Πολλοί είναι αυτοί που δεν πιστεύουν ότι ένα αεροβόλο εξαρτάται από το βλήμα του σε τέτοιο βαθμό όσο επιμένουν οι καλά διαβασμένοι αεροβολιστές…
του Κώστα Λακαφώση
Αρκετές φορές στο παρελθόν, έχουμε αναφερθεί στη σημασία του κατάλληλου βλήματος για κάθε αεροβόλο, προκειμένου να πάρουμε τη μέγιστη ακρίβεια που αυτό μπορεί να δώσει. Όμως, αρκετοί είναι αυτοί που δεν πιστεύουν, ότι αυτό είναι ένας πραγματικά σημαντικός κρίκος της αεροβολικής “αλυσίδας” θεωρώντας έτσι, ότι το αεροβόλο τους είναι καλό και ρίχνει εξίσου καλά με όλα τα διαφορετικά είδη βλημάτων. Πολλοί από αυτούς που έχουν αυτή την άποψη, ενδεχομένως να βασίζουν τη γνώμη τους στις εμπειρίες τους από πυροβόλα όπλα, όπου ομολογουμένως, η επιλογή του φυσιγγίου παίζει (και εκεί) ρόλο στην ακρίβεια, σε αρκετά μικρότερο όμως ποσοστό.
Σε ένα ραβδωτό πυροβόλο όπλο καλής ποιότητας, όταν δοκιμάζουμε διαφορετικά είδη πυρομαχικών, παίρνουμε διαφορές της τάξης του 60-70% κατά μέσο όρο. Ανάμεσα στο καλύτερο και στο χειρότερο όμως, οι διαφορές αυτές δεν είναι πραγματικά τόσο μεγάλες γιατί το ποσοστό αναφέρεται σε μέγεθος του γκρουπ της συγκέντρωσης. Για παράδειγμα, αν το καλύτερο γκρουπάρισμα στα 200 μέτρα είναι 4 εκατοστά με το καλύτερο και 6 εκατοστά με το χειρότερο είδος πυρομαχικού, η συγκέντρωση μπορεί να μεγάλωσε κατά 50% αλλά είναι και πάλι αρκετά μικρή, ώστε να θεωρείται παραπάνω από ικανοποιητική.
Στο αεροβόλο, οι διαφορές μπορεί να είναι πολύ έως πάρα πολύ μεγαλύτερες, ειδικά αν πετύχουμε ένα ισχυρό τουφέκι με “παράξενη” κάνη που λειτουργεί άψογα με ένα συγκεκριμένο είδος βλήματος (π.χ. γκρουπάρισμα 2 εκατοστών στα 25 μέτρα) και δεν λειτουργεί καθόλου καλά με κάποιο άλλο, με τη συγκέντρωση να πέφτει στο 400% της αρχικής, δηλαδή στα 8 και παραπάνω εκατοστά.
Αν κάποιος δυσκολεύεται να πιστέψει αυτές τις διαφορές, ας έχει στο μυαλό του και τις παρακάτω ιδιαιτερότητες που κάνουν τα αεροβόλα ακόμα πιο απαιτητικά από τα πυροβόλα:
Η ταχύτητα του βλήματος είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με ένα πυροβόλο ραβδωτό τουφέκι που ρίχνει το βαρύ και αεροδυναμικό βλήμα του με υπερηχητική ταχύτητα. Το αεροβόλο αντίθετα, ρίχνει ένα συγκριτικά πολύ αργό βλήμα, το οποίο βρίσκεται για αρκετό χρόνο στον αέρα και άρα είναι πιο ευαίσθητο σε οποιαδήποτε ατέλεια και οποιαδήποτε διατάραξη της τροχιάς του.
Η διάμετρος του βλήματος δεν είναι μία και συγκεκριμένη όπως αυτή του βλήματος ενός πυροβόλου όπλου. Στο αεροβόλο, το διαμέτρημα (π.χ. 4,5 χιλιοστά) είναι η θεωρητική διάμετρος της κάννης, όμως το βλήμα κατασκευάζεται από μαλακό υλικό που “σφηνώνει” μέσα στις ραβδώσεις και έχει όχι μία αλλά δύο διαφορετικές διαμέτρους στη διαστασιολόγησή του, αφού άλλη διάμετρο έχει η κεφαλή και άλλη (συνήθως ελάχιστα μεγαλύτερη) η πίσω άκρη της “φούστας” του βλήματος. Η μπροστινή διάμετρος “τρέχει” πάνω στις ραβδώσεις οδηγούμενη από τις κορυφές, χωρίς να “σφηνώνει”, ενώ η πίσω διάμετρος “σφραγίζει” σφηνώνοντας μέσα στα αυλάκια, κρατάει τον αέρα πίσω από το βλήμα και δίνει την περιστροφή για την πτήση προς το στόχο. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς, ότι οι δύο αυτές διαφορετικές διάμετροι ενός βλήματος, είναι δύο ανεξάρτητες θεωρητικά, αλλά άμεσα σχετικές μεταξύ τους παράμετροι που ορίζουν την επιτυχία του βλήματος στην συγκεκριμένη κάννη.
Οι περισσότερες κάννες των ισχυρών αεροβόλων, έχουν κάποιο ποσοστό τσοκαρίσματος προς το τέλος της διαδρομής του βλήματος λίγο πριν βγει από την κάνη. Αυτό το τσοκάρισμα, (η μικρή μείωση της συνολικής διαμέτρου δηλαδή) είναι που κάνει ακόμα πιο έντονο το σφήνωμα και την περιστροφή του βλήματος στις ραβδώσεις, αλλά και προκαλεί μεγάλες (έως και υπερβολικές) παραμορφώσεις σε ένα ελαφρύ βλήμα με λεπτά τοιχώματα, ακατάλληλο για τη συγκεκριμένη χρήση.
Επιπλέον, η κατασκευή μιας τσοκαρισμένης ραβδωτής κάνης διαμετρήματος 4,5 χιλιοστών, όσο τέλεια και αν γίνει, πάντοτε θα παρουσιάζει απειροελάχιστες διαφορές σε σχέση με την προηγούμενη ή επόμενη της ίδιας παρτίδας, γεγονός που κάνει απαραίτητη τη δοκιμή διαφόρων τύπων βλημάτων σε κάθε συγκεκριμένο ισχυρό τουφέκι, χωρίς να βασιζόμαστε σε συγκριτικά συμπεράσματα από άλλα όπλα, έστω και ακριβώς του ίδιου τύπου.
Η εκτόνωση του αέρα σε ένα ισχυρό αεροβόλο με έμβολο είναι πολύ βίαιη, σαφώς πιο απότομη και βίαιη από ότι σε ένα πυροβόλο όπλο, αλλά, φυσικά και σε σύγκριση με ένα αεροβόλο προσυμπιεσμένου αέρα ή διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι, είναι απολύτως λογικό και αναμενόμενο να διαπιστώνουμε ότι κάποιος συγκεκριμένος τύπος βλήματος που έχει εξαιρετικές επιδόσεις σε ένα αεροβόλο προσυμπιεσμένου αέρα, αποδεικνύεται μέτριος ή ακόμα και κακός σε ένα αεροβόλο με έμβολο (ελατηρίου ή gas ram). Σε ένα τέτοιο αεροβόλο (και ειδικά στο μικρότερο διαμέτρημα των 4,5 χιλιοστών), συνήθως χρειάζεται κάποιο βαρύτερο και πιό ανθεκτικής κατασκευής βλήμα που να αντέχει την απότομη εκτόνωση χωρίς να παραμορφώνεται. Ο ποιοτικός έλεγχος των βλημάτων δεν είναι ίδιος για όλες τις μάρκες και όλους τους τύπους βλημάτων και αυτός είναι ο λόγος που όσοι ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό, αγοράζουν ειδικά βλήματα υψηλής ποιότητας που βγαίνουν όλα από το ίδιο συγκεκριμένο καλούπι.
Τα πιο φθηνά βλήματα είναι ανακατεμένα από την ίδια παρτίδα αλλά από διπλανά καλούπια, θεωρητικά ίδια. Στην πράξη, όσο καλύτερη η εταιρεία και όσο προσεκτικότερο ποιοτικό έλεγχο κάνει, τόσο πιο ίδια και σταθερής ποιότητας είναι τα βλήματα που προσφέρει. Για τους φανατικούς της απόλυτης ακρίβειας, υπάρχουν και οι ζυγαριές αλλά και τα καλούπια μέτρησης, ώστε να μπορεί κανείς να επιλέξει από ένα ολόκληρο κουτί με βλήματα, μόνο αυτά που θα ρίξει στον αγώνα με βάση τις δικές του προδιαγραφές.
Κλείνουμε με μια βασική επισήμανση: όλα αυτά που αναφέραμε, έχουν σημασία και εφαρμογή μόνο όταν μιλάμε για ισχυρά αεροβόλα ποιότητος, σε βολές μακρινής απόστασης και όταν έχουμε τελειοποιήσει κάθε στοιχείο της τεχνικής μας, ώστε να ρίχνουμε σωστά και χωρίς λάθη. Για όποιον απλώς περνάει την ώρα του πυροβολώντας άδεια κουτάκια αναψυκτικών με ένα αεροβόλο πιστόλι διοξειδίου του άνθρακα, όλα αυτά ίσως να μην έχουν και τόση σημασία…
