{module kyrgias}
Η αθλητική δραστηριότητα του σκύλου γίνεται με δαπάνη ενέργειας. Η ενέργεια αυτή προέρχεται από θρεπτικά συστατικά τα οποία παίζουν τον ρόλο των καυσίμων.
κείμενο Γ. Ι. Ρόζος Κτηνίατρος
Η κίνηση, το τρέξιμο, ο καλπασμός, τα άλματα αλλά ακόμα και αυτός ο απλός βηματισμός απαιτούν ενέργεια. Από την πιο ανεπαίσθητη μέχρι την πιο έντονη κίνηση ο οργανισμός του σκύλου δαπανά ενέργεια. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μετατροπή μιας μορφής ενέργειας σε μια άλλη. Η χημική ενέργεια που υπάρχει στα θρεπτικά συστατικά της τροφής μετατρέπεται σε κινητική ενέργεια. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά δεν έχουν όλα την ίδια ενεργειακή αξία, ούτε την ίδια σημασία για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Επιπλέον- όπως θα δούμε – ο οργανισμός έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να τα αξιοποιεί ώστε να έχει την καλύτερη δυνατή απόδοση.
Η πρώτη μεγάλη κατηγορία ‘ενεργειακών” συστατικών είναι οι υδατάνθρακες ή αλλιώς σάκχαρα. Οι ουσίες αυτές είναι πολύ διαδεδομένες στη φύση και αποτελούν το σχετικά μεγαλύτερο μέρος των τροφών (αυτό εύκολα το διαπιστώνετε αν από το 100% αφαιρέσετε το ποσοστό των πρωτεϊνών συν το ποσοστό του λίπους συν το ποσοστό της υγρασίας και της τέφρας). Οι υδατάνθρακες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε δυο κατηγορίες του αδιάλυτους (οι οποίοι δεν χωνεύονται από το πεπτικό σύστημα του σκύλου) και τους διαλυτούς (οι οποίοι χωνεύονται και αποτελούν το ενεργειακό συστατικό), κυριότερος εκπρόσωπος των οποίων είναι η γλυκόζη. Οι υδατάνθρακες αποθηκεύονται υπό την μορφή του γλυκογόνου στους μυς και στο ήπαρ. Όταν ο οργανισμός χρειαστεί άμεσα ενέργεια τότε εύκολα καταφεύγει στη γλυκόζη. Οι υδατάνθρακες είναι μια άμεσης χρήσης ενεργειακή πηγή.
Η δεύτερη κατηγορία ‘ενεργειακών” συστατικών είναι τα λίπη. Τα λίπη είναι πλούσια σε ενέργεια λόγω της ιδιαίτερης χημικής δομής τους. Υπάρχουν και ζωικά και φυτικά λίπη και συνήθως οι τροφές περιέχουν και από τα δύο αν και κυριαρχούν τα ζωικά λίπη. Τα λίπη αποθηκεύονται στον οργανισμό στον λιπώδη ιστό ο οποίος βρίσκεται κυρίως κάτω από το δέρμα και μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα. Τα λίπη δεν είναι εύκολο να κινητοποιηθούν και για τον λόγο αυτόν ο οργανισμός ξεκινάει να καίει τους υδατάνθρακες και σε δεύτερο χρόνο συνεχίζει με τα λίπη. Σε μια αθλητική δραστηριότητα διάρκειας κάποιων ωρών, όπως πχ είναι το κυνήγι, η δαπάνη ενέργειας ξεκινάει με την καύση των υδατανθράκων στην αρχή και συνεχίζεται με την καύση των λιπών η οποία είναι αυτή που υποστηρίζει ενεργειακά τον σκύλο στο μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας. Τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα φυσικά αλλά μπορούμε σχηματικά να πούμε ότι ξεκινάει η παραγωγή ενέργειας με την καύση των υδατανθράκων και συνεχίζεται με την καύση των λιπών. Οι υδατάνθρακες αποδίδουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο ενώ τα λίπη αποδίδουν 9 γραμμάρια ανά γραμμάριο. Η διαφορά είναι σημαντική.
Οι πρωτεΐνες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε ακραίες περιπτώσεις ως πηγές ενέργειας αλλά αυτό είναι ότι χειρότερο μπορεί να συμβεί στον οργανισμό. Μια τέτοια κατάσταση μαρτυρεί έσχατη θρεπτική ένδεια και εξάντληση όλων των άλλων θρεπτικών συστατικών. Ο βασικός ρόλος των πρωτεϊνών είναι δομικός και λειτουργικός και όχι ενεργειακός.
Οι βιταμίνες, τα μέταλλα, τα ιχνοστοιχεία και τα υπόλοιπα συμπληρώματα διατροφής δεν έχουν ενεργειακή αξία. Βοηθούν πολύ στην αθλητική απόδοση κυρίως εάν η διατροφή είναι ανεπαρκής και ελλειμματική στα στοιχεία αυτά.
Τα θρεπτικά συστατικά με ενεργειακή αξία ανευρίσκονται – που αλλού;- στην τροφή. Σταθερή και αταλάντευτη άποψή μας είναι ότι καλλίτερη και η οικονομικότερη λύση είναι η ποιοτική ξηρή τροφή, η οποία είναι πλήρης και ισορροπημένη. Μια καλή ξηρή τροφή έχει υψηλή πεπτικότητα, που σημαίνει πως ο οργανισμός αξιοποιεί σε ποσοστό πάνω από 90 % τα συστατικά της και προμηθεύει τον σκύλο με ότι χρειάζεται.
Η μεγάλη έκπληξη για αρκετούς θα είναι να μάθουν, ότι παρόλο που έχει μηδενική ενεργειακή αξία (μηδέν θερμίδες), το νερό είναι βασικό ενεργειακό συστατικό. Αυτό συμβαίνει για δυο λόγους. Πρώτον, το νερό συμμετέχει αρκετές βιοχημικές αντιδράσεις μέσα στον οργανισμό. Δεύτερον, ένας αφυδατωμένος οργανισμός δεν μπορεί να εκτελέσει σωστά τις λειτουργίες του, μεταξύ των οποίων και οι καύσεις των θρεπτικών συστατικών. Να λοιπόν ένα συμπέρασμα: ο κυνηγετικός σκύλος δεν πρέπει να είναι μόνο καλοταϊσμένος αλλά και σωστά ενυδατωμένος. Αντίθετα λοιπόν από την κακή πρακτική που εφαρμόζουν πολλοί κυνηγοί, ο σκύλος θα πρέπει και να ξεκουράζεται και να πίνει και λίγο νερό ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
