Το σέττερ είναι ανέκαθεν μπροστά από το πόιντερ, όσον αφορά στις εγγραφές στους διάφορους κυνολογικούς ομίλους της Ευρώπης. Κι αν κάποια στιγμή θα μπορούσε να πει κανείς, ότι είναι θέμα μόδας, όσο περνάνε τα χρόνια αυτή η υπόθεση διαψεύδεται…
Του Απόστολου Αποστολάτου
Οι κυνηγοί ξέρουν να εκτιμούν τους σκύλους που, όπως λέμε στη γλώσσα μας, τους κάνουν τα κέφια. Ξέρουν να εκτιμούν τα κυνηγόσκυλα τα οποία είναι φιλότιμα και αποδοτικά. Αν τώρα το ωφέλιμο συνοδεύεται και από το τερπνό ακόμα καλύτερα. Και το σέττερ είναι σίγουρα ένας σκύλος ο οποίος συνδυάζει πολλά προσόντα. Διότι τα κυνηγετικά του προτερήματα συνοδεύονται από ένα εξαιρετικό χαρακτήρα, μαλακό, γλυκό και ανθρωποκεντρικό, αλλά και από μία πανέμορφη εξωτερική εμφάνιση.
Σε εργασιακό επίπεδο ξέρει να διατηρεί την ίδια ένταση στην ενέργειά του, ανεξαρτήτως τερέν και να αντιμετωπίζει σχεδόν με τον ίδιο τρόπο δάσος, βουνό, κάμπο και βάλτο. Αν κάναμε ένα γκάλοπ μεταξύ των κυνηγών που το χρησιμοποιούν συστηματικά σε διάφορα είδη κυνηγιού, είναι πολύ πιθανό ότι θα παίρναμε τις ίδιες απαντήσεις. Είναι ένας σκύλος ο οποίος προσαρμόζεται σε όλα τα κυνήγια. Τον βλέπεις στα αλπικά να πρωταγωνιστεί, σχεδόν χωρίς ανταγωνισμό στους αγώνες (βλέπε Saladini Pilastri),αλλά και στο κυνήγι, στα μπεκατσίνια όπου η χρήση του είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο, στις μπεκάτσες το ίδιο και επίσης, στο μικτό κυνήγι όπου οι κυνηγοί το καλοκαίρι το χρησιμοποιούν στο ορτύκι, το φθινόπωρο στην πέρδικα και το χειμώνα στην μπεκάτσα.
Αλλά γιατί αυτό ξέρει να προσαρμόζεται σε όλες τις κυνηγετικές ειδικότητες σε αντίθεση, με το κατά τ’ άλλα, ικανότατο πόιντερ;
Αν το πόιντερ θεωρείται ένας σκύλος ο οποίος υποφέρει στην υγρασία και στο κρύο, το σέττερ θεωρείται ότι υποφέρει στη ζέστη και έχει ανάγκη για περισσότερο νερό. Έτσι λένε. Όμως αυτό είναι σχετικό, διότι η ζέστη ενοχλεί όλους τους σκύλους όλων των φυλών, ίσως το σέττερ λίγο περισσότερο λόγω του μακριού τριχώματος, αλλά περισσότερο από τη φυλή εξαρτάται από το κάθε άτομο ξεχωριστά. Σίγουρα υπήρξαν και υπάρχουν πόιντερ τα οποία δεν καταλαβαίνουν τίποτα ούτε από βροχή, ούτε από κρύο. Αλλά δυστυχώς πλέον είναι η εξαίρεση.
Σε γενικές γραμμές όμως τα προβλήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τις καιρικές συνθήκες είναι περισσότερο υποκειμενικά, παρά χαρακτηριστικά μιας συγκεκριμένης φυλής. Υποκειμενικά διότι είναι στενά συνδεδεμένα με το πάθος. Όποιος σκύλος το έχει αισθάνεται μόνο την ανάγκη να συναντήσει, αν λείπει το παραμικρό τον ενοχλεί. Πόσες φορές έχουμε δει σκύλους που για να βγάλουν μία κολλιτσίδα τα παρατάνε όλα, ενώ άλλοι γεμάτοι από αυτές, σε σημείο να μη φαίνονται, συνεχίζουν ακάθεκτοι το κυνήγι; Τους πρώτους μη τους ζευγαρώσετε ποτέ. Το ταμπεραμέντο του πραγματικού κυνηγού, είτε πρόκειται για πόιντερ, είτε για σέττερ, είτε για οτιδήποτε άλλο είναι εντελώς διαφορετικό.
Προσπαθώντας να δώσουμε απάντηση στο αρχικό ερώτημα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σέττερ αντλεί την προσαρμοστική του ικανότητα, πέρα από το κυνηγετικό του πάθος, από τον τύπο του καλπασμού του, ο οποίος επειδή δεν είναι ορμητικός το βοηθάει σε αυτές τις διαφορετικές καταστάσεις. Αυτός ο τρόπος να κινείται προέρχεται από τα ψυχοφυσικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι στη βάση της κράσης του.
Ο Laverack, ο οποίος το γέννησε, το ήθελε ως ένα κυνηγό χωρίς όρια, γρήγορο αλλά όχι υπερβολικά, ώστε να δημιουργείται ανισορροπία και να διακόπτεται η επαφή με τους μηχανισμούς οι οποίοι τροφοδοτούν το οσφρητικό σύστημα. Όταν πιέζεται πάνω από τα όριά του, πραγματοποιείται η απώλεια του ανεβάσματος της αναθυμίασης και η σταθεροποίηση νευρικών φερμών. Απαιτούσε ένα εξαιρετικό κυνηγό και γι’αυτό επέλεξε ένα κινητικό σύστημα το οποίο να του ταιριάζει. Το θέμα είναι ότι αυτό το χαρακτηριστικό (ο μη ορμητικός καλπασμός),σε αρμονία και ισορροπία με τα άλλα ευγενή προσόντα μεγάλου κυνηγού, χάνεται διότι ο άνθρωπος, με την αριβιστική του συμπεριφορά και με την επιθυμία του να κερδίζει με κάθε κόστος σε αγωνιστικό επίπεδο, εκφυλίζει αυτή την κυνηγετική «μηχανή», γεννημένη για να είναι η καλύτερη όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος ο δημιουργός της.
Οι διασκελισμοί, ή καλύτερα το πως γίνεται η αλληλοδιαδοχή τους στον καλπασμό, ή ακόμα περισσότερο από το πως εκδηλώνονται σε συνάρτηση με την κατασκευή, δίνουν αναπνευστικές συχνότητες οι οποίες, στο πλαίσιο της χρήσης της όσφρησης και των κατά συνέπεια αντιδράσεων, επιτρέπουν στο σέττερ να σκέφτεται και να εκφράζει την τυπικότητά του στην επαφή με την αναθυμίαση. Το σέττερ μας, καλπάζοντας χωρίς ορμή, είναι σε θέση να μειώσει την ταχύτητα ή όταν είναι απαραίτητο, να αναπτύξει ξανά ταχύτητα με την ίδια συγκέντρωση, και αυτή η συγκέντρωση καθοδηγεί τη μύτη. Γι αυτό ακόμα και σε διαφορετικά περιβάλλοντα, ή καλύτερα σε συνθήκες ποικιλομορφίας τερέν οι οποίες εναλλάσσονται, αυτό ξέρει να τη χρησιμοποιεί, ξέρει να βρίσκει και να φερμάρει, διατηρώντας ένα υψηλό επίπεδο απόδοσης και στυλ, το οποίο είναι το στήριγμα στη πολύτιμη εργασία του.
Αυτά τα χαρακτηριστικά του, του επιτρέπουν να κυνηγάει παντού και πάντα, με εξαιρετική απόδοση στις διαφορετικές κατά περίπτωση καταστάσεις. Όταν όμως παρεμβαίνει ο άνθρωπος, όπως συνέβη με το πόιντερ, το οποίο όπως έχουμε πει έπεσε θύμα των σπουδαίων αθλητικών του προσόντων, εξαιτίας της ματαιοδοξίας, της αλαζονείας του και με αποκλειστικό σκοπό να κερδίσει σε αγωνιστικό επίπεδο, ανατρέπει αυτόν το μηχανισμό επιβάλλοντας υπερβολικούς καλπασμούς. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, ώστε να μην εκφυλιστεί κυνηγετικά η φυλή όπως συνέβη με τον κοντότριχο ξάδερφό του.
Η εκτροφή των κυνηγετικών φυλών πρέπει να βασίζεται πρωτίστως στα κυνηγετικά τους προσόντα και δευτερευόντως σε όλα τα υπόλοιπα, χωρίς βέβαια να ξεχνάμε ότι τη φυλή την κάνει το στυλ και η μορφολογία.
