Το ζήτημα είναι πάντα το ίδιο… Κυνηγόσκυλο ή αγωνόσκυλο; Τον τελευταίο καιρό λόγω της καραντίνας, υπήρχε χρόνος για συζητήσεις, διαδικτυακές ή μη, ενώ ακούστηκαν πολλές και διαφορετικές απόψεις, και είναι όλες τους σεβαστές. Σίγουρα όμως, για μια έγκυρη και σφαιρική άποψη, η γνώση, η εμπειρία και γενικότερα η κουλτούρα μετράει.
Με λίγα λόγια, δεν έχουν όλες οι απόψεις την ίδια βαρύτητα. Βέβαια, ο απλός κυνηγός, ο οποίος δεν ασχολείται με την αγωνιστική κυνοφιλία, δε μπορεί να γνωρίζει για την εγκυρότητα των απόψεων του κάθε ομιλητή, οπότε είναι φυσιολογικό να μπερδεύεται. Ας επιστρέψουμε όμως στο αρχικό μας ερώτημα. Είναι όντως τόσο μεγάλη η διαφορά μεταξύ του τράιλερ και του τίμιου κυνηγόσκυλου;
Η απάντηση εξαρτάται σίγουρα από την οπτική γωνία και από τον τρόπο που ο καθένας ερμηνεύει την κυνηγετική τέχνη. Όταν μιλάμε για τράιλερ, εννοείται ότι μιλάμε για σέττερ και για πόιντερ.
Επειδή όμως ο γράφων έχει μεγαλύτερη εμπειρία στα σέττερ, ας επικεντρωθούμε σε αυτά. Ό,τι πούμε όμως ισχύει και για τα πόιντερ… Σήμερα το σέττερ αποτελεί τη φυλή που εκτρέφεται περισσότερο και έχει ευρύτερη χρήση τόσο στα αγωνιστικά όσο και στα κυνηγετικά τερέν. Κατά μέσο όρο, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι γενετικά πολύ καλά σταθεροποιημένα τόσο σε μορφολογικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο.
Ας λάβουμε υπόψη μας, ότι το στάνταρ της φυλής είναι μία εφήμερη αποτύπωση της πραγματικότητας, με την οποία, δίχως άλλο, πρέπει να συμβαδίζουμε. Θα πρέπει όμως, να εκληφθεί ως κατευθυντήρια οδηγία και όχι ως απόλυτη αλήθεια. Σε αντίθετη περίπτωση, δε θα μπορούσε να εξηγηθεί, πως δύο άτομα διαφορετικά στον ψυχισμό, τη μορφολογία και τη νοοτροπία, έχουν πετύχει σε αγωνιστικό επίπεδο τα ίδια αποτελέσματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν δύο πολύ μεγάλοι τράιλερ των τελευταίων χρόνων. Ο Kapo και ο Orio.
Ο πρώτος αδιαμφισβήτητος εκπρόσωπος της δύναμης και του πάθους, με μία μόνο λέξη Trialer. Ο δεύτερος, χαρακτηρίζεται σίγουρα από τη μεγάλη ψυχή, αλλά ήταν περισσότερο γνωστός για τον απαράμιλλο τρόπο με τον οποίο «χτενίζει» το τερέν με μαλακούς και «ξυραφιστούς δρασκελισμούς» .
Αμφότεροι θριάμβευσαν, νικώντας το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Σέττερ, αμφότεροι ανακηρύχθηκαν πρωταθλητές τράιλερ και είναι προφανές, ότι και οι δύο αντιπροσωπεύουν συνολικά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φυλής. Αλλά ποιος από τους δύο είναι το Σέττερ; Μήπως και οι δύο; Μήπως κανένας από τους δύο;
Οι διαφορές τους
Το στάνταρ αναφέρει, ότι το σέττερ αντιμετωπίζει το τερέν με λιγότερο ορμητικό καλπασμό από το πόιντερ, με μεγάλα ανοίγματα, αλλά με «ξυραφιστό» και μαλακό καλπασμό. Στο πλησίασμα του θηράματος, η κίνησή του γίνεται προσεκτική και επιφυλακτική, παίρνοντας τη μορφή ενός αιλουροειδούς.
Μιλάει όμως και για μία ματιά σπινθηροβόλα και για μία απληστία στη σπασμωδική αναζήτηση του θηράματος. Έτσι είναι και τα δύο σέττερ!
Και τα δικά μας κυνηγόσκυλα;
Σήμερα, το άγριο θήραμα βρίσκεται σε έλλειψη, τα σέττερ μας, αφού περάσουν μερικές ώρες μέσα σε ένα τρέιλερ ή σε κάποιο κουτί μεταφοράς στο πορτ μπαγκάζ ή στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, λύνονται σε κάποιο χωράφι, στο βουνό ή στο δάσος, όπου μετά από κάποιες ώρες και πολλές φορές μετά από μία ολόκληρη μέρα κουραστικής έρευνας, μπορεί να εντοπίσουν ένα θήραμα.
Και παρόλες τις ιδιαιτερότητες, τα σκυλιά αυτά, είναι έτοιμα να φύγουν μέσα στην αποπνικτική καλοκαιρινή ζέστη ή την παγωμένη χειμωνιάτικη βροχή και όταν το άγριο θήραμα είναι παρόν, αν το σέττερ είναι σέττερ συμπεριφέρεται για CACIT, από εκείνα όμως που πραγματικά αξίζουν.
Θα ήθελα να ρωτήσω όποιον σνομπάρει το κυνήγι, πόσο αξίζει μια πραγματική συνάντηση μετά από ώρες κοπιαστικής εργασίας, αν η τελευταία γίνεται σύμφωνα με όλους τους κανόνες;
Ας υποθέσουμε, ότι πάμε τους επώνυμους πρωταθλητές στο βουνό στις πέρδικες ή στο δάσος σε μία δύσκολη μπεκάτσα ή ακόμα και σε ένα θερισμένο σταροχώραφο στα ντοπιάρικα ορτύκια. Είναι πολύ πιθανό να τα καταφέρουν αρκετά καλά, αν και είναι αναπόφευκτο να κάνουν και κάποιους συμβιβασμούς.
Για παράδειγμα, θα πρέπει να μειώσουν ταχύτητα, να αντιμετωπίσουν τη δίψα, να ξεπεράσουν τους τραυματισμούς στα πέλματα και τα τρυπήματα από τα αγκάθια, αλλά κυρίως θα πρέπει να αναμετρηθούν με ένα θήραμα το οποίο δεν επιτρέπει πολλές οικειότητες και που εκμεταλλεύεται και το παραμικρό λάθος για να μας χαιρετήσει.
Και σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, καθώς φεύγει, σκέφτεσαι, ότι ο πρωταθλητής σου, τουλάχιστον αυτή τη φορά, συμπεριφέρθηκε σαν άχρηστος κοπρίτης.
Η αγωνιστική κυνοφιλία πρέπει να εξαρτάται από το κυνήγι και όχι το αντίστροφο. Οι αγώνες πρέπει να έχουν σκοπό να αναδείξουν το ατόμο εκείνο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί περισσότερο στην εκτροφή, ούτως ώστε να υπάρξει βελτίωση στη φυλή.
Χρέος των κριτών θα έπρεπε να είναι το να κρίνουν με μεγαλύτερη αυστηρότητα βασισμένοι με απόλυτη προσήλωση: 1) στην κυνηγετική εμπειρία, 2) στο πρωτότυπο της φυλής, 3) στους κανονισμούς των αγώνων. Και αυτό όχι για να δυσκολέψουν και να βλάψουν τους κυναγωγούς και τους ιδιοκτήτες, αλλά για να δώσουν ένα νόημα στους ίδιους τους αγώνες.
Οι νίκες είναι αυτοσκοπός, αν σε αυτές δε δίνεται μία αξία, η οποία πηγαίνει πέρα από το κύπελλο και το καρτελάκι. Σίγουρα πίσω από τον κυνοφιλικό κόσμο υπάρχουν και οικονομικά συμφέροντα τα οποία πολλές φορές είναι μεγάλα.
Γι’ αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, διαφάνεια και τιμιότητα, ούτως ώστε να αποφύγουμε την πλήρη διάβρωση ενός κόσμου, ο οποίος είναι φτιαγμένος με παραδόσεις, ποίηση και συναισθήματα.
Είναι βέβαιο, ότι και εμείς οι απλοί χρήστες του κυνηγετικού σκύλου δε τηρούμε πάντα τις ηθικές υποχρεώσεις που έχουμε απέναντι στις φυλές. Οι συμβιβασμοί που δεχόμαστε, πολλές φορές, πάνε πέρα από τα επιτρεπόμενα όρια.
Ο καλπασμός; Αρκεί να τρέχει. Η φέρμα; Αρκεί να μη ξεσηκώνει το θήραμα. Η έρευνα; Αν υπάρχουν πολλά θηράματα να μην απομακρύνεται, αν τα θηράματα είναι λίγα ή ελάχιστα να φεύγει πιο μακριά αλλά όχι πάρα πολύ.
Ας μη μιλήσουμε έπειτα για τις φάσεις λεπτομέρειας με το κεφάλι κάτω και την ουρά πέρα δώθε, τις αρνήσεις συναίνεσης, το τρέιλερ (καρότσι), και τα τόσα άλλα προβλήματα, τα οποία μπορούν να χαρακτηρίσουν την εργασία του σκύλου.
Οι ρόλοι είναι διαφορετικοί
Στο καφενείο ή στο Facebook, ο σκύλος μου είναι πρωταθλητής μέχρι να αποδειχθεί ακριβώς το αντίθετο αν τύχει να πάω για κυνήγι παρέα με κανέναν άλλο. Η επιλογή είναι μία επιστήμη και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται, πρώτα στα κυνηγετικά τερέν και μετά στα αγωνιστικά.
Το υλικό κατά τη γνώμη μου είναι άφθονο, αρκεί να μην ικανοποιούμαστε εύκολα και να είμαστε πιο ριψοκίνδυνοι. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του αγωνόσκυλου και του κυνηγόσκυλου όταν και τα δύο προέρχονται από άξιους κυνηγετικά προγόνους και όταν δεν προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε στο κυνήγι τον άχρηστο στους αγώνες σκύλο και αντιστρόφως. Κάποιος μπορεί να πει: «Ναι, ο σκύλος μου κουνάει ουρά ή έχει άλλα μικρά ελαττώματα και μπορεί να μην κάνει για την αγωνιστική κυνοφιλία, αλλά εμένα με ικανοποιεί στο κυνήγι».
Και αυτή είναι η διαφορά μεταξύ κυνοτέχνη και κυνηγού. Ο ένας δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τον άλλο, αλλά σίγουρα ο ρόλος του καθενός είναι διαφορετικός. Θα ήταν ενδιαφέρον, αν οι δύο αυτές διαφορετικές ιδιότητες συνυπήρχαν σε έναν άνθρωπο, αλλά ίσως ο κόσμος να είναι όμορφος επειδή δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Είναι γεγονός, ότι ο σκύλος φέρμας έχει αρκετά μακρινό παρελθόν και δημιουργήθηκε για ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό. Την εύρεση του θηράματος.
Η επέμβαση του ανθρώπου με την πρόοδό του και το πνεύμα της τελειότητας που τον διακρίνει, δημιούργησε τις διάφορες φυλές όπως το Μπράκ, το Ντράχτχααρ, το Κούρτσχααρ, το Μπρετόν, το Σπινόνε, το Πόιντερ, το Σέττερ και όλες τις άλλες υπάρχουσες και αναγνωρισμένες φυλές φέρμας, η καθεμία με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητές της.
Είμαι της άποψης, ότι αυτός ο σκοπός είναι καιρός να αλλάξει ή μάλλον θα έπρεπε να έχει ήδη αλλάξει. Θα έπρεπε δηλαδή να μην υπάρχει κανένας ο οποίος βγάζει κυνηγετική άδεια μόνο και μόνο για να σκοτώσει θηράματα.
Το κυνήγι θα έπρεπε να αντιπροσωπεύει μία εκδήλωση της ανθρώπινης κουλτούρας, μία πραγματική τέχνη με τη δική της αισθητική. Γι’ αυτό όταν πηγαίνω για κυνήγι με το σκύλο μου θέλω να μου αποδεικνύει με τη συμπεριφορά του σε ποιά φυλή ανήκει. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν τα χαρακτηριστηκά αυτής της συμπεριφοράς είναι μοναδικά και αντικειμενικά για όλους.
