Η ανά τακτά χρονικά διαστήματα χορήγηση αντιπαρασιτικής αγωγής στους σκύλους είναι θεμελιώδης κανόνας τόσο για την προστασία της υγείας τους όσο και για την προστασία της Δημόσιας Υγείας…
Αφορμή για το άρθρο αυτό μου έδωσε μια συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην οποία διαπίστωσα, ότι υπάρχει σοβαρή παρανόηση ως προς τη χορήγηση των αντιπαρασιτικών χαπιών και τη λειτουργία τους. Υπάρχει ένα χάσμα λοιπόν ανάμεσα στην εξέλιξη της Κτηνιατρικής και την ενημέρωση πολλών ιδιοκτητών σκύλων. Έχουμε φτάσει στο σημείο να γίνονται χειρουργικές επεμβάσεις στον θώρακα και στα μάτια των σκύλων αλλά υπάρχουν ιδιοκτήτες οι οποίοι δεν έχουν αντιληφθεί τα βασικά της πρόληψης. Το ζήτημα γίνεται ιδιαίτερα σοβαρό διότι η προληπτική ιατρική του σκύλου αφορά μεταξύ των άλλων και την υγεία του ιδιοκτήτη του και της οικογένειάς του.
Τα παράσιτα στα οποία θα αναφερθούμε στο άρθρο αυτό είναι διάφορα είδη σκωλήκων οι οποίοι ζουν ως ενήλικα στο πεπτικό σύστημα του σκύλου. Οι παρασιτώσεις αυτές είναι αρκετά συνηθισμένες στην κλινική πράξη. Σε πολλές περιπτώσεις περνούν απαρατήρητες. Αυτό συμβαίνει όταν ο αριθμός των παρασίτων είναι σχετικά μικρός και το ανοσοποιητικό σύστημα του σκύλου αρκετά ισχυρό. Όταν όμως ο αριθμός των παρασίτων είναι μεγάλος μπορεί να παρατηρηθεί μια σειρά συμπτωμάτων όπως: διάρροια ή δυσκοιλιότητα, εμετός, κακή διάθεση, ανορεξία, κατάπτωση, εύκολη κόπωση και αναιμία. Υπάρχουν πολλές ακόμα αιτίες που προκαλούν την εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων αλλά πάντα ο κτηνίατρος θα ξεκινήσει τη λήψη ιστορικού ρωτώντας τον ιδιοκτήτη αν έχει δώσει, πότε και σε ποια δόση αντιπαρασιτική αγωγή. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την αναζήτηση αβγών των παρασίτων ή άλλων στοιχείων τους στα κόπρανα. Η θεραπεία είναι σχετικά απλή και περιλαμβάνει την χορήγηση αντιπαρασιτικών χαπιών. Πολλές φορές και μόνη η χορήγηση αυτή αποκαθιστά την υγεία του ζώου σε σύντομο χρονικό διάστημα (ολίγων ημερών).
Η παθολογική δράση των εντερικών παρασίτων συχνά είναι ύπουλη. Απομυζούν θρεπτικά συστατικά ενώ κάποια είδη απομυζούν και αίμα, ενώ ταυτόχρονα προκαλούν μια ήπια φλεγμονή στο πεπτικό σύστημα με συνέπεια είναι την προοδευτική αποδυνάμωση του οργανισμού. Με τον τρόπο αυτόν ο οργανισμός καθίσταται ευάλωτος σε άλλες ασθένειες.
Ορισμένα από τα παράσιτα του πεπτικού συστήματος του σκύλου μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο. Αυτό γίνεται με απευθείας κατάποση των αβγών ή κάποιων άλλων ανατομικών στοιχείων του παρασίτου. Ο εχινόκοκκος για παράδειγμα αφήνει ένα μεγαλύτερο κομμάτι που ονομάζεται προγλωττίδα. Σε κάθε περίπτωση ο άνθρωπος που χαϊδεύει και περιποιείται τον σκύλο βάζει τα χέρια του στο στόμα του είτε άμεσα είτε έμμεσα (με τσιγάρο, με τροφή κ.λπ.) και καταπίνει τα μολυσματικά στοιχεία. Στην περίπτωση του εχινόκοκκου η μόλυνση γίνεται και με άπλυτα λαχανικά αν από το περιβόλι έχει περάσει και κοπρίσει σκύλος φορέας του παρασίτου.
Πως όμως μολύνεται ο σκύλος: Η απάντηση δεν είναι απλή διότι κάθε κατηγορία παρασίτων έχει τον δικό της βιολογικό κύκλο. Σε γενικές γραμμές κάποια παράσιτα έχουν άμεσο βιολογικό κύκλο, ο οποίος συνίσταται στην κατάποση από έναν υγιή σκύλο των αβγών που αφήνουν στο περιβάλλον άλλοι μολυσμένοι σκύλοι. Ένας άλλος τρόπος μετάδοσης είναι κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης (συγγενής μόλυνση). Άλλα είδη παρασίτων όπως πχ ο εχινόκοκκος έχουν έμμεσο βιολογικό κύκλο. Ο όρος αυτός σημαίνει πως στον κύκλο του παρασίτου παρεμβάλλονται και άλλοι οργανισμοί (άλλα είδη) οι οποίοι ονομάζονται ενδιάμεσοι ξενιστές και μέσα σε αυτούς το παράσιτο αλλάζει μορφές μέχρι να βρεθεί στον τελικό ξενιστή, τον οργανισμό (το ζωικό είδος δηλαδή) στο οποίο παρασιτεί η ενήλικη μορφή του. Στην περίπτωση του εχινόκοκκου ενδιάμεσοι ξενιστές είναι μια σειρά θηλαστικών: πρόβατα, γίδες, λαγοί, ήμερα και άγρια γουρούνια, ο άνθρωπος και άλλα. Τα είδη αυτά καταπίνουν την μολύνουσα μορφή του παρασίτου (τις προγλωτίδες) οι οποίες εξελίσσονται σε ευμεγέθεις κύστεις (ονομάζονται υδατίδες κύστεις) στα εσωτερικά όργανα τους (ήπαρ, πνεύμονες, κλπ).Ένας σκύλος που θα φάει τα σπλάχνα αυτά θα μολυνθεί, το ενήλικο παράσιτο θα «φιλοξενηθεί» στο έντερο του, νέες προγλωτίδες θα παραχθούν και ο κύκλος θα συνεχιστεί. Οι κύστεις αυτές παρεμποδίζουν την φυσιολογική λειτουργία των οργάνων αυτών και στην περίπτωση του ανθρώπου η μοναδική θεραπεία είναι μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεσή τους.
Πως μπορούμε να αποφύγουμε ΟΛΑ τα παραπάνω; Πως μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία των σκύλων μας και -πιο σημαντικό- πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία την δική μας και της οικογένειάς μας; Η απάντηση είναι: με τρεις (3) τρόπους.
Με την τακτική χορήγηση αντιπαρασιτικών χαπιών στην σωστή δοσολογία. Το σύνηθες διάστημα είναι οι τρεις (3) μήνες, η δόση είναι ανάλογη του σωματικού βάρους του σκύλου και εξαρτάται από την δραστική ουσία κάθε χαπιού. Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν πολλοί ιδιοκτήτες είναι ότι για να δώσουν αντιπαρασιτικό χάπι περιμένουν να δουν σκουλήκια στα κόπρανα. Ένα παράσιτο μπορεί να ζει πολλούς μήνες στο έντερο ενός σκύλου ενώ τα αβγά στα κόπρανα είναι μη ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν οι τακτική χορήγηση ανά τρίμηνο λέγεται και τυφλός αποπαρασιτισμός επειδή χορηγούμε την αγωγή χωρίς να ξέρουμε εάν το ζώο έχει πράγματι παράσιτα στο έντερο του. Η χορήγηση αυτή είναι προληπτική. Η δράση των χαπιών είναι άμεση και φονεύουν επιτόπου όλα τα ενήλικα παράσιτα αλλά όχι τα αβγά. Αν λοιπόν δούμε σκουλήκια στα κόπρανα του σκύλου μας μετά την χορήγηση των χαπιών αυτό σημαίνει πως πρέπει να ξαναδώσουμε και μετά από 15-20 ημέρες ώστε να εξοντώσουμε και αυτά που θα έχουν εκκολαφθεί από τα εναπομείναντα αβγά. Η δράση των χαπιών λοιπόν δεν διαρκεί περισσότερο από λίγες ώρες και αυτό σημαίνει πως ενδιαμέσως των χορηγήσεων ο σκύλος μπορεί να επαναμολυνθεί.
Πάντα απομακρύνουμε τα κόπρανα μέσα σε λίγες ώρες από το κλουβί του σκύλου μας. Εφόσον ταΐζουμε περίπου την ίδια ώρα σε καθημερινή βάση, τότε μπορούμε να υπολογίζουμε πότε περίπου θα αφοδεύσει ο σκύλος μας για να τα μαζέψουμε το συντομότερο δυνατόν. Πότε δεν βάζουμε σκύλο στο κλουβί με τον δικό μας αν δεν είμαστε 100% βέβαιοι για την σωστή αντιπαρασιτική του αγωγή. Πάντα πλένουμε τα χέρια μας καλά με σαπούνι όταν τελειώσουμε τις δουλειές στο κλουβί του σκύλου μας ενώ δεν τρώμε και δεν καπνίζουμε.
Τα μολυσμένα σπλάχνα των θηραμάτων δεν φυτρώνουν στο δάσος. Κάποιοι τα πετάνε. Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Πρέπει οπωσδήποτε να καταστρέφονται και ο απλούστερος τρόπος είναι να ανοίξουμε έναν μικρό λάκκο, να τα θάψουμε και να βάλουμε και μερικές πέτρες από πάνω. Αν τα πετάξουμε έτσι «χύμα», τότε κάποιος σκύλος άλλου κυνηγού ή και δικός μας θα τα φάει με απρόβλεπτες συνέπειες. Η πρακτική ορισμένων κυνηγών να δίνουν τα μολυσμένα σπλάχνα με τις «φούσκες» ως μεζέ επιβράβευσης στους σκύλους τους είναι εγκληματική. Η προληπτική αντιμετώπιση των παρασιτώσεων είναι εξαιρετικά απλή και πολύ οικονομική. Δεν είναι δύσκολο να την εφαρμόσουμε για το καλό των σκύλων μας, ημών των ιδίων και των οικογενειών μας.
