Το κυνήγι για μένα είναι ένα αχαλίνωτο πάθος, είναι τρόπος ζωής. Με χαλαρώνει, ακόμα και αν δεν ρίξω τουφεκιά, βγάζω την “πρίζα” από τη δουλειά μου και συγκεντρώνομαι στους ανοιχτούς χώρους των δασών και των βουνών…
Το κυνήγι, έτσι όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον, δεν νοείται χωρίς σκύλο. Ο σκύλος που κυνηγάει είτε μπεκάτσες είτε πέρδικες, χρήζει μεγάλου σεβασμού και πρέπει να του συμπεριφερόμαστε όπως του αξίζει, ζώντας μια διαφορετική σχέση με κάθε άτομο για να παίρνουμε πάντα το μέγιστο με λίγο κόπο. Το να δημιουργήσεις εξαιρετικούς σκύλους είναι μια αποστολή, ειδικά όταν κυνηγάς αυθεντικά θηράματα και όχι εκτρεφόμενα “κοτόπουλα”. Είσαι μόνο εσύ, ο σκύλος σου, το όπλο σου και αυτές… Η μπεκάτσα ή η πέρδικα. Είσαι φιλοξενούμενος στο περιβάλλον τους ή καλύτερα ένας εισβολέας στον κόσμο τους, το θήραμα ξέρει πως θα κινηθεί και έχει μάθει να αμύνεται. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να συγκρίνουμε τα δύο είδη στα φυσικά τους περιβάλλοντα, περιγράφοντας προτερήματα, ελαττώματα και ικανότητες. Ποιο κυνήγι είναι ωραιότερο είναι εντελώς υποκειμενικό, το καθένα έχει τη γοητεία του και τους φανατικούς οπαδούς του. Σε άλλους αρέσουν τα σέττερ, σε άλλους τα πόιντερ, σε άλλους οι ξανθιές, σε άλλους οι μελαχρινές και σε άλλους πάλι αρέσουν όλα.
Μια μπεκάτσα μέσα στο πυκνό δάσος είναι απολύτως απρόβλεπτη. Τόσα χρόνια κυνηγάω μπεκάτσα, αλλά ακόμα και μετά από όλα αυτά που έχω περάσει περιπλανώμενος στα δάση, νομίζω ότι μου διαφεύγουν αρκετά πράγματα που αφορούν στη βελουδομάτα. Το να πηγαίνεις για μπεκάτσες τη σήμερον ημέρα, είναι αρκετά πιο δύσκολο σε σχέση με 30-40 χρόνια πριν, λόγω του ότι από τη μία τα μέρη έχουν συρρικνωθεί και από την άλλη, ο αριθμός αυτών που ασχολούνται με το κυνήγι της έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Το περιβάλλον καταστρέφεται από φωτιές, αυθαίρετα, την υπερθέρμανση του πλανήτη και τόσα άλλα οικολογικά εγκλήματα που διαπράττει καθημερινά ο άνθρωπος. Αυτό που με εκνευρίζει όμως περισσότερο, είναι ότι ξοδεύονται λέξεις, γράφονται άρθρα και βιβλία, κερδοσκοπώντας κάποιοι πάνω στο κυνήγι, χωρίς να ενδιαφέρονται πραγματικά για τα αληθινά προβλήματα του περιβάλλοντος. Το να αλλάξεις όμως νοοτροπία στον κόσμο είναι πάρα πολύ δύσκολο.
Αναμφίβολα ο αριθμός των συναντήσεων με την μπεκάτσα διαφέρει πολύ ανάλογα με τη χρονιά. Εμείς παρ’ όλα αυτά οφείλουμε να μην ξεπερνάμε ποτέ το όριο της κάρπωσης και όχι μόνο. Πρέπει να το περιορίζουμε από μόνοι μας πολύ πιο κάτω από το επιτρεπόμενο. Σιχαίνομαι όσους περιφέρονται στα καφενεία διηγούμενοι εκατόμβες μπεκατσών. Εγώ προτιμώ να μιλάω και να αναλύω τις συναντήσεις με αυτό το πανέμορφο θήραμα και τη συμπεριφορά των σκύλων μου απέναντί του.
Την πέρδικα την έχω κυνηγήσει λιγότερο, διότι μόλις ξεκινήσουν οι μπεκάτσες, αφιερώνομαι αποκλειστικά στο κυνήγι τους. Παρ’ όλα αυτά είναι ένα κυνήγι που με έλκει για τις προκλήσεις που μου προσφέρει, είναι ένα δύσκολο και απαιτητικό κυνήγι. Η ορεινή πέρδικα είναι ένα υπέροχο θήραμα το οποίο πρέπει να σεβόμαστε απόλυτα, αν θέλουμε να διατηρήσουμε την εύθραυστη ισορροπία του, που δεν εξαρτάται μόνο από το κυνήγι και τους κυνηγούς.
Η πέρδικα σε αντιδιαστολή με την μπεκάτσα, είναι ένα ομαδικό πτηνό, πάντα σε ζευγάρι ή σε κοπάδι, ειδικά την περίοδο του κυνηγίου. Για αυτό το λόγο και επειδή συνήθως βρίσκονται σε ανοιχτά εδάφη, ο σκύλος έχει οσφρητικό πλεονέκτημα, δεδομένου ότι είναι πιο εύκολο να αντιληφθεί την αναθυμίαση περισσότερων πουλιών απ’ ότι μόνο ενός. Όμως στο βουνό οι συνθήκες είναι δυσκολότερες όσον αφορά στη μορφολογία του εδάφους, εκτός αν πρόκειται για αλπική ζώνη, τα πόδια του σκύλου μας, όπως και τα δικά μας θέτονται σε σκληρή δοκιμασία. Ένας απροπόνητος, υπέρβαρος ή απλά υπερήλικας σκύλος ή κυνηγός, είναι αδύνατον να τα βγάλει πέρα. Τα αδύνατα σημεία την πετροπέρδικας είναι:
1) Το πρωί πριν την αυγή κελαηδά για να συγκεντρωθεί το κοπάδι και να πάνε για βοσκή μαζί και αυτό τις καθιστά εύκολα εντοπίσιμες. Σε γενικές γραμμές, ακούγοντάς τις, μπορείς να προσδιορίσεις την κατεύθυνση την οποία πρέπει να ακολουθήσεις για να τις βρεις.
2) Η πορεία της πτήσης τους αφού σηκωθούν, είναι πάντα προβλέψιμη, από πάνω προς τα κάτω, από τα ψηλά στα χαμηλά και παίρνοντας την κατάλληλη θέση από τη στιγμή που τις περισσότερες φορές το πεδίο είναι ανοιχτό, η τουφεκιά είναι σχετικά εύκολη. Το μόνο το οποίο πρέπει να προσέξουμε είναι να μην ξαφνιαστούμε από τον θόρυβο που κάνει το κοπάδι όταν σηκώνεται, να εστιάσουμε μόνο σε ένα πουλί και να μην ρίχνουμε στο μπουλούκι. Τις περισσότερες φορές, ειδικά αν τα πουλιά είναι κυνηγημένα, μετά το πρώτο σήκωμα πιάνουν στα γκρέμια μέσα στις οξιές και γενικά οπουδήποτε η πρόσβαση και η επανεύρεσή τους είναι αδύνατη, οπότε έχουμε μόνο μια ευκαιρία για να καρπωθπούμε κάποιο πουλί.
Η μπεκάτσα αντίθετα από την πέρδικα είναι μοναχική ή το πολύ την βρίσκεις σε ζευγάρι και το κυνήγι μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό ανάλογα με το αν την ψάχνεις στα κλασσικά μπεκατσοτόπια (δάσος) ή σε πιο ασυνήθιστα μέρη (ρέματα, ασφάκα). Το γεγονός ότι είναι μοναχική σε συνδυασμό με το ότι βρίσκεται συνήθως σε πυκνά μέρη τα οποία περιορίζουν την εξάπλωση της αναθυμίασης, καθιστούν πιο δύσκολο τον εντοπισμό της από το σκύλο. Για τους ίδιους λόγους είναι δύσκολο ο σκύλος να ακολουθήσει μια μπεκάτσα η οποία απομακρύνεται ποδαρώνοντας. Η μπεκάτσα είναι απρόβλεπτη όταν σηκώνεται μετά τη φέρμα του σκύλου. Το σοφότερο είναι να πάρουμε θέση απέναντί του, αλλά αυτό δεν αποκλείει ότι μπορεί να φύγει προς το σκύλο ή προς οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση, προκειμένου να μην μας δώσει την ευκαιρία να τουφεκίσουμε.
Το περιβάλλον στο οποίο ζει της δίνει την δυνατότητα να αμύνεται καλύτερα απ’ ότι η πετροπέρδικα. Έτσι πολλές φορές, όταν η μπεκάτσα σηκώνεται, έχουμε κάποιο εμπόδιο στο οπτικό μας πεδίο. Το καλό είναι ότι η μπεκάτσα, συνήθως δεν απομακρύνεται πολύ από το σημείο που τη σηκώσαμε την πρώτη φορά (ειδικά αν πρόκειται για εγκατεστημένη) και αν έχουμε δει και την κατεύθυνση που πήρε αξίζει τον κόπο να την ξαναψάξουμε. Το θέμα είναι ότι αρκετές φορές, μετά το πρώτο σήκωμα είναι δύσκολο να την ξαναπλησιάσουμε γιατί σηκώνεται πριν φτάσει ο σκύλος ή πριν φτάσουμε εμείς.
Όσον αφορά την φυσική κατάσταση κυνηγού και σκύλου ή αντίστροφα, υπάρχουν κάποια μέρη, κάποια δάση, τα οποία δεν παρουσιάζουν μορφολογικές ανωμαλίες, οπότε ακόμα και κάποιοι κυνηγοί μαζί με τους σκύλους τους, που δεν είναι και τόσο προπονημένοι, μπορούν να κυνηγήσουν με κάποιες αξιώσεις για 2-3 ώρες πράγμα το οποίο είναι πρακτικά αδύνατο στο βουνό.
Τα χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να διαθέτουν οι σκύλοι που χρησιμοποιούνται στο κυνήγι αυτών των δύο υπέροχων θηραμάτων δεν διαφέρουν. Μυαλό, μύτη και πόδια είναι τα βασικότερα φυσικά προσόντα για τους σκύλους που κυνηγάνε άγριο θήραμα. Για τους σκύλους όμως οι οποίοι κυνηγάνε μπεκάτσα και πέρδικα δεν φτάνουν. Μεγάλη νοοτροπία και αίσθηση θηράματος είναι δύο ακόμα προσόντα που πρέπει οπωσδήποτε να διαθέτουν.
Φανταστείτε έναν σκύλο που κυνηγάει στο βουνό να είναι έξυπνος, να έχει δυνατή μύτη, να κυνηγάει όλη μέρα, αλλά να μην παίρνει τόπο, ή ακόμα να έχει όλα τα παραπάνω και να μην έχει αίσθηση θηράματος. Να μην ξέρει δηλαδή που να ψάξει για να βρει τις πέρδικες και να περιπλανιέται στο βουνό σαν την άδικη κατάρα. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και στο δάσος, σκύλος χωρίς μεγάλη νοοτροπία και αίσθηση θηράματος είναι άχρηστος. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η μεγάλη νοοτροπία δεν συνίσταται μόνο στο να ανοίγεται πολύ ο σκύλος μας. Η νοοτροπία στο σκύλο φαίνεται από το πώς καταφέρνει να ξεπεράσει τη σωματική του κούραση με τη δύναμη του μυαλού του ή από το πώς αντεπεξέρχεται στις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει στον κυνηγότοπο λόγω της μορφολογίας του, της βλάστησης ή των καιρικών συνθηκών που επικρατούν (υπερβολική ζέστη, καταρρακτώδης βροχή, θυελλώδεις άνεμοι). Η ακλόνητη φέρμα είναι ένα ακόμη προσόν που πρέπει να έχει ο σκύλος σε αυτά τα δύο κυνήγια. Η παραμικρή κίνηση την κρίσιμη στιγμή, ακόμα και η ελάχιστη νευρικότητα, μπορούν να καταστρέψουν την εργασία και τους κόπους μιας ολόκληρης μέρας. Τέλος η επαφή με τον κυνηγό είναι πολύ σημαντική, διότι όλα όσα προείπαμε μηδενίζονται αν ο σκύλος είναι ανεξέλεγκτος.
