Ένα… ταπεινό Baikal Iz-54, φτιαγμένο στην ΕΣΣΔ, πουλήθηκε σε δημοπρασία στο Ροκ Άιλαντ των ΗΠΑ το 2018 έναντι 9.775 δολαρίων!
Του Σοφοκλή Κοσκινά
Η αρχική εκτίμηση των υπευθύνων για τις εταιρίας δημοπρασιών για το ρωσικό δίκαννο, είχε ως αφετηρία τα 4.000 και μέγιστο ποσό τα 7.000 δολάρια. Είναι, λοιπόν, απορίας άξιο, πως ένα όπλο μαζικής παραγωγής που η αξία του, στην καλύτερη των περιπτώσεων, δεν υπερβαίνει τα 700 δολάρια, έφτασε σε αυτή την… εξωφρενική τιμή, των 10.000 δολαρίων.
Η προέλευση εκτόξευσε την τιμή
Επειδή, όμως, τα πάντα έχουν την εξήγησή του, η προέλευση, του εν λόγω Baikal, είναι αυτή που εκτόξευσε την τιμή του. Και, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά, αφού το Iz-54 ήταν το όπλο που έκανε δώρο ο άλλοτε ηγέτης της πάλε ποτέ κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης από το 1964 μέχρι το 1982, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, στον Πρόεδρο της Γαλλίας από το 1969 έως το 1974, Ζορζ Πομπιντού.
Το δώρο έφτασε στα χέρια του Γάλλου Πρόεδρου κατά την επίσημη επίσκεψη του Μπρέζνιεφ στη Γαλλία το 1971. Το όπλο μπορεί να μοιάζει αρκετά με τα αντίστοιχα Iz- 54 μαζικής παραγωγής αλλά ουσιαστικά πρόκειται για ένα σπάνιο δείγμα που αντικατοπτρίζει την απαράμιλλή τέχνη των τεχνιτών του εργοστασίου της Izhevsk, που τα κατασκεύαζε. Οι τεχνικές λεπτομέρειες, σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά σκαλίσματα, είναι τα στοιχεία εκείνα που κάνουν τη διαφορά στο συγκεκριμένο πλαγιόκαννο.
Οι κάννες συνδέονται μεταξύ τους στο πίσω μέρος με το σύστημα μονομπλόκ κάτι που μαρτύρα ότι οι μάστορες που είχαν αναλάβει να «κτίσουν» το όπλο χρησιμοποίησαν τεχνικές που εφάρμοζαν με μεγάλη επιτυχία στο σοβιετικό εργοστάσιο.
Ασυνήθιστη πάπια και κοντάκι
Η πάπια τύπου Beavertail και το κοντάκι Monte-Carlo είναι ασυνήθιστα για τα Baikal. Αλλαγές, σε σχέση με τα Ιz-54 μαζικής παραγωγής, υπάρχουν και στο εσωτερικό, στους μηχανισμούς σκανδάλης και πυροδότησης. Δυστυχώς οι περιγραφές δεν είναι αναλυτικές για το σε ποια σημεία των μηχανισμών έχουν γίνει παρεμβάσεις.
Στο βιβλίο «Τέχνη των Ιζεβσκών όπλων» του Σιουμλόφ, που κυκλοφόρησε το 1987, περιγράφεται αναλυτικά και με λεπτομέρειες το πώς γίνεται η μαύρη διακόσμηση της βάσης με τα χρυσά ένθετα. Είναι το μόνο βιβλίο που καλύπτει λεπτομερώς το θέμα και υποστηρίζει ότι αυτό το στυλ χρυσής- μαύρης διακόσμηση πρωτοεφαρμόστηκε από τον Ζλατούστ, που το χρησιμοποιούσε την δεκαετία του 1950 για να διακοσμεί τους πίρους στις βάσης των όπλων.
Ο πιθανός σκαλιστής
Σε εκείνα τα χρόνια το εργοστάσιο του Ιζέβσκ χρησιμοποίησε πολλούς σκαλιστές για να διακοσμούν τα όπλα που έβγαιναν κατόπιν παραγγελίας. Μερικοί από αυτούς ήταν ο Λεόναρντ Βασσέφ, ο Βαλεντίν Μπελοροδόφ, ο Βλάντιβ Γκαλάνοφ, ο Άβελ Λεκόμτσεβ και άλλοι. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος από αυτούς ανέλαβε να σκαλίσει το δώρο για τον Πομπιντού.
Ο A. Περεντίβιγκιν, σκαλιστής της Σχολής Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, σε ανάρτησή του στην σελίδα του στο Facebook αποδίδει το σκάλισμα στον Άβελ Λεκόμτσεβ. Από την άλλη, ο ιστορικός όπλων, Σουμίλοβ, αποδίδει τα σκαλίσματα στον Γκαλάνοβ, αφήνοντας πάντως κι ένα μικρό ποσοστό πιθανοτήτων, τα σκαλίσματα στο κλασικό πλαγιόκαννο να είναι του Βάσεβ.
Από το 1807, οπότε και χρονολογείται η έναρξη της λειτουργίας του ρωσικού εργοστασίου, παράχθηκαν εκατομμύρια όπλα τόσο για την αγορά της αχανούς ΕΣΣΔ, όσο και για εξαγωγή.
Ξεχωριστή θέση κατέχουν όμως, τα σπάνια κομμάτια, που έχουν μεγάλη συλλεκτική αξία. Από τη μία οι εξαίρετοι Ρώσοι τεχνίτες στον τομέα της μηχανουργίας και από την άλλη οι σπουδαίοι σκαλιστές, δημιούργησαν μοναδικά όπλα, υψηλής τεχνολογίας και αισθητικής για την εποχή τους, που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία στον χώρο της οπλοκατασκευής.
