Στο ψάρεμα το εργαλείο που χρησιμοποιούμε μαζί με το δόλωμα παίζουν πάντα τον πρώτο ρόλο. Συμβαίνει όμως συχνά, ξεπερνώντας τις επιφυλάξεις μας, να δοκιμάζουμε κάτι διαφορετικό. Όταν η δοκιμή καταλήγει πετυχημένη απομένει να παραδεχτούμε πως πέρα από τα ακριβά, υπάρχουν και φτηνά δολώματα, ικανά να εξαφανίσουν τη διαφορά.

Το ψιλό παραγάδι είναι το φιλικότερο εργαλείο κάθε παραγαδιάρη, και αναμφισβήτητα το πλέον αποδοτικό. Ταυτόχρονα, είτε σε πλήρη 150άρα διάταξη χιλιομέτρου, είτε μικρότερο και με λιγότερα αγκίστρια, παραμένει ένα από τα φτηνότερα ψαρευτικά εργαλεία που φουνταρισμένο ακόμα και στα τυφλά, ποτέ δεν θα αφήσει άδειο, τουλάχιστον το τηγάνι μας. Όπως και να ‘χει, ανεβαίνοντας κάτι θα κουβαλάει μαζί του.

Εύκολη κατασκευή

Η κατασκευή του είναι εύκολη, και το μόνο που απαιτεί είναι ηρεμία και διάρκεια διαθέσιμου χρόνου. Όταν το αρχίσουμε κανείς και τίποτα δεν μας επιβάλει να το τελειώσουμε μονομερής. Με το πάσο μας και όποτε τελειώσει. Και στο εμπόριο θα βρούμε πολλά έτοιμα και σε χαμηλές τιμές. Ποιοτικά σίγουρα θα διαφέρουν από το δικό μας χειροποίητο, λειτουργικά όμως, κάποια ψαρεύουν το ίδιο καλά. Κριτήριο για την επιλογή αγοραστού πρέπει να αποτελεί η ομοιομορφία των κύκλων της μάνας, και το μαλακό υλικό της.

Οι προοπτικές

Τα ψιλά παραγάδια συνήθως αποτελούνται από πετονιές με Ν^ο από 60-90, αγκίστρια από Ν^ο 12-14 και παράμαλλα περίπου στο μισό μέγεθος της μάνας. Συνήθως αφορούν ψαρότοπους με ρηχά και μέτρια σε βάθος νερά, ανάμεσα στα 25-40 μέτρα. Δουλεύουν το ίδιο καλά χειμώνα και καλοκαίρι, τόσο σαν ημερήσια όσο και σαν νυκτερινά, η απόδοσή τους όμως είναι καθαρά θέμα ψαρότοπου, τύχης και διάρκειας παραμονής στον βυθό. Απέναντι στο χοντροπαράγαδο μειονεκτεί ως προς τα μεγέθη των ψαριών που μπορεί να συλλάβει αλλά και να συγκρατήσει ως πάνω, πλεονεκτεί όμως στο καλάρισμα, το νετάρισμα, στα σκαλώματα του βυθού και τέλος στην ευκολία αρματωσιάς του με δόλωμα. Ένας επί πλέον λόγος που το έκανε ευρέως αποδεκτό, είναι πως το ίδιο εργαλείο λειτουργεί εξ ίσου αποδοτικά σε αμμουδέρες και τραγάνες, ψαρεύοντας το ίδιο καλά σε εύκολους και δύσκολους βυθούς. Στις μέρες μας, ένα τέτοιο παραγάδι έχει μέσο όρο απόδοσης τα 4-5 κιλά ψάρια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως αδυνατεί να πιάσει περισσότερα.

Κατά καιρούς τυχαίνει τέτοια παραγάδια να ξεπερνούν σε κιλά ακόμη και 3πλάσια ποσότητα, όμως ακόμα και τότε τα αποτελέσματα είναι καθαρά υπόθεση τόπου, μέρας και τύχης. Αποφεύγω να γράψω και τον παράγοντα δόλωμα, όχι γιατί δεν αξίζει, όχι γιατί δεν κάνει την διαφορά, αλλά απλά γιατί στην εποχή με τα δύσκολα οικονομικά, διαπίστωσα πως γίνεται να βάλω τα παραγάδια μου, δίχως να χρεωθώ και το επιπλέον κόστος… 

Οι εναλλακτικές

Δολωμένο με μάνα, φαραώ ή θηκαρίσιο κατά μέσο όρο στοιχίζει 30-40 ευρώ και μαζί με την αγορά τους, παίρνουμε και το ρίσκο μιας αλλαγής του καιρού που μας τα αφήνει αμανάτι στο ψυγείο… Ανάμεσά τους το καραβιδάκι αποτελεί φτηνότερη λύση, όμως η διατήρησή του ζωντανό σε ταξίδια με μακρινές αποστάσεις πάντα αποτελούσε πρόβλημα. Φρεσκοκατεψυγμένο πηγαίνει αρκετά καλά, νεκρό όμως διαλύεται στο πρώτο τσίμπημα.

Βέβαια με οποιοδήποτε από τα παραπάνω δολώματα οι πιθανότητες μιας περισσότερο πλούσιας ψαριάς είναι δικαιολογημένα αυξημένες, όχι όμως και σίγουρες… Εναλλακτικές λύσεις δολωμάτων με μηδενικό κόστος, αλλά ταυτόχρονα και με περιορισμένες προσδοκίες ως προς το αποτέλεσμα, είναι η σουπιά, ο μοσχιός, το σαλιγκαράκι, ο πορφύρας και οι πεταλίδες. Ενδιάμεσα, υπάρχουν και δολώματα με χαμηλό ή επίσης μηδενικό κόστος, από ψολιόγκο, σκαρτσίνι, μύδι, καλαμάρι και θράψαλο.

Παραγάδια με τέτοια δολώματα, ίσως είναι τα μόνα που μπορούν και συναγωνίζονται σε απόδοση εκείνα που είναι δολωμένα με τα ”αναγνωρισμένα” ακριβά… Έτσι, αφού οι κρατούσες συνθήκες το επέβαλαν, μετά από αρκετές δοκιμές, όλα τα αποτελέσματα έδειξαν πως η πλέον ενδεδειγμένη επιλογή οδηγούσε στο θράψαλο. Καλά επεξεργασμένο λίγο μετά το ψάρεμα του, ξεπετσιασμένο, λευκό, μαλακό και διατηρημένο στον καταψύκτη, για μεγάλο διάστημα παραμένει έτοιμο για χρήση.

Οι αποδόσεις

Με τον Γρηγόρη σύντροφο και βοηθό, αρκετές φορές ρίξαμε ημερήσια ψιλά παραγάδια δολωμένα με θράψαλα ψαρεμένα από το βράδυ. Τα πολύ μικρά δεν κάνουν για δόλωμα γιατί δεν έχουν πάχος ώστε να αντέξουν το περαστό αγκίστρι, ενώ τα αρκετά μεγάλα είναι ακατάλληλα, ακριβώς λόγω του μεγάλου πάχους της κάθε δολωσιάς. Αυτά τα εργαλεία στοχεύουν κατά κανόνα ψάρια μεγέθους παλάμης χεριού, οπότε δόλωμα και αγκίστρι θα πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά. Σχεδόν σε όλες τις παραγαδιές τα ψάρια που πήραμε ήταν κυρίως φαγκρόπουλα, κακαρέλοι, σαργοί και σκαθαράκια.

Ρίχνοντας στα ίδια μέρη, με το ίδιο δόλωμα αλλά βράδυ πήραμε 4 μισόκιλα κόκκινα, 1 σκαθάρι μεγαλύτερο  και λίγους μεσαίου μεγέθους σαργούς. Όλα τα καλά ψάρια ανέβηκαν ”κομπολόι” από το ίδιο σημείο. Εκεί, που μόλις ξεμάκραιναν από την προστασία της μεγάλης ξέρας για αναζήτηση τροφής και μέσα στην τραγάνα με βάθος όχι περισσότερο από 30 μέτρα, έβρισκαν νοστιμότατο το θράψαλο. Όλο το υπόλοιπο είχε πάνω άθικτα τα δολώματα… Στα ημερήσια του ντάλα μεσημεριού, με φουντάρισμα δηλαδή κάπου γύρω στις 12 και αργότερα, η αλήθεια είναι πως ως τώρα δεν είχαμε τα τυχερά του πρόσφατου παρελθόντος.

Με παραγαδιές όμως πάνω στο χάραμα τα αποτελέσματα ήταν διαφορετικά και πλουσιότερα. Τα καλαρίσματα με ψιλά εργαλεία είναι βέβαια λίγο περισσότερο μπελαλίδικα, όμως άξιζε τον κόπο. Ειδικά μετά από κάθε σκάλωμα που έλυνε, όταν έβλεπες να έρχεται κάποιο όμορφο άσπρο ή κόκκινο, τότε έλεγες και φωναχτά το “να μου ζήσεις θράψαλο”…

Δίνουν ψάρια τα ψιλά παραγάδια παιδιά και συνήθως ο κανόνας λέει πως σπάνια θα σε αφήσουν νηστικό. Τώρα αν αυτά θα φτάσουν για να φάνε τέσσερις ή δεκατέσσερις είναι αλλουνού παπά Ευαγγέλιο. Σημασία έχει να τα ”δουλεύεις”, να τα ψαρεύεις, κυρίως όμως αυτά που πιάνεις να μην τα έχεις πληρώσει νωρίτερα…