{module Kyrgias}
Η ταυτότητα και η φυλετική προέλευση του θρυλικού κυνηγετικού σκύλου του Οδυσσέα, αποκωδικοποιείται από έναν μελετητή – ερευνητή της Οδύσσειας.
κείμενο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ
Ο θρυλικός κυνηγετικός σκύλος του Οδυσσέα, ο πιστός «Άργος» που περίμενε τον κύριο του να επιστρέψει από την Τροία, για ξεψυχήσει αποχαιρετώντας τον με ένα κούνημα της ουράς του, ήταν… ένας Κρητικός Ιχνηλάτης!
Αυτό υποστηρίζει ο μελετητής – ερευνητής της Οδύσσειας του Ομήρου Νίκος Φ. Καμπάνης, αναφερόμενος στη συγκλονιστική στιγμή που ο ήρωας φτάνει μεταμφιεσμένος ως «ζητιάνος» στο κατειλημένο απο μνηστήρες παλάτι, και γίνεται αντιληπτός μόνο από τον γέρικο σκύλο που τον συντρόφευε παλιά στα κυνήγια του…
Όπως επισημαίνει ο μελετητής, ο Όμηρος στην Οδύσσεια μιλάει για «σκυλιά της Ιθάκης», ως ποιμενικούς, φύλακες και ιχνηλάτες.
Η αρχή γίνεται από τη β΄ραψωδία (στίχοι 1-11) που ο Τηλέμαχος ξεκινάει για τη σύνοδο του Δήμου της Ιθάκης, αυτήν που ο ίδιος είχε συγκαλέσει, ως διάδοχος του απόντος βασιλιά -πατέρα του.
«…Κίνησε με δρασκελιές προς τη σύναξη, έχοντας στην παλάμη του χάλκινα ακόντια, όχι μόνος, πίσω του ακολουθούσαν δυο λευκά σκυλιά».
Σύμφωνα με τον ερευνητή, ο Τηλέμαχος θέλοντας να εμφανιστεί στη σύναξη ως άρχοντας, προσέρχεται με επιμελημένη εμφάνιση , με τον απαραίτητο λαμπρό οπλισμό και ακολουθούμενος από τα ευγενικής καταγωγής κυνηγόσκυλά του.
Η εικόνα με τα ευγενικής καταγωγής σκυλιά διατηρήθηκε σχεδόν αναλλοίωτη από την αρχαιότητα μέχρι πρόσφατα… Παρόμοιες σκηνές υπάρχουν σε αρχαίες ελληνικές, ρωμαϊκές, αναγεννησιακές και νεότερες παραστάσεις..
Οι λευκοί – κυρίως – ιχνηλάτες εικονίζονται περήφανοι και λυγερόκορμοι να συνοδεύουν άρχοντες, ή ζωγραφισμένοι σε περίοπτες θέσεις των ανακτόρων.
Αυτά τα γνωρίσματα είχε και ο Άργος, ο αγαπημένος σκύλος του Οδυσσέα, που ως ανώτατος άρχων, είχε επιλέξει και μεγάλωνε τον καλύτερο ιχνηλάτη για τα κυνήγια του, αλλά δεν πρόλαβε να τον χαρεί λόγω της αναχώρησής του για την Τροία. Τα χαρίσματα του Άργου, περιγράφει ο χοιροβοσκός του βασιλιά, ο Εύμαιος, όπου παινεύει την κορμοστασιά, τις χάρες, τη γενναιότητα, τη γρηγοράδα και την ικανότητά του στην ιχνηλασία, αφού κανένα αγρίμι δεν του ξέφευγε.
– «Βλέποντας τον θα τον θαύμαζες για την ταχύτητα και για το σφρίγος και διότι δεν υπήρχε πιθανότητα μέσα από την πυκνή βλάστηση να του ξεφύγει θήραμα», είναι η περιγραφή του Ομήρου για την ικανότητα του «Άργου».
Πέρα από τα κυνηγετικά χαρίσματα και το λευκό του χρώμα, την κρητική καταγωγή του «Άργου» υποδηλώνουν κατά τον ερευνητή και τα ομηρικά λόγια για τη συνάντηση με το αφεντικό του: «…εκεί όπου έκειτο ο Άργος γεμάτος με τσιμπούρια, τον Οδυσσέα ως ενόησε που έφτασε κοντά, κούναγε την ουρά και δυο κατέβασε αυτιά…».
Κατά τον μελετητή, τα αυτιά που κατέβασε ο Άργος παραπέμπει σε Κρητικό Ιχνηλάτη, γιατί οι σκύλοι της φυλής κρατούν όρθια τα αυτιά τους.
Ο ίδιος καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα για δυο επιπλέον λόγους:
Πριν τον Οδυσσέα, η ομηρική Ιθάκη που ο μελετητής υποστηρίζει πως είναι η σημερινή Κεφαλονιά, κατεχόταν από Μινωίτες που τη χρησιμοποιούσαν ως διαμετακομιστικό κέντρο προς τη δυτική Μεσόγειο.
Ο ύμνος στο γερασμένο κυνηγόσκυλο
Ο διάλογος μεταξύ του μεταμφιασμένου Οδυσσέα και του υπηρέτη του Ευμαίου για τον «Άργο», είναι μια εκπληκτική απόδοση τιμής στο γερασμένο κυνηγόσκυλο, που λίγες στιγμές αργότερα θα αφήσει την τελευταία του πνοή.
Ιδού σε μετάφραση το σχετικό απόσπασμα του Ομήρου:
Kι ενώ εκείνοι συναλλάσσοντας τα λόγια τους μιλούσαν, ένα σκυλί που ζάρωνε, σήκωσε ξαφνικά τ’ αυτιά και το κεφάλι του – ο Άργος του καρτερικού Oδυσσέα! Tον είχε ο ίδιος μεγαλώσει, όμως δεν πρόλαβε να τον χαρεί πρωτύτερα αναχώρησε να πάει στην άγια Tροία. Tα πρώτα χρόνια οι νιούτσικοι τον έβγαζαν κυνήγι, και κυνηγούσε αγριοκάτσικα, ζαρκάδια και λαγούς. Mετά τον παραμέλησαν, αφότου ο κύρης του ταξίδεψε μακριά,..και σέρνονταν στην κοπριά, χυμένη σε σωρούς από τις μούλες…
Eκεί τώρα σερνόταν το σκυλί, μ’ αμέτρητα τσιμπούρια ο Άργος. Kι όμως, αναγνωρίζοντας τον Oδυσσέα στο πλάι του, σάλεψε την ουρά του και κατέβασε πάλι τ’ αυτιά του, όμως τη δύναμη δεν βρήκε να φτάσει πιο κοντά στον κύρη του.
Tον είδε εκείνος, και γυρίζοντας αλλού το βλέμμα του, σκούπισε ένα δάκρυ – από τον Eύμαιο κρυφά, για να τον ξεγελάσει. Ύστερα μίλησε ρωτώντας:
«Eύμαιε, τι παράξενο· τέτοιο σκυλί μες στις κοπριές να σέρνεται. Φαίνεται η καλή του ράτσα. Δεν ξέρω ωστόσο και γι’ αυτό ρωτώ· εξόν από την ομορφιά, ήταν και γρήγορο στο τρέξιμο; ή μήπως έτσι, σαν τους άλλους σκύλους που τριγυρίζουν στα τραπέζια των αντρών, και τους κρατούν οι άρχοντες μόνο για το καμάρι τους;»
Kαι τότε, Eύμαιε χοιροβοσκέ, πήρες ξανά τον λόγο κι αποκρίθηκες:
«Ω ναι, ετούτο το σκυλί σ’ αυτόν ανήκει που αφανίστηκε πέρα στα ξένα. Aν είχε ακόμη το σκαρί, αν είχε και την αντοχή, όπως ο Oδυσσέας το άφησε, μισεύοντας στην Tροία, βλέποντας θα το θαύμαζες και για τη γρηγοράδα και για την αλκή του· που κυνηγώντας, δεν του ξέφευγε κανένα αγρίμι, βαθιά χωμένο στο δάσος το βαθύ – ξεχώριζε πατώντας πάνω στα πατήματά του. Tώρα το πλάκωσε η μιζέρια, αφότου χάθηκε το αφεντικό του μακριά από την πατρίδα του, κι αδιάφορες οι δούλες αφρόντιστο το αφήνουν.
