Μηχανισμοί Ψαρέματος: Σε αυτό το άρθρο θ’ αναφερθούμε στους μηχανισμούς ψαρέματος που προσαρμόζονται σ’ όλα τα καλάμια, σε όλες τις υπόλοιπες τεχνικές!
Του Κώστα Καρούση
Έτσι, είτε με την τεχνική του spinning, είτε του εγγλέζικου, είτε του bolognese, είτε με αυτή του casting με όλες τις παραλλαγές της, χρησιμοποιούμε πάντα τους μηχανισμούς που αντιστοιχούν σε κάθε μία από αυτές τις τεχνικές.
Η λειτουργικότητα, η χρηστικότητα και η αξιοπιστία διαφέρει από μηχανάκι σε μηχανάκι και εξειδικεύεται ανάλογα με την τεχνική που χρησιμοποιείται στο ψάρεμα.
Εκατοντάδες μοντέλα κυκλοφόρησαν και κυκλοφορούν όλα αυτά τα χρόνια στην ελληνική αγορά, από πάρα πολλές εταιρίες του χώρου με ποικιλία στα τεχνικά τους χαρακτηριστικά, προσδοκώντας την καλύτερη δυνατή εφαρμογή και διείσδυση στο κοινό της ερασιτεχνικής αλιείας.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Ένας μηχανισμός αποτελείται κυρίως από: 1. τον βασικό κορμό, 2. τη βάση στήριξης, 3. τον μοχλό της αντιεπιστροφής, 4. την μανιβέλα, 5. το line roller, 6. το pickup, 7. την πομπίνα, 8. τα φρένα, 9. τα ρουλεμάν (εσωτερικά).
Πολλοί εξειδικευμένοι μηχανισμοί, εκτός από τα βασικά χαρακτηριστικά που αναφέραμε, περιλαμβάνουν ακόμα το σύστημα runner (διπλά φρένα), την ειδική υποδοχή πιασίματος της πετονιάς, τα πλαστικά προστατευτικά δαχτυλίδια της πομπίνας, κ.ά.. Πώς λειτουργούν όμως όλα αυτά τα στοιχεία μαζί και ποια η χρησιμότητά τους στο ψάρεμα; Αμέσως θα εξηγήσουμε…
Λειτουργικότητα
Κάθε ένα λοιπόν από αυτά τα τεχνικά χαρακτηριστικά παίζει το ρόλο του στο ψάρεμα, στο πέταγμα της αρματωσιάς, στο γέμισμα του μηχανισμού. Στην προσαρμογή αρχικά του μηχανισμού πάνω στο καλάμι, χρήσιμη και απαραίτητη είναι η βάση στήριξης (2) του μηχανισμού, όπου οι δύο εγκοπές προσαρμόζονται στις ειδικές υποδοχές της βάσης στήριξης του μηχανισμού πάνω στο καλάμι στο ειδικό σημείο. Αφού προσαρμόσουμε τον μηχανισμό μας, η επόμενη δουλειά που έχουμε να κάνουμε είναι να γεμίσουμε τον μηχανισμό με πετονιά. Έτσι, παίρνουμε ένα γεμάτο καρούλι πετονιάς, την άκρη του την τυλίγουμε 2 – 3 φορές γύρω από την πομπίνα και την ασφαλίζουμε, δένοντας έναν μικρό κόμπο. Αρχίζουμε λοιπόν την διαδικασία αφού έχουμε ανοίξει το καμπύλο μεταλλάκι που αγκαλιάζει εξωτερικά την πομπίνα (6), το λεγόμενο pick-up και αφού κάνουμε τον κόμπο της πρώτης σπείρας «της μάνας» γέμισης (πετονιάς), κλείνουμε κι αρχίζουμε να γυρίζουμε τον μανιβέλα (4) βλέποντας να παίρνει από μόνος του ο μηχανισμός την πετονιά μέσα από τον ειδικό οδηγό γέμισης, το line roller (5).
Καλό είναι να υπάρχει κάποιος μαζί μας για να κρατάει το καρούλι της πετονιάς σε μια ευθεία απόσταση, αν όχι αφήνουμε το καρούλι κάτω και μαζεύουμε, τυλίγοντας την πετονιά, κρατώντας την πάνω στον κορμό του καλαμιού σε ένα λογικό ύψος, για να μην μπερδεύεται. Αφού τυλίξουμε την πετονιά στην πομπίνα του μηχανισμού, περνάμε την άκρη της πετονιάς από όλα τα δακτυλίδια του καλαμιού κι είμαστε έτοιμοι να φτιάξουμε πια, την αρματωσιά μας, ανάλογα με την τεχνική που θα ψαρέψουμε.
Οι πομπίνες γέμισης της πετονιάς ενός μηχανισμού, στο εξωτερικό περίβλημα γράφουν κάποιους αριθμούς. Αυτοί οι αριθμοί αντιστοιχούν σε δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της πετονιάς που θα γεμίσουμε τους μηχανισμούς μας, στην διάμετρο της πετονιάς και στα μέτρα που γεμίζει η πομπίνα. Έτσι, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος του μηχανισμού, όσο πιο ψιλή πετονιά γεμίσουμε το μηχανισμό μας, τόσο πιο πολλά μέτρα θα πάρει.
Αντίστοιχα, όσο πιο χοντρή πετονιά σε διάμετρο γεμίσουμε, τόσο λιγοστεύουν τα μέτρα που θα χωρέσει η πομπίνα του μηχανισμού μας.
Αξιοπιστία
Οι περισσότεροι μηχανισμοί που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι αξιόπιστοι και λειτουργικοί και απευθύνονται όχι μόνο σε εξειδικευμένους ψαράδες, αλλά και σε αρχάριους.
Οι παράγοντες παραλλαγής που θα επηρεάσουν την τελική μας επιλογή σαφώς και είναι το όνομα της εταιρίας, η εμπειρία του μηχανισμού στο ψάρεμα, καθώς και η σχέση αξίας προς τιμή (value for money). Υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί που αξίζουν τα χρήματά τους, όσα κι αν είναι αυτά! και μερικοί που μπορεί να μην καλύψουν όλες μας τις ανάγκες…
Η τελική απόφαση καλό θα είναι να βγει μετά από ανταλλαγή απόψεων με τον άνθρωπο που προωθεί το συγκεκριμένο εργαλείο ψαρέματος (καταστηματάρχες) ακόμα όμως και κάποιες απόψεις φίλων ψαράδων μπορούν να φανούν χρήσιμες και να μας βοηθήσουν αρκετά.
Χρηστικότητα
Σε πολλές περιπτώσεις ο μηχανισμός παίζει πολύ μεγάλο ρόλο κατά τη διάρκεια ενός ψαρέματος. Η εμπειρία έχει δείξει ότι όσο πιο αξιόπιστος και λειτουργικός είναι ένας μηχανισμός, τόσο πιο εύκολη γίνεται η διαδικασία πάλης με ένα ψάρι!
Από τα βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά ενός μηχανισμού που θεωρούνται πολύ χρήσιμα και σημαντικά σε ένα ψάρεμα, ανεξάρτητα από την τεχνική που θα ψαρέψουμε, είναι τα φρένα του μηχανισμού και τα ρουλεμάν που περιέχει. Πολλές φορές αυτά τα δύο στοιχεία επηρεάζουν και την τιμή του μηχανισμού, ανάλογα πάντα την εταιρία που τον αντιπροσωπεύει.
Έτσι όταν διαβάζουμε πάνω στο κουτί ή στον ίδιο τον μηχανισμό ότι υπάρχουν χ.… ρουλεμάν, ή ψ…ρουλεμάν να γνωρίζουμε ότι αυτό επηρεάζει τη συμπεριφορά του μηχανισμού την στιγμή του μαζέματος. Όσο πιο πολλά ρουλεμάν έχει ένας μηχανισμός τόσο πιο γρήγορα και αξιόπιστα λειτουργεί. Τα ρουλεμάν ενός μηχανισμού σε συνδυασμό με τον τρόπο κατασκευής τους καθορίζουν και ένα άλλο σημαντικό τεχνικό χαρακτηριστικό των μηχανισμών, που είναι η σχέση μιας πλήρους περιστροφής της μανιβέλας προς τις φορές που γυρίζει η πομπίνα μαζεύοντας την πετονιά. Η σχέση αυτή λέγεται και αναγράφεται στους μηχανισμούς ως ratio. Έτσι, όσο πιο μεγάλο ratio έχει ένας μηχανισμός τόσο πιο γρήγορα μαζεύει και ψαρεύει.
Για παράδειγμα, στα ψαρέματα που μας ενδιαφέρει περισσότερο η δύναμη και η στοιβαρότητα και λιγότερο η ταχύτητα επιλέγουμε μηχανισμούς με μικρό ratio (1:3,0 – 1:4,5) όπως είναι τα ψαρέματα με την τεχνική του casting ή του surf-casting. Στα ψαρέματα που μας ενδιαφέρει περισσότερο η ταχύτητα και λιγότερο η στιβαρότητα και η δύναμη επιλέγουμε μηχανισμούς με μεγάλο ratio (1:4,6 – 1:6,3), όπως είναι τα ψαρέματα με την τεχνική του εγγλέζικου, του bolognese και του spinning. Όπου 1:4,5 σημαίνει για παράδειγμα για μια πλήρη περιστροφή της μανιβέλας (1) η πομπίνα γυρίζει 4,5 φορές γύρω από τον άξονα του μηχανισμού.
Αφήσαμε για το τέλος την περιγραφή των φρένων του μηχανισμού, αφού ψαρευτικά και σχεδιαστικά έχουν πολλές φορές κατηγοριοποιήσει, εξειδικεύσει, αλλά και «διχάσει» τον ψαρευτικό κόσμο, με την καλή έννοια! Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν ψαράδες, που δεν χρησιμοποιούν καθόλου τα φρένα του μηχανισμού στα ψαρέματά τους και αυτοί ανήκουν «στη σχολή των κλειστών φρένων» και υπάρχουν ψαράδες που ψαρεύουν με ανοικτά φρένα κι αυτοί ανήκουν «στη σχολή των ανοιχτών φρένων»!
Όπως έγινε αντιληπτό, η ανάλυση και η περιγραφή του κεφαλαίου «φρένα μηχανισμών» δεν μπορεί να καλυφθεί σε μία παράγραφο. Αφ’ ενός γιατί θα αδικήσουμε αυτή τη σοβαρή λειτουργία ενός μηχανισμού και αφ’ ετέρου γιατί δεν θα εξηγήσουμε καλά το πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα φρένα κατά τη διάρκεια του ψαρέματος και ανάλογα με την τεχνική που ψαρεύουμε. Έτσι θα συνεχίσουμε στο επόμενο τεύχος με πολλές λεπτομέρειες γιατί είναι τόσο σημαντικά τα φρένα σ’ ένα μηχανισμό! Έως τότε καλά γεμίσματα, καλές ψαρευτικές εξορμήσεις με κρύο ή χωρίς…!
