Κάθε κυνηγετικό όπλο, στη διάρκεια της λειτουργικής του ζωής, από τα πρώτα χέρια που θα το ακουμπήσουν, ως τα τελευταία που θα το χρησιμοποιήσουν, γίνεται αποδέκτης τριών μορφών παρέμβασης. Κάθε μια χωριστά και ταυτόχρονα όλες μαζί συνολικά, στόχο έχουν την ασφαλή λειτουργία του, την παράταση του χρόνου χρήσης και την εξωτερική του εμφάνιση.
Οι παρεμβάσεις αυτές χωρίζονται σε τρία στάδια τα οποία διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τον χρόνο εφαρμογής, την συχνότητα επανάληψης και τον τελικό έλεγχο του συνόλου της διαδικασίας. Η φροντίδα επιβάλλεται να γίνεται συχνότερα, κατά κύριο λόγο αφορά εξωτερικά τμήματα (ξύλινα και μεταλλικά), το εσωτερικό από τις κάννες και τα εσωτερικά μέρη της βάσης. Πρέπει να γίνεται σε τακτά διαστήματα, ανάλογα με την συχνότητα χρήσης και άμεσα εφόσον το τουφέκι δέχθηκε νερό, χιόνι, ή παρέμεινε σε ιδρωμένα χέρια. Η συντήρηση απαιτεί περισσότερες γνώσεις, και η διάρκειά της είναι χρονικά μεγαλύτερη. Μια καλή συντήρηση, δυο τρεις φορές στη διάρκεια της περιόδου, είναι βέβαιο πως θα διατηρήσει κάθε όπλο σε άριστη κατάσταση, ενώ έγκαιρα θα εντοπίσει το σημείο που θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Η τακτική είναι ίδια για όλα τα όπλα, έχει σειρά, κανόνες, και προϋποθέτει αποσυναρμολόγηση κάθε αποσπώμενου τμήματος και επιμέρους φροντίδα ξεχωριστά.
Η επισκευή είναι η πλέον σοβαρή παρέμβαση στην λειτουργία του όπλου και επειδή έχει άμεση σχέση με την ασφάλεια μας, καλό είναι να μην δοκιμάζουμε πειραματισμούς. Όση εμπειρία κι αν διαθέτουμε, καλύτερα τελευταία ματιά να ρίχνει αναγνωρισμένος οπλουργός. Στα στάδια περιποίησης περιλαμβάνονται και θέματα βαφής σε κάννες, κοντάκια και πάπιες.
Η αναβάθμιση ξύλινων τμημάτων, η κάλυψη “μικροτραυματισμών” και η μετατροπή βαφής από βερνίκι σε λινέλαιο, είναι απλούστερες διαδικασίες, όμως απαιτούν μεράκι και μεθοδικότητα. Αντίθετα, η βαφή κάννης με επιλογές ανάμεσα σε “γρήγορη” και “αργή” συχνά κρύβει απρόβλεπτα και καλύτερα να την εμπιστευτούμε σε χέρια ειδικού. Αφήνοντας λοιπόν θέματα επισκευής και βαφής σε εξειδικευμένους τεχνίτες, θα καταπιαστούμε με φροντίδα και συντήρηση. Όπως συμβαίνει με όλες τις κοινωνικές ομάδες, μερακλήδες και τσαπατσούληδες υπάρχουν και στην δική μας φάρα. Η εξωτερική εμφάνιση του όπλου αποδίδει πιστά τον ανάλογο χαρακτηρισμό για τον κάτοχό του. Μερικοί είναι σχολαστικοί με ρούχα, εξοπλισμό, πειθαρχημένοι με το τελετουργικό προετοιμασίας και παθιασμένοι με τα σκυλιά τους, όμως αδιαφορούν πλήρως για την σωστή συντήρηση του όπλου τους, αρκούμενοι σ’ ένα εξωτερικό πασάλειμμα ακόμα και με λαδόπανο… Όπως δηλαδή λέμε “από έξω κούκλα και από μέσα πανούκλα”…
Η πρώτη εικόνα
Το όπλο που πήρα για λύσιμο ήταν ένα ταλαιπωρημένο αυτογεμές που στο εσωτερικό δεν υπήρχε το παραμικρό ίχνος λίπανσης. Οι επαφές μεταξύ των μεταλλικών τμημάτων στην κατάληξη της διαδρομής τους, έδιναν εκείνο το ξερό ήχο, ενώ η λειτουργία τους ήταν δύσκολη και φαινομενικά αργή. Κηλίδες επιφανειακής σκουριάς, ένα στάδιο πριν γίνουν πολύ απειλητικές και μετατραπούν σε οξείδωση, είχαν αγκαλιάσει πλευρικά κάννη και ρίγα, με συχνότερη εμφάνιση στα κενά του εξαερισμού της. Οι αορτηριούχοι είχαν το μαύρο τους χάλι, η βάση της σκανδάλης περιστοιχιζόταν από υπολείμματα λαδιού, σκόνης και πυρίτιδας, ενώ το τσοκάκι που φορούσε ήταν τρεις στροφές λάσκα. Γίνεται αμέσως αντιληπτό πως το συγκεκριμένο τουφέκι δεν ανήκε σε μερακλή κυνηγό.
Το λύσιμο
Αποδείχθηκε μεγάλο βάσανο. Ο πίρος δεν είχε ξαναβγεί ενδεχομένως ποτέ, ήταν φρακαρισμένος από σκουριά και χρειάστηκε επίμονη προσπάθεια έως ότου αφαιρεθεί, ενώ μετά κάθε τμήμα του όπλου που απλωνόταν πάνω στο λευκό πανί, έκρυβε “θησαυρούς”. Οποιοδήποτε όπλο με την εικόνα του συγκεκριμένου, αν για μικρό ακόμα διάστημα παρέμενε με αυτά τα χάλια, είναι μαθηματικά βέβαιο πως θα πάθαινε μεγαλύτερη ζημιά, ακολουθώντας κατά τους οπλουργούς “δρόμο δίχως επιστροφή”. Η επιφανειακή σκουριά αν δεν έχει αρχίσει να “τρώει” το μέταλλο κάπως παλεύεται, αλλά η προχωρημένη οξείδωση είναι ανίκητη.
Πινέλο, βενζίνη και υπομονή
Με λεπτό σκληρότριχο πινελάκι και βοήθεια καθαρής βενζίνης, άρχισε το επίμονο και λεπτομερές πλύσιμο. Όσο περισσότερο συσσωρευμένα είναι τα στρώματα σκόνης, πυρίτιδας και πλαστικού, τόσο δυσκολότερη γίνεται η προσπάθεια. Κάποιοι, χάνοντας την υπομονή τους από την προσπάθεια καθαρισμού του πιστονιού λόγω των αυλακώσεων, καταφεύγουν στην λύση του ξυσίματος με λεπίδι. Φαινομενικά το καταφέρνουν, όμως οι χαρακιές που μένουν πάνω στην επιφάνειά του μακροπρόθεσμα λειτουργούν αρνητικά και μετατρέπονται σε ανεπανόρθωτη ζημιά. Τελειώνοντας όλα τα αποσυναρμολογημένα τμήματα, φροντίζουμε όλα τα μέρη που καθαρίσαμε να είναι τελείως στεγνά.
Για τη λίπανση εμπιστευθείτε ποιοτικά και επώνυμα προϊόντα
Στο εμπόριο υπάρχει πληθώρα λιπαντικών και καθαριστικών. Εμπιστευτείτε ποιοτικά και επώνυμα, αν και μερικές φορές είναι αλήθεια πως αυτά δεν πάνε απαραιτήτως μαζί… Σε κάθε περίπτωση μην τσιγκουνευτείτε και για λίγα ευρώ προτιμήσετε κάποιο “ραφιναρισμένο τηγανόλαδο”. Κάθε τουφέκι, πέραν της συναισθηματικής αξίας (για όσους την αισθάνονται), στις μέρες μας αποτελεί περιουσία που δύσκολα αντικαθίσταται. Η φροντίδα και η συντήρησή του με άριστα υλικά, αποτελούν τις μοναδικές εγγυήσεις για σωστή λειτουργία και μακροχρόνια, παρατεταμένη χρήση. Όμως και το θέμα λίπανσης έχει κανόνες, όρια και μέτρο. Κάθε υπερβολή προκαλεί ζημιά ίδια μ’ αυτήν της οξείδωσης, αφού και το λιπαντικό είναι προϊόν χημικής επεξεργασίας. Μια ακόμα ζημιά που προκαλείται από υπερβολική “δόση”, ιδίως σε όπλα που παραμένουν πολύ χρόνο σε όρθια θέση, είναι αυτή που θα εμφανιστεί από τον εμποτισμό των ξύλων.
Το λάδι, όσο αργά και αν κινείται, είναι βέβαιο πως θα επιτρέψει στην παραπανίσια ποσότητα να κατηφορίσει και να απορροφηθεί αναγκαστικά από το κοντάκι, ιδίως στο σημείο εφαρμογής του με την βάση. Όπλα που έχουν υποστεί τέτοια κακομεταχείριση διακρίνονται με την πρώτη ματιά, αφού ο χρωματισμός του ξύλου στο σημείο εκείνο δείχνει σκουρόχρωμος και το βερνίκι έχει αποβληθεί. Μια τέτοια εικόνα, όσο κι αν προσπαθήσει να την βελτιώσει ο κάτοχος με την χρήση καλλιτεχνικού λινέλαιου, είναι αποδεδειγμένο πως ελάχιστα θα την αλλάξει, αφού το ξύλο έχει πλέον ποτίσει σε βάθος.
Σε δίκαννα και μονόκαννα, η συντήρηση απαιτεί σημαντικά λιγότερο χρόνο, αφού τα αποσπώμενα τμήματα είναι ελάχιστα. Καλό είναι όμως να σταματήσουμε στην αφαίρεση της σκανδαλοθήκης και να μην προχωρήσουμε στο “πασπάτεμα” του μηχανισμού λειτουργίας αν αποδεδειγμένα δεν διαθέτουμε γνώσεις. Ειδικότερα στις περιπτώσεις που διακρίνουμε ότι κάτι κουνάει, δεν βιδώνει, δεν εφαρμόζει σωστά, αφήνουμε στην άκρη τους επικίνδυνους πειραματισμούς και κάνουμε επίσκεψη στον οπλουργό μας. Όπλα είναι και μ’ αυτά καλό είναι να μην παίζουμε.
