Κατά την καλοκαιρινή περίοδο μου δόθηκε η δυνατότητα να παραβρεθώ ως ομιλητής σε σεμινάρια εκπαίδευσης που διοργανώθηκαν από κυνοφιλικούς ομίλους. Μετά από τις συζητήσεις που είχα με φίλους κυνηγούς, διαπίστωσα ότι έχουν λάθος τρόπο σκέψης, σ’ ότι αφορά τη χρήση και τη χρησιμότητα του ηλεκτρικού κολάρου. Την επόμενη μέρα των σεμιναρίων κατά την οποία βρισκόμαστε στο τερέν για να μου παρουσιάσουν κάποια ζώα, παρατήρησα ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κυνηγών, είχαν στην κατοχή τους ηλεκτρικό κολάρο χρησιμοποιώντας το χωρίς να γνωρίζουν το σωστό τρόπο χρήσης του.
● του Στέλιου Αποστολάκου, εκπαιδευτή κυνηγετικών σκύλων…
Θέλοντας να επωφεληθώ τη δυνατότητα που μου δόθηκε από το περιοδικό να επικοινωνήσω μαζί σας, θα προσπαθήσω να σας δώσω ορισμένες συμβουλές για τη σωστή χρήση τους.
Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν, ότι το κολάρο επηρεάζει αρνητικά τον σκύλο, καταπιέζοντας τον χαρακτήρα του και την αυτοπεποίθηση του. Συμφωνώ ότι υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, γνωρίζοντας όμως ότι, την ευθύνη γι’ αυτό το αποτέλεσμα δε τη φέρει το κολάρο αλλά ο χειριστής του. Το κολάρο είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για τον επαγγελματία εκπαιδευτή, είναι ότι για τον χειρουργό το νυστέρι. Με την κατάλληλη χρήση, στα κατάλληλα χέρια μπορεί να κάνει θαύματα. Μια λάθος κίνηση, ένα κακός χειρισμός μπορεί να αποβεί μοιραίος. Μπορεί να ακούγεται ακραίο, όμως αυτή είναι η πραγματικότητα.
Κατά καιρούς έρχονται στα χέρια μας σκυλιά για εκπαίδευση από φίλους κυνηγούς που έχουν ήδη χρησιμοποιήσει το κολάρο και η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη. Το κυριότερο λάθος που κάνουν οι κυνηγοί ή νεαροί κυναγωγοί είναι ότι, θεωρούν το κολάρο ως μέσο τιμωρίας για τον σκύλο. Θα έχετε παρατηρήσει άλλωστε πως συμπεριφέρεται ο κυνηγός στον σκύλο του όταν θέλει να του φορέσει το beeper. Τον καλεί κοντά του προσφωνώντας τον με τα κλασσικά κυνηγετικά γλυκόλογα όπως «μπεκατσοφάγε μου» ή «μπεκατσοφονιά» κλπ. Αντίθετα όταν τον καλεί για να του φορέσει το κολάρο αφού πρώτα του ρίξει μια στο κεφάλι με αυτό (για να μην ξεχνιόμαστε), αρχίζει να τον στολίζει με διάφορα κοσμητικά επίθετα.
Το πώς χρησιμοποιεί ένας επαγγελματίας το κολάρο είναι καθαρά θέμα νοοτροπίας και παιδείας, αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι το κολάρο είναι ένα μέσο εκπαίδευσης και όχι τιμωρίας! Για το λόγο αυτό λοιπόν, προσπαθήστε να εκπαιδεύσετε τον σκύλο σας με το κολάρο για να κάνει πράγματα που θέλετε και όχι για να τον τιμωρείτε επειδή κάνει κάτι που δεν θέλετε!
Γιατί ο ορισμός της εκπαίδευσης είναι η συστηματική διαδικασία μετάδοσης γνώσεων και ανάπτυξης δεξιοτήτων. Άλλωστε είναι πολύ πιο εύκολο να δώσετε στον σκύλο να καταλάβει τι θέλετε να κάνει από αυτό που δεν θέλετε να κάνει. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Για να μάθει ο σκύλος τη σφυρίχτρα, μπορούμε να το κάνουμε με τη χρήση του κολάρου. Μετά από ένα χρονικό διάστημα και όταν είμαστε σίγουροι ότι ο σκύλος μας έχει μάθει τον ήχο και τις εντολές της σφυρίχτρας και ενώ βρισκόμαστε στο τερέν και επιθυμούμε να καλέσουμε τον σκύλο κοντά μας ή να αλλάξει κατεύθυνση έρευνας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το κολάρο όχι γιατί ο σκύλος απομακρύνθηκε, αλλά γιατί δεν άκουσε την εντολή της σφυρίχτρας (δηλαδή αυτό που του είχαμε μάθει με το κολάρο, τη σφυρίχτρα).
Ένα άλλο παράδειγμα: πολλοί φίλοι κυνηγοί, παρουσιάζουν τα σκυλιά τους στους αγώνες πρακτικού κυνηγίου. Σε αυτούς πλέον τους αγώνες η ακινησία είναι απαραίτητη. Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζουν ότι δεν τιμωρούμε τον σκύλο με το κολάρο γιατί κυνηγάει τα πουλιά από πίσω (θυμηθείτε δεν θέλω να κάνει), αλλά χρησιμοποιούμε το κολάρο γιατί δεν έκανε αυτό που του είχαμε μάθει, δηλαδή ακινησία (θέλω να κάνει). Αυτός είναι ο σωστός τρόπος σκέψης και χρήσης. Κατά την περίοδο της εκπαίδευσης, χρησιμοποιούμε τις χαμηλές κλίμακες εκκένωσης και μόνο όταν με την πάροδο του χρόνου έχει πλέον ο σκύλος καταλάβει τι του ζητάμε να κάνει, μπορούμε να αυξήσουμε ελαφριά την ένταση ως διόρθωση. Πάνω από το 60-70% της έντασης είναι απαγορευτικό να το χρησιμοποιήσετε και μόνο ένας επαγγελματίας μπορεί να το χειριστεί και αυτό σε ελάχιστες περιπτώσεις.
Πολλοί θεωρούν ότι τα σκυλιά τους έχουν σκληρό χαρακτήρα και χρησιμοποιούν πολύ γρήγορα τις υψηλές κλίμακες. Αυτό είναι τεράστιο λάθος! Υπάρχει περίπτωση ο συγκεκριμένος σκύλος να «σκληρύνει» πάρα πολύ και όταν δεν φοράει το κολάρο να είναι ανεξέλεγκτος, ενώ όταν το φοράει η αποτελεσματικότητά του να είναι χαμηλότερη των δυνατοτήτων του. Υπάρχουν αρκετά ζώα που ενώ δείχνουν ότι αντέχουν το κολάρο, μετά την συνεχή κακή χρήση φτάνουν στο σημείο και εντελώς ξαφνικά να μην θέλουν να φύγουν από τα πόδια του αφεντικού τους.
Να είστε όμως σίγουροι ότι ακόμη και ο πιο ευαίσθητος χαρακτήρας σκύλου, είναι σε θέση να εκπαιδευτεί με κολάρο, αρκεί να γίνει σωστά, με υπομονή και εγκράτεια. Άλλωστε ο ρυθμιστής έντασης της εκκένωσης, δεν έχει να κάνει με τον χαρακτήρα του σκύλου όπως εσφαλμένα νομίζουν πολλοί, αλλά με το πόσο προχωρημένο είναι το στάδιο της εκπαίδευσης. Σας υπενθυμίζω, κι ας γίνομαι κουραστικός, ότι χρησιμοποιούμε τις χαμηλές κλίμακες κατά την περίοδο της εκπαίδευσης και όσο προχωρούν τα μαθήματα, μπορούμε να αυξήσουμε την ένταση ως διόρθωση.
Με την χρήση του κολάρου μπορούμε να μάθουμε στον σκύλο μας πάρα πολλά πράγματα (σφυρίχτρα – έρευνα – κάτσε – κάτω- περπάτημα στο πλάι – συναίνεση κλπ). Επίσης, μπορούμε να τοποθετήσουμε το κολάρο, όχι μόνο στο λαιμό, όπως συνηθίζεται, αλλά και σε άλλα μέρη του σκύλου (ράχη – κοιλιά – πόδι). Μπορούμε κάλλιστα να φορέσουμε και δύο κολάρα ταυτόχρονα σε διαφορετικά σημεία, για διαφορετικούς λόγους εκπαίδευσης.
Λυπάμαι που δεν μπορώ να σας αναλύσω τεχνικές εκπαίδευσης, γιατί ο κάθε σκύλος θέλει την δική του μεταχείριση και κάθε κυνηγός έχει τα δικά του χέρια και όπως αντιλαμβάνεστε είναι κάτι που θα εγκυμονούσε κινδύνους. Ο σκοπός άλλωστε του άρθρου μου ήταν να σας εξηγήσω τον τρόπο σκέψης και την νοοτροπία για τη σωστή χρήση του.
Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με κάποιο επαγγελματία εκπαιδευτή για τυχόν απορίες που έχετε ή προβλήματα που αντιμετωπίζετε κατά την περίοδο της εκπαίδευσης. Και όταν λέω επαγγελματίες εκπαιδευτές, αναφέρομαι σε ανθρώπους που ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με την εκπαίδευση σκύλων και μέσα από την συνεχή παρουσία τους στον χώρο έχουν αποδείξει την επαγγελματική τους αξιοπιστία.
