Οι εταιρίες κατασκευής φυσιγγίων, διεξάγουν πολυετείς έρευνες για το μήκος της δέσμης που έχουν τα σκάγια, κατά την πορεία τους προς το στόχο.
Είναι γνωστό ότι τα σκάγια, καθώς ταξιδεύουν έχουν σχήμα κόλουρου κώνου ή αλλιώς ενός σύννεφου με το μήκος της ατράκτου. Το μήκος αυτό, είναι συνάρτηση του βάρους γόμωσης των σκαγιών που εμπεριέχει το φυσίγγι. Στη διαφοροποίηση του μήκους της δέσμης των σκαγιών (της ατράκτου) συντελεί σε μεγάλο βαθμό η παραμόρφωση των σκαγιών.
Για πολλά χρόνια έγιναν προσπάθειες ώστε να μετρηθεί αυτό το μήκος. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε, ήταν το κινούμενο όχημα που έσερνε πίσω του ένα τρέιλερ με μία όρθια πλάκα (κάτι σαν τοίχο) και κινείτο με την ταχύτητα διάφορων θηραμάτων ανάλογα τις δοκιμές. Πάνω σε αυτή την πλάκα υπήρχε σχεδιασμένο το θήραμα, ο δοκιμαστής πυροβολούσε με την κατάλληλη προσκόπευση για την συγκεκριμένη απόσταση, και η τουφεκιά αποτυπωνόταν κατά μήκος.
Τσοκ και μήκος δέσμης
WINCHESTER και FEDERAL έχουν ασχοληθεί αρκετά με το θέμα του μήκους της δέσμης των σκαγιών. Ήταν από τους πρώτους που παρουσίασαν φωτογραφίες με σκάγια, στην απόσταση 2 μέτρων από το στόμιο της κάννης του όπλου. Ακόμα και στην απόσταση αυτή αρχίζει να γίνεται ξεκάθαρα ορατό, ότι τα σκάγια δημιουργούν άτρακτο. Από τις πρώτες αναλύσεις οι ειδικοί είχαν εντοπίσει, ότι ο βαθμός σύσφιξης συντελεί στο να μεγαλώνει ή να μικραίνει το μήκος της ατράκτου. Η στήλη των σκαγιών που βγαίνει από την κάννη με φουλ τσοκ μοιάζει με πούρο, σε αντίθεση με αυτή που βγαίνει από κάννη με τσοκ κύλινδρο και μοιάζει με αβγό.
Πρόσφατες και πιο εξελιγμένες αναλύσεις σε αποστάσεις μακρύτερες των 5 μέτρων από το στόμιο της κάννης, έδειξαν ότι το μήκος της δέσμης των σκαγιών που φεύγει από μία κυλινδρική κάννη και από μία με φουλ τσοκ, είναι σχεδόν το ίδιο και παραμένει το ίδιο κατά την πτήση προς το στόχο. Η εξήγηση αυτού του νέου δεδομένου απαιτεί γνώση. Όταν η δέσμη των σκαγιών απομακρύνεται από το στόμιο της κάννης, όλα τα σκάγια έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά, ανεξαρτήτως του βαθμού σύσφιξης. Οι παράγοντες που επηρεάζουν το σχήμα της δέσμης είναι το μέγεθος, ο τύπος και το βάρος των σκαγιών. Στοιχεία που αφορούν το κάθε σκάγι ξεχωριστά.
Ο ρόλος της προσκόπευσης
Το μήκος της δέσμης κυμαίνεται από 1 έως και 4 μέτρα. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στο βάρος γόμωσης του κάθε φυσιγγίου. Σε ένα φυσίγγι με 28 γραμμάρια σκάγια, η άτρακτος δεν μπορεί να έχει μήκος στα 25 μέτρα πάνω από 1,2 μέτρα. Αυτό το μήκος της δέσμης θα μας δώσει μία μείωση της τάξης του 5 έως 8 % στον κύκλο κατανομής των σκαγιών σε βολές τραβέρσες. Αν έχουμε στα 35 μ. σε κύκλο με διάμετρο 76 εκ., το 75% από το σύνολο των σκαγιών που υπάρχει στη γόμωση, στις τραβέρσες θα έχουμε μείωση της απόδοσης κατά 5 έως 8%.
Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη, όταν επιλέγετε φυσίγγια για τις τουφεκιές στο καρτέρι και γενικότερα σε μακρινές αποστάσεις. Πρέπει να γνωρίζετε ότι η στήλη των σκαγιών ταξιδεύει προς το στόχο, περίπου δέκα φορές ταχύτερα από ότι ταξιδεύει το πουλί. Αν χρησιμοποιήσετε μεγαλύτερη προσκόπευση από όσο χρειάζεται, τότε το κύριο τμήμα της τουφεκιάς θα περάσει μπροστά, πριν ακόμη φτάσει ο στόχος μας στο κέντρο της ατράκτου, που εκεί βρίσκεται και το κυρίως μέρος της τουφεκιάς.
Κατά συνέπεια, στην περίπτωση της λάθους εκτίμησης της προσκόπευσης, ο στόχος θα βληθεί από τα διάσπαρτα σκάγια που ακολουθούν, κάπου πίσω και γύρω από το κυρίως σύννεφο της ατράκτου, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό των θηραμάτων.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας
Ο πρώτος που ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο θέμα και χρησιμοποίησε τη συγκεκριμένη μέθοδο ήταν ο διάσημος άγγλος βλητικός, Τζέραλντ Μπέραρντ (Gerald Burrard, φωτό αριστερά), το 1920. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο Αμερικανός βλητικός Μπόμπ Μπρίστερ (Βob Brister, φωτό δεξιά) χρησιμοποιούσε την ίδια τεχνική για να καταγράψει το μήκος ατράκτου της τουφεκιάς. Σήμερα η τεχνολογία έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό και το μήκος ατράκτου μετριέται με ειδικές φωτογραφικές μηχανές, που είναι σε θέση να φωτογραφήσουν τα σκάγια που κινούνται με πολύ μεγάλη ταχύτητα.
