέρει πολύτιμη βοήθεια. Ωστόσο δεν αρκεί γιατί στους κυνηγότοπους η θερμοκρασία το βράδυ πέφτει αισθητά, η υγρασία γίνεται πλέον σύμμαχος του ιδρώτα και το… σαράκι της σκουριάς αρχίζει να γεννιέται. Η τελείως λανθασμένη πρακτική είναι να περάσουμε ένα λάδι επιφανείας πάνω από τα μεταλλικά μέρη. Έτσι, ενώ εμείς πιστεύουμε πως προστατεύουμε το όπλο μας, το μόνο που έχουμε καταφέρει είναι να εγκλωβίσουμε ιδρώτα, υγρασία και ξένα σώματα επάνω του, επισπεύδοντας τη ζημιά. Όλες αυτές οι περιγραφές προειδοποίησης κινδύνων δεν σημαίνουν βέβαια πως τα όπλα είναι τόσο ευάλωτα που να χρειάζονται άμεση φροντίδα στον κυνηγότοπο, ή την επομένη της επιστροφής μας. Όσο όμως γρηγορότερα και σωστά τα φροντίσουμε, τόσο όμορφα και λαμπερά θα παραμένουν για χρόνια. Σημειώνω, πως κυνηγώντας κάποτε στην Σερβία, από Ιταλούς συναδέλφους απέκτησα τη συνήθεια, μετά από κάθε καλοκαιρινή έξοδο να σκουπίζω τα εξωτερικά μεταλλικά μέρη του όπλου με πανί εμποτισμένο σε λίγο λευκό οινόπνευμα. Είναι υγρό που στεγνώνει αμέσως και καθαρίζει μεγάλο μέρος των κατάλοιπων από σκόνη και ιδρώτα.
Φροντίδα και αντιμετώπιση
Η φροντίδα του όπλου έχει δύο ερμηνείες. Η μία είναι το εξωτερικό πασάλειμμα του όπλου με λάδια και η άλλη αφορά την πλήρη αποσυναρμολόγηση του. Η επιλογή ανήκει στη σχολαστικότητα του καθενός. Η πρώτη θα το καταδικάσει σε γρήγορο “θάνατο”, ενώ η δεύτερη θα το διατηρεί μονίμως αξιοθαύμαστο. Οι παλαιότεροι έλεγαν πως το τουφέκι θέλει 6 μηνιαίες φροντίδες και 1 γενικευμένη περιποίηση στο τέλος της περιόδου. Είναι ένας από τους βασικούς λόγους που και σήμερα βλέπουμε τουφέκια δεκαετιών σε άριστη κατάσταση. Όλοι τους όμως είχαν υπόψιν τους κινδύνους του καλοκαιριού από τον ιδρώτα και έδιναν μεγαλύτερη προσοχή εκείνο το διάστημα.
Για να πούμε λοιπόν πως κάναμε απόλυτα σωστή δουλειά, πρέπει να κάνουμε βίδες και εξαρτήματα το όπλο μας. Πολλές φορές οι εστίες οξείδωσης προκύπτουν σε πολύ κρυφά σημεία και δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητες. Καλύτερη λύση είναι το πλύσιμο όλων των μεταλλικών τμημάτων μέσα στην μπανιέρα μας με καυτό νερό, εν συνεχεία το στέγνωμα τους με πιστολάκι και τέλος η επάλειψή τους με ποιοτικό λάδι, κατάλληλο για όπλα.
Η τσιγκουνιά, ή τα χουβαρνταλίκια στη χρήση του, μόνο καλό δεν θα κάνουν στο όπλο μας. Περισσότερο και λιγότερο μόνο όπου χρειάζεται, πάντα ανάλογα με το ρυθμό χρησιμοποίησής του. Μία άλλη είναι το πλύσιμο με πινελάκι και καθαρή βενζίνη. Η κακή οικονομική κατάσταση δεν αποτελεί δικαιολογία για τη χρήση λαδιών φαγητού, μηχανής, ή ακόμη χειρότερα η επιλογή αγοράς ενός λαδιού Κινέζικης ή γενικότερα φτηνής και άγνωστης προέλευσης.
Τα πλέον κατάλληλα της αγοράς περιέχουν συστατικά σιλικόνης και τεφλόν, υλικά που σε συνδυασμό με το λιπαντικό αφήνουν στην μεταλλική επιφάνεια μία λεπτή αλλά ισχυρή κρούστα, που λειτουργεί επί μακρόν ως ενιαία μεμβράνη προστασίας. Θαυματουργό, όμως, έχει αποδειχθεί και το “γνήσιο” λευκό σύρμα κατσαρόλας στις περιπτώσεις αντιμετώπισης του πρώτου σταδίου εμφάνισης σκουριάς. Αρχικά τρίβουμε απαλά επάνω στο σημείο σκέτο το σύρμα. Δεν επιμένουμε πολύ γιατί ενδέχεται αν η βαφή δεν είναι ισχυρή να φύγει τοπικά το χρώμα. Στην συνέχεια επαναλαμβάνουμε το ίδιο με το σύρμα να έχει πάνω του του λάδι, ώστε η επαφή του με το μέταλλο να γίνεται περισσότερο αρμονικά.
Σταματάμε όταν δια της αφής βεβαιωθούμε ότι το λείο της επιφάνειας επανήλθε. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ποτέ πως τα μέταλλα έχουν πόρους και ανά πάσα στιγμή στο ίδιο σημείο ή κάπου αλλού, ο ιδρώτας, το νερό και η υγρασία μπορούν να τους ξανακάνουν “επίθεση”. Φροντίζουμε λοιπόν τα όπλα σχολαστικά με τα χέρια μας, αν δεν θέλουμε να τα φροντίσει αργότερα η τσέπη μας…
Και όπως έλεγε και ο αείμνηστος Δημήτρης Παπαδέας, “η βιτρίνα του κυνηγού είναι πάντα το σιδερικό του…”.
