Τρυγόνια: Oι μνήμες του Απρίλη παρακαταθήκη για το μέλλον
Όταν το εαρινό κυνήγι του τρυγονιού επιτρεπόταν
Οι αναμνήσεις από αλλοτινά κυνήγια και σε θηράματα απαγορευμένα σήμερα, είναι καλό και χρήσιμο να αναμοχλεύονται και να διατηρούνται. Αλλά στα χρόνια που διανύουμε ο κυνηγός δεν μπορεί να αρκεστεί σε αυτές.
Είναι δύσκολο για τον παλιό κυνηγό να διώξει από το μυαλό τις εικόνες και τις στιγμές που έζησε, όταν ένα κοπάδι με τρυγόνια περνά μπροστά από τα μάτια του ή όταν ακούει τα τουρτουρίσματα στις φυλλωσιές. Με την αναπόληση να γίνεται πιο οδυνηρή, όταν η θωριά του τότε είχε άλλη όψη, αυτήν της φρεσκάδας και της σβελτάδας των νιάτων.
Και θυµώντας τα να….
Ανείπωτης ομορφιάς ήταν το κυνήγι στα απριλιάτικα τρυγόνια. Η φιγούρα του κυνηγού χανόταν μέσα στο πολύχρωμο φόντο και τα κελαηδίσματα έδιναν ένα χαρμόσυνο τόνο, που μόνο η άνοιξη με τον οργασμό των φυτών, των πουλιών και των χρωμάτων, προσφέρει. Αλλά και η κάθε τουφεκιά στα γοργόφτερα πουλιά είχε την ιδιαιτερότητά της και όπως εύστοχα γράφει ο Αντώνης Ταλιώτης στα “Κ.Ν”, “δοκίμαζε τις σκοπευτικές ικανότητες του κυνηγού και πιότερο του νέου”.
Στα 18 μου με την πρώτη άδεια στο τσεπάκι του γιλέκου, με πλαγιόκαννο τουφέκι, με σχεδόν 3 κουτιά φυσίγγια και με Βαρδάρη 5 μποφόρ, κατάφερα…2 ½ τρυγόνια στην Αξιούπολη του Κιλκίς, στο πιο όμορφο κυνηγετικό μου απόγευμα. Και γράφω για 2 ½ τρυγόνια, καθώς το ένα ήταν “κοψόφτερο” από τουφεκιά του πατέρα μου.
Ήταν στιγμές αλησμόνητες, χαραγμένες για πάντα στο μυαλό, αλλά πέρασαν δίχως να υπάρχει επιστροφή. Γιατί τίποτα δεν θα φέρει πίσω το ανοιξιάτικο κυνήγι, όπως τίποτα δεν φέρνει πίσω τα νιάτα.
Πρωταγωνιστής το κέφι
Φέτος κλείνουν 40 χρόνια από τότε που τα τρυγόνια επιτρέπονταν να κυνηγηθούν τον Απριλο-Μάη, πολύ πριν γεννηθούν και ανδρωθούν οι νέες γενιές των κυνηγών. Ήταν ένα κυνήγι που απευθυνόταν σε όλες τις ηλικίες κυνηγών, καθώς γινόταν με καρτέρι και χωρίς την παρουσία σκύλου.
Ξεχωριστό όμως ήταν και το κυνήγι εκείνα τα χρόνια, και συγκεκριμένα στις δεκαετίες του ΄50, του ΄60 και του ΄70, όταν θεωρείτο δεδομένη η πληθώρα των θηραμάτων και η καταξίωση του κυνηγού. Όταν τίποτα δεν σκίαζε το κυνηγετικό στερέωμα και η μόνη έγνοια ήταν να εξοικονομηθούν τα χρήματα για τα μεταφορικά και τα μπαρουτόσκαγα.
Το κυνήγι διεξαγόταν αποκλειστικά με δίκαννα μέχρι τα μισά της δεκαετίας του ΄60 και με καραμπίνες αργότερα, που πλήθαιναν σε αριθμό με την πάροδο των χρόνων. Οι εξορμήσεις γίνονταν με τα λογής μεταφορικά μέσα, όπως με φορτηγάκια, με ταξί και με λεωφορεία. Όλοι χωρούσαν μέσα, κυνηγοί, σκυλιά, όπλα και τσάντες, με τον ιδιότυπο “αχταρμά” να διακρίνεται για το κέφι και τη ζωντάνια του.
Η ενοχοποίηση του ανοιξιάτικου κυνηγιού
Η δεκαετία του ΄80 υπήρξε καταλυτική για το κυνήγι και άλλαξε τον θηραματικό και ημερολογιακό χάρτη. Αρκετά θηρεύσιμα είδη πέρασαν στην κυνηγετική ιστορία, με πιο σημαντικά την πεδινή πέρδικα (1981) και το ανοιξιάτικο τρυγόνι (1983).
Αυτό όμως που πραγματικά πόνεσε τους κυνηγούς, ιδιαίτερα τους κυνηγούς της νότιας Ελλάδας, ήταν η απαγόρευση του κυνηγιού των απριλιάτικων τρυγονιών, του μόνου κυνηγιού που διεξαγόταν τον Απρίλη και “έσπαγε” στη μέση το μεγάλο άπραγο διάστημα που μεσολαβούσε, από το κλείσιμο της περιόδου μέχρι την έναρξη της επομένης.
Η απαγόρευση κρίθηκε ως το πλέον ενδεδειγμένο διαχειριστικό μέτρο και σύμφωνο με την ευρωπαϊκή Οδηγία 79/409/ΕΟΚ που απαγορεύει το κυνήγι, όταν τα μεταναστευτικά πουλιά οδεύουν στις χώρες αναπαραγωγής. Ένα μέτρο που σκόπευε στην αύξηση των ήδη μειωμένων πληθυσμών, ενώ ταυτόχρονα ενοχοποιούσε το κυνήγι και συγκάλυπτε έντεχνα τις πραγματικές αιτίες της μείωσης.
Με αποτέλεσμα να δικαιώνονται οι ενστάσεις των κυνηγών για την τωρινή και σκοπούμενη απαγόρευση του φθινοπωρινού κυνηγιού του τρυγονιού, καθώς τα 40 χρόνια απαγόρευσης δεν στάθηκαν ικανά να αυξήσουν τους πληθυσμούς. Αντίθετα παρατηρήθηκε δραματική μείωση στον δυτικό ευρωπαϊκό διάδρομο (Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία) της τάξης του 50%.
Αγώνας μεγάλου βαθμού δυσκολίας
Αλλά δεν στεκόμαστε πίσω από τις αναμνήσεις, όσο γλυκές και συναρπαστικές να είναι. Το κυνήγι δεν σταματά, το κυνήγι στα φθινοπωρινά τρυγόνια συνεχίζεται και είναι στο χέρι των κυνηγών να πασχίσουν για την απρόσκοπτη συνέχισή του.
Τα εμπόδια που ορθώνονται είναι πολλά, ο πήχης δυσκολίας είναι τοποθετημένος ψηλά, αλλά η προσπάθεια, που ήδη γίνεται, καλό είναι να έχει πιο μαχητική μορφή. Η δύναμη των επιχειρημάτων και η δυνατή φωνή των δίκαιων αιτημάτων να διαπερνά την κάθε πόρτα, είτε αυτή είναι υπουργικού γραφείου, είτε του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου.
