Ο Αλεξάντερ Φρέντερικ Ντάγκλας Χομ (Alexander Frederick Douglas Home) γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1903 και πέθανε το 1995. Διαδέχτηκε τον πατέρα του ως ο δέκατος τέταρτος κόμης του Χομ το 1951. Από το 1957 ως το 1960 υπήρξε ηγέτης του συντηρητικού κόμματος της βουλής των Λόρδων. Υπήρξε πιο γνωστός ως υπουργός εξωτερικών της Αγγλίας κατά τα έτη 1960-1963 και 1970-1974. Αρνήθηκε τον τίτλο ευγενείας του το 1963 για να γίνει πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και να οδηγήσει το συντηρητικό κόμμα στη βουλή των κοινοτήτων. Το 1974 του απονεμήθηκε ο ισόβιος τίτλος του Βαρόνου του Χίρσελ (Hirsel).
Μακρά κυνηγετική παράδοση…
Η οικογένειά του είχε μακρά κυνηγετική παράδοση και, όπως ο ίδιος αναφέρει, δεν ήταν περίεργο το γεγονός ότι στις φλέβες των Χομς (Homes) κυλούσε η αγάπη για το κυνήγι και το ψάρεμα. Παρακινημένος από αυτή την αγάπη του, ο λόρδος Χομ συνέγραψε ένα πανέμορφο βιβλίο, το οποίο εξέδωσε το 1979, με τον τίτλο «Αντικαθρεφτισμοί στο λιβάδι και στο ρέμα» (Reflections on field and stream). Στις σελίδες του περιγράφει τις εξορμήσεις που έκανε στη φύση του Ντάγκλας (Douglas) της Σκωτίας και στο διπλανό Κρόφορντζον (Crawfordjohn), όπου κυνηγούσαν και ψάρευαν οι πρόγονοί του και φρόντιζαν τη γη που αγαπούσαν για πάνω από έξι αιώνες. Ακόμη και στο βιβλίο που εκθέτει την αυτοβιογραφία του με τον τίτλο «Όπως φυσάει ο άνεμος» («The way the wind blows»), εμφανίζεται στο εξώφυλλο με περιβολή ψαρά και το καλάμι του.
Ατέλειωτες ιστορίες κληροδοτούσαν οι παππούδες στα εγγόνια τους για τα κυνηγετικά κατορθώματα των παλιών, για τους βασιλιάδες και τους ευγενείς που κατά καιρούς είχαν φιλοξενηθεί στην περιοχή του Ντάγκλας για κυνήγι, ή τους Άγγλους που περνούσαν στην εχθρική (τότε) αυτή περιοχή της Σκωτίας ακάλεστοι, δελεασμένοι από το θήραμα (ελάφια και αγριογούρουνα), όπως έκανε ο Βασιλιάς Εδουάρδος ο Πρώτος της Αγγλίας (1239-1307 μ.Χ.), ο επονομαζόμενος «το σφυρί των Σκωτσέζων». Παρεμπιπτόντως να αναφερθεί ότι ο κυριότερος εχθρός του Εδουάρδου στη Σκωτία ήταν ο Γουίλιαμ Γουάλας, στην ιστορία του οποίου είναι βασισμένη η υπερπαραγωγή Μπρέιβχαρτ (Braveheart), με πρωταγωνιστή τον Μελ Γκίμπσον.
Στην περιοχή κυλά ο ποταμός Τουίντ (Tweed), ο οποίος πηγάζει στο ίδιο σημείο με τον ποταμό Κλάιντ (Clyde), στους οποίους ο λόρδος Χομ είχε την τύχη να ψαρεύει, όπως και στα τόσα ρυάκια και ρέματα που τρέχουν στην περιοχή. Ο ποταμός Τουίντ, ο οποίος αποτελούσε και το ιστορικό σύνορο της Σκωτίας με την Αγγλία, είναι φημισμένος μέχρι και σήμερα για τους σολομούς του. Όσο για τον ποταμό Κλάιντ, αυτός στερούνταν σολομού, καθώς στην πορεία του έχει καταρράκτες που κανένας σολομός δεν μπορεί να υπερβεί.
Στο βιβλίο του, ο καταξιωμένος πρωθυπουργός αναφέρεται κυρίως στο κυνήγι των πουλιών που μπορούσαν να κυνηγηθούν μοναχικά με σκύλο φέρμας, ή από μια παρέα φίλων που μπορούσαν να αγοράσουν ή να νοικιάσουν ένα κυνήγι, κατά το οποίο η έμφαση δινόταν στην ποικιλία των θηραμάτων που θα χτυπούσαν σε μια μέρα κυνηγιού.
Ποια ήταν γι’ αυτόν μια τέτοια επιτυχημένη μέρα; Όπως ομολογεί στο βιβλίο του, αν η τύχη ήταν με το μέρος του, θα γυρνούσε πίσω από ένα τέτοιο κυνήγι (το οποίο είναι και καταγεγραμμένο στο ημερολόγιό του) έχοντας στην τσάντα του τρεις σκωτσέζικες πέρδικες (λαγόποδες), δύο μαυροπέρδικες, δώδεκα πέρδικες, πέντε φασιανούς, δύο τουρλίδες, τέσσερα μπεκατσίνια, μία μπεκάτσα, ένα πρασινοκέφαλο, ένα κιρκίρι, μια φάσσα, ένα λαγό και δύο κουνέλια. Τα θηράματα είναι ενδεικτικά, για να πάρουμε μια γεύση από αυτά που κυνηγούσε ο λόρδος Χομ στα lowlands (χαμηλά) της Σκωτίας.
Διαχείριση
Στα μέρη αυτά οι φημισμένες σκωτσέζικες πέρδικες γέμιζαν τα λιβάδια. Όχι όμως πάντα, όπως μας πληροφορεί ο συγγραφέας. Κατά το έτος 1880, όταν ξεκίνησαν οι καταγραφές στο βιβλίο θηραμάτων των Ντάγκλας, υπολογίζει τον πληθυσμό των γκράους της περιοχής σε μερικές εκατοντάδες έως το πολύ χίλια πουλιά.
Ο έλεγχος όμως των επιβλαβών, καθώς και η προστασία και η διατήρηση του ρεικιού, έφτασε τους πληθυσμούς στις μέρες του στα δύο χιλιάδες πουλιά σε μια κακή χρονιά, ενώ σε καλές χρονιές ο αριθμός ανεβαίνει στις δώδεκα με δεκαπέντε χιλιάδες πέρδικες. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι θηρεύονται πολύ περισσότερες πέρδικες, σύμφωνα με συγκεκριμένα στοιχεία που τηρούνται στους οικογενειακούς καταλόγους των θηραμάτων, στους οποίους καταγράφονται σε βάθος πεντηκονταετίας από οκτακόσια μέχρι δέκα χιλιάδες θηρευμένα γκράους σε ετήσια βάση. Γι’ αυτό, συμπεραίνει ο πρώην πρωθυπουργός, ένας κυνηγός μπορεί να υποστηρίζει ότι είναι αυτός που αγαπά και διατηρεί τη φύση.
Οι σκωτικοί λαγόποδες (γκράους)
Ο κάθε κυνηγός έχει ένα αγαπημένο θήραμα. Ο λόρδος Χομ παραδέχεται ότι αυτό είναι για τον ίδιο η κόκκινη πέρδικα, η φημισμένη πέρδικα της Βρετανίας. Όπως ο ίδιος γράφει, «λίγα πράγματα είναι τόσο συναρπαστικά όσο το να βρίσκεσαι σε ένα μουρ ( το βρετανικό λιβάδι με τα ρείκια) ένα φθινοπωρινό πρωινό, όπου ο ήλιος αρχίζει να διαλύει την ομίχλη και απ’ όλες τις κατευθύνσεις να ακούς να αντηχεί το κάλεσμα του σκωτικού λαγόποδα».
Είναι ενδιαφέρουσα η πληροφορία που μας δίνει σχετικά με το θήραμα αυτό ο συγγραφέας του βιβλίου, ότι τα γκράους δεν κυνηγιόταν ανέκαθεν με παγανιέρηδες που οδηγούν τα πουλιά με τα ραβδιά και τις σημαίες τους στους κυνηγούς, που κάνουν καρτέρι μέσα στις φυλάχτρες. Την τελευταία τριακονταετία του 19ου αιώνα, αναφέρει, τα πουλιά κυνηγιόταν σε περπατητό κυνήγι με τη βοήθεια των σκυλιών και ο μέσος όρος ημερήσιας κάρπωσης ήταν οι τρεις πέρδικες. Τα υπέροχα πόιντερ και σέττερ της εποχής με το στιλπνό τους τρίχωμα και τις άκαμπτες ουρές τους, καλά εκπαιδευμένα και γυμνασμένα, ξεσήκωναν τα ρείκια ψάχνοντας για τα γκράους, που πετάγονταν με φοβερή δύναμη και νεύρο.
Ο λόρδος Χομ κάνει λόγο για τη μαγεία των σκηνών με τα σκυλιά να παγώνουν σε φέρμα στις πλαγιές και τη συγκίνηση της μοναδικής σχέσης που οικοδομούσε ο κυνηγός με τα σκυλιά του. Όμως, δηλώνει απερίφραστα πως ένας βρετανός βρίσκει περισσότερο ενδιαφέρον στην ποικιλία της τουφεκιάς μέσα σε μια φυλάχτρα, έτσι όπως οι παγανιέρηδες ξεσηκώνουν τα πουλιά και ο παγωμένος βόρειος άνεμος, κατεβάζοντας ισχυρές ριπές, τα σπρώχνει με φόρα στα καρτέρια. Έτσι, οι Άγγλοι αντικατέστησαν σταδιακά το κυνήγι του λαγόποδα με φέρμα, με το κυνήγι παγάνας των κυνηγών σε γραμμή και με το κυνήγι όπου οι παγανιέρηδες ξεσηκώνουν τις πέρδικες οδηγώντας τες στα καρτέρια.
Εικονογραφημένο από τον R. Mc Phail…
Ο γνωστός πολιτικός βγάζει για λίγο το επίσημο κοστούμι και, μέσα από την αφήγηση και τον πηγαίο του λόγο, γίνεται φανερή στον αναγνώστη του βιβλίου η αυθόρμητη προσέγγισή του προς τη φύση και το κυνήγι. Μας αφηγείται για τις βόλτες που έκανε παιδί στο δάσος και τις μπεκάτσες που έβρισκε στις φωλιές τους, τους περιπάτους του για μπεκατσίνια και τουρλιά, τα καρτέρια του για φάσσες και παπιά, τις ατέλειωτες ώρες που ξόδευε κυνηγώντας με το καλάμι στα ποτάμια.
Στους «αντικαθρεφτισμούς στο λιβάδι και στο ρέμα» μπορεί ο αναγνώστης να αισθανθεί πολύ οικείες τις αντανακλάσεις της ψυχής του λόρδου Χομ, τόσο πολύ όμοιες με τις εμπειρίες κάθε κυνηγού. Ταυτόχρονα θα μπει στην ατμόσφαιρα της αφήγησης με την βοήθεια των τριαντατριών υπέροχων χαρακτικών που κοσμούν τις σελίδες του, από το χέρι του διάσημου βρετανού καλλιτέχνη Rodger McPhail.
Για ποιο λόγο όμως ο ίδιος παρακινήθηκε να συγγράψει αυτό το βιβλίο, το οποίο αφιερώνει στους εγγονούς του; Στον πρόλογό του δίνει την απάντηση: «αυτό το σύντομο βιβλίο είναι γραμμένο με την ελπίδα ότι θα ανοίξει την όρεξη στους νέους του σήμερα να ξοδέψουν λίγο από τον ελεύθερό τους χρόνο παρέα με το καλάμι και το όπλο. Είτε ο νέος κυνηγά, είτε ψαρεύει, θα έρθει σε επαφή με τα ζώα και τα πουλιά, τα βουνά και τις κοιλάδες και θα μάθει τους τρόπους της φύσης. Θα μάθει για τη συγκίνηση της προσμονής, την πολυτέλεια της θύμησης και, ελπίζω ότι κάποτε θα φτάσει στο ίδιο συμπέρασμα μ΄ εμένα, ότι, όταν κυνηγάς και ψαρεύεις, καμία μέρα δεν μπορεί ποτέ να είναι μουντή»!
Μήπως πρέπει να το διαβάσουν και οι σύγχρονοι ευρωπαίοι πολιτικοί, για να εμπνευστούν από την κατασταλαγμένη σοφία ενός έμπειρου συναδέλφου τους;
