Το ζευγάρωμα είναι μία σημαντική στιγμή της ζωής ενός κυνηγετικού σκύλου αλλά και ενός κυνηγού. Όνειρα και ελπίδες ενσαρκώνονται σε ένα μικρό τριχωτό πλάσμα. Η απογοήτευση όμως συχνά ακυρώνει την προσδοκία…

Η άνοιξη είναι παραδοσιακά η εποχή των ζευγαρωμάτων για τα κυνηγόσκυλα. Πολύ λογικό. Δύο μήνες η εγκυμοσύνη και ένας μήνας ακόμα τουλάχιστον μέχρι τον απογαλακτισμό, φτάσαμε στον Ιούλιο. Προλαβαίνουμε να φέρουμε την σκύλα σε “αγωνιστική” κατάσταση, ώστε στην έναρξη της νέας περιόδου να μπορεί να κυνηγήσει.

“Επιτελικοί σχεδιασμοί”

Συνήθως οι “επιτελικοί σχεδιασμοί” για το ζευγάρωμα έχουν ξεκινήσει πολλούς μήνες πριν αυτό πραγματοποιηθεί. Οι γεννήτορες έχουν δείξει και έχουν επαληθεύσει τις εργασιακές τους ικανότητες και έχουν περάσει και τις απαιτήσεις της μορφολογίας. Παρ’ όλα αυτά, η λαχτάρα είναι μεγάλη και ο προβληματισμός (με την έννοια της αναζήτησης) έντονος.

• Ποιό θηλυκό με ποιόν αρσενικό;
• Τί θα βγει;
• Πώς θα είναι αυτό που θα βγει;
• Με ποια προοπτική;
• Μήπως να αλλάζαμε τον επιβήτορα;
• Μήπως να αλλάξουμε το θηλυκό;

Δεν έχουν τελειωμό οι συζητήσεις των παθιασμένων κυνόφιλων. Στον αντίποδα βρίσκονται οι χαλαροί ιδιοκτήτες. Εκείνοι δηλαδή που πιστεύουν (δίκαια ή άδικα), ότι το δικό τους ζώο είναι εξαιρετικό και ότι του αξίζει να διαιωνίσει τα γονίδιά του και επιδιώκουν ένα ζευγάρωμα όχι για την εξέλιξη της φυλής, αλλά για να πάρουν απόγονο από το δικό τους “εκλεκτό” ζώο. Υπάρχουν και οι απελπισμένοι, οι οποίοι προσπαθούν να πετύχουν ένα καλό ζευγάρωμα με τον σκύλο του γείτονα ή τον σκύλο του κολλητού σε μία απόπειρα να “αναβαθμίσουν” το ζωικό τους κεφάλαιο.

Το ιατρικό ιστορικό των γεννητόρων

Μιλάμε λοιπόν για δύο διαφορετικούς κόσμους. Για δύο κόσμους που κατά κανόνα δεν έχουν κανένα κοινό σημείο εκτός από ένα. Πολύ συχνά και οι μεν και οι δε, κατά τον σχεδιασμό μιας διασταύρωσης δεν λαμβάνουν υπόψη το ιατρικό ιστορικό των γεννητόρων. Τους απορροφά τόσο πολύ το εργασιακό και η μορφολογία, που δεν σκέφτονται καθόλου το ιατρικό ιστορικό. Εντάξει στα πολύ χοντρά, όπως π.χ. στην περίπτωση της δυσπλασίας, όλοι καταλαβαίνουν, ότι ένα τέτοιο ζώο δεν πρέπει να μπει στην αναπαραγωγή. Δεν αναφέρομαι όμως σε κάτι τέτοιο, αλλά σε μία σειρά ασθενειών, οι οποίες σχετίζονται με την κληρονομικότητα και μεταδίδονται με ποικίλους γενετικούς τρόπους.

Ένα κλασικό ρητό στην κτηνιατρική (αλλά και την ιατρική) λέει ότι, “ όλες οι ασθένειες έχουν κληρονομικό υπόβαθρο εκτός ίσως από τα ατυχήματα”. Πράγματι, η γονιδιακή σύσταση ενός οργανισμού σχετίζεται με τις ευαισθησίες και τις ευπάθειες που αυτός εμφανίζει κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Αλλεργίες, καρδιά, τένοντες…

Παράδειγμα πρώτο οι αλλεργίες. Η ευαισθησία απέναντι π.χ. σε κάποιο συστατικό της τροφής (σε κάποιο δημητριακό ή σε κάποιο κρέας) εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες. Δεν είναι όλοι οι σκύλοι ευαίσθητοι στα συστατικά αυτά, αλλά όσοι σκύλοι είναι, καλό είναι να μην μπαίνουν στην αναπαραγωγή διότι έτσι συνεχίζεται η μετάδοση τέτοιων γονιδίων. Παράδειγμα δεύτερο, ορισμένες καρδιολογικές παθήσεις. Δεν μιλάμε για τις ιδιαιτέρως σοβαρές καρδιοπάθειες που… βγάζουν μάτι. Υπάρχουν όμως κάποιες ασθένειες, όπως π.χ. η μεγαλοκαρδία η οποία εμφανίζεται σε κάποιους σκύλους και όχι σε όλους. Προφανώς υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση. Παράδειγμα τρίτον, οι παθήσεις των τενόντων και των συνδέσμων. Και σε αυτή την περίπτωση, βλέπουμε, ότι ορισμένα ζώα έχουν πρόβλημα και άλλα όχι, κάτι που υπαινίσσεται, ότι ενδεχομένως να υπάρχει κάποιο γονίδιο το οποίο κάνει τη ζημιά.

Διάλεξα αυτά τα τρία παραδείγματα διότι είναι αρκετά συχνά στην κλινική πράξη. Είμαι σίγουρος, ότι κανένας δεν θα ήθελε να έχει ένα ζώο με τέτοια προβλήματα υγείας, τα οποία δεν θεραπεύονται και ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να ασχολείται με αυτά όσο καιρό αυτό ζει. Πέραν αυτού όμως, το ζώο δεν θα μπορεί να κυνηγήσει σωστά ή και καθόλου. Σε πολλές περιπτώσεις τα προβλήματα αυτά δεν φαίνονται στην γέννα, ούτε καν στους πρώτους μήνες της ζωής αλλά αργότερα. 

Η πιθανότητα που δεν πρέπει να παραβλέψουμε

Δεν θέλω να πω με όλα αυτά, ότι κάθε ασθένεια οφείλεται ντε και σώνει σε κάποιο “κακό” γονίδιο, ότι δηλαδή είναι βέβαιο, πως ο υπεύθυνος παράγοντας είναι γενετικής προέλευσης, αλλά ότι είναι πιθανό να οφείλεται σε κάποιο “κακό” γονίδιο και αυτή την πιθανότητα δεν πρέπει να την παραβλέπουμε όταν σχεδιάζουμε μία διασταύρωση.