Τρυγόνια: Τα φετινάρια της πρώτης γέννας
“Είναι ένα ξεχωριστό θέαμα να βλέπεις τα τρυγονάκια να πετούν σε μπουλούκι” μου είπε ένας Μακεδόνας συνεργάτης στις 24 του φετινού Ιούνη
Αυτή η ολιγόλογη αναφορά στα πιτσούνια ή στα γαβριά του Εβρίτη Άγγελου Ποιμενίδη και η εικόνα που σχηματίσθηκε νοερά στο μυαλό μου, αποτέλεσαν την αφορμή για ένα μικρό αφιέρωμα στα φετινάρια της πρώτης γέννας.
Το σύνηθες οι δύο γέννες
Η αναπαραγωγική περίοδος των τρυγονιών διαρκεί από τις αρχές Μάη μέχρι τον Ιούλη. Πολλά ζευγάρια που δεν τα κατάφεραν στην πρώτη γέννα, λόγω καταστροφής της φωλιάς, ξαναγεννούν μέσα στον Ιούνη και τα πιο ερωτομανή κάνουν και 3 η γέννα, τέλη Ιούλη με αρχές Αυγούστου.
Από τα πουλιά της 3 ης γέννας, λίγα καταφέρνουν να επιζήσουν και να επιχειρήσουν το ταξίδι της επιστροφής στην αφρικανική ήπειρο, καθώς τα περισσότερα πέφτουν θύματα της ασιτίας και των αρπακτικών. Είναι τα μικρά και υπερβολικά αδύνατα τρυγονάκια, που συναντάμε προχωρημένο Σεπτέμβρη ή και αργότερα.
Μπουλουκιάζουν για ασφάλεια
Τα νεαρά τρυγόνια δεν έχουν τα ζωηρά χρώματα των ενήλικων πουλιών που είναι το έντονο γκρίζο με υποψία γαλάζιου και καθαρό λευκό στην κοιλιά, ούτε τις χαρακτηριστικές ραβδώσεις στο λαιμό, τα αποκαλούμενα και «γιορντάνια». Αντίθετα έχουν καφετί χρωματισμό στο πάνω μέρος του κεφαλιού, στη ράχη και στις φτερούγες και υπολείπονται μεγέθους και βάρους.
Είναι όμως πολύ ανθεκτικά, όπως άλλωστε και τα ενήλικα, στις υψηλές θερμοκρασίες, παραμένοντας δραστήρια ακόμα και στους 45 ο C. Για λόγους συντροφικότητας και περισσότερο για λόγους ασφάλειας τα πιτσούνια, όταν αυτονομηθούν, ομαδοποιούνται και σχηματίζουν μπουλούκια των 3, 5 και περισσότερων πουλιών και είναι αυτά που βλέπουμε να κυκλοφορούν αυτές τις μέρες, αφού τα ενήλικα είναι απασχολημένα με τη 2 η γέννα.
Η καλοκαιρινή ποικιλία τροφής
Άμα ξεπεταχτούν τα νεαρά πουλιά και μέσα στο δεύτερο 15ήμερο του Ιούνη εγκαταλείπουν τα απόμακρα δασοτόπια που γεννήθηκαν και κατεβαίνουν στους κάμπους για βοσκή. Τούτη την εποχή του καλοκαιριού οι πρόσφατα θερισμένες σταριές, προσφέρουν άφθονο καρπό.
Όμως το διαιτολόγιο των πουλιών δεν εξαντλείται στο σιτάρι, καθώς περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία σπόρων από τα δημητριακά και τα ψυχανθή που καλλιεργούνται ή αυτοφύονται στον βιότοπό τους, αλλά και ένα πλήθος αγριόχορτων. Τα λιόσπορα, που θα αποτελέσουν την κατοπινή και ιδιαίτερα θρεπτική τροφή, είναι ακόμη ανώριμα.
Τις απώλειες αναπληρώνει η σεξουαλική ωριμότητα
Η θνησιμότητα στα νεαρά πουλιά είναι υψηλή, με το 50%-60% μόνο να επιβιώνει, καθώς είναι ευάλωτα στις ασθένειες και στα αρπακτικά (γεράκια). Πολλά μάλιστα δεν προλαβαίνουν να γεννηθούν, γιατί οι αρουραίοι κλέβουν τα αβγά ή τα καταστρέφουν τα διάφορα κορακοειδή.
Η φύση όμως έχει προβλέψει γι αυτό. Τα τρυγόνια αποκτούν σεξουαλική ωριμότητα από τον 1 ο χρόνο ζωής τους, έτσι ώστε τα πουλιά που θα επιστρέψουν την επόμενη άνοιξη από την Αφρική να είναι όλα ικανά για αναπαραγωγή.
