Κάθε φορά τέτοια εποχή, γιατρεύω τη μελαγχολία μου με αναπολήσεις από τα βουνά που περπάτησα με τα σκυλιά μου… Καμιά φορά μάλιστα, ο νους ξεστρατίζει και κάνει σχέδια για την επόμενη σεζόν, οπότε οι σκέψεις γίνονται και… άρθρο σαν αυτό που διαβάζετε…
Του Στάθη Καβαθούλη
Όταν πρωτοξεκίνησα μικρό παιδάκι να… τρέχω πίσω από λαγόσκυλα και να αφουγκράζομαι τις εμπειρίες και τις διηγήσεις των παλιότερων, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά… Τότε, το κυνήγι του λαγού διεξαγόταν συνήθως με 1-2 σκύλους – ιχνηλάτες. Αγέλες δεν υπήρχαν και μόνο οι βοσκοί είχαν πολλά λαγόσκυλα μαζί τους στο κοπάδι, περισσότερο… για εμπορικούς σκοπούς, αφού τον καιρό εκείνο όλοι ήθελαν να αποκτήσουν “σκυλί από μαντρί”! Σήμερα, βέβαια, οι δυο και τρεις σκύλοι είναι κάτι συνηθισμένο, ενώ έχω συναντήσει κυνηγούς με αγέλες… 10 λαγόσκυλων και πάνω!
Θα συμφωνήσω και εγώ πως η αγέλη των λαγόσκυλων είναι πολύ εντυπωσιακή όταν “δουλεύει”, τόσο σε… οπτικό όσο και σε ακουστικό επίπεδο. Όμως, δεν κάνει για όλους τους κυνηγούς! Καταρχήν, μια ομάδα ιχνηλατών που κυνηγάει μαζί, θέλει συχνές εξόδους και πολλά εκπαιδευτικά, γιατί πρέπει να έχει συνοχή, να είναι καλά προετοιμασμένη και όλα τα σκυλιά να έχουν την ίδια – άριστη – φυσική κατάσταση.
Δεν μπορείς να κυνηγήσεις με αγέλη λαγόσκυλων, αν το ένα σκυλί είναι δεξιά, άλλο αριστερά, άλλο πηγαίνει 200 μέτρα μπροστά και άλλο… μένει μια στροφή πίσω. Αν τα σκυλιά δεν τα διακρίνει ομαδικότητα στην εργασία τους, δεν έχεις “αγέλη”, αλλά σκορποχώρι!
Ο σκύλος – αρχηγός…
Ένα άλλο πράγμα με μέγιστη σημασία στην αγέλη, είναι η “ιεραρχία” της… Σε μια ομάδα σκύλων που πρέπει να δουλέψουν στον ίδιο ντορό ή να καταδιώξουν τον ίδιο λαγό, ένα με δύο σκυλιά είναι οι “ηγέτες”. Αν υπάρχουν περισσότεροι σκύλοι με ηγετικές ικανότητες, τότε, ίσως, η ομάδα να κινδυνεύει με… διάσπαση. Όλες οι καλές αγέλες που έχει τύχει να παρακολουθήσω, έχουν έναν αρχηγό: είναι ο σκύλος που θα βρει τη λύση στα δύσκολα, αυτός που με τις φωνές του θα μαζέψει ξανά την αγέλη και θα φέρει στον “ίσιο” δρόμο τα άλλα σκυλιά, αν τύχει και ξεστρατίσουν….
Και αυτός ο σκύλος – “ηγέτης” δεν είναι απαραίτητα ο καλύτερος ξεφωλιαστής, αλλά εκείνο το λαγόσκυλο που βρίσκει εύκολα τα ίχνη που φεύγουν προς το γιατάκι του λαγού, ή αυτός που στα δύσκολα διπλώματα θα μπορέσει να τα ξετυλίξει γρήγορα και εύκολα, ώστε να μην χρονοτριβεί η αγέλη και – πάνω απ’ όλα – να μην διαταράσσεται η συνοχή της. Και βέβαια, ο σκύλος – “αρχηγός” πρέπει να έχει πολύ καλή φωνή, ώστε να μαζεύει τα υπόλοιπα λαγόσκυλα κοντά του.
Ένα… άφωνο ή με ελλιπή φωνή λαγόσκυλο, πως να είναι ηγέτης; Θα ήταν κάτι καταστροφικό για την ομάδα, γιατί και να έβρισκε τα ίχνη γρήγορα, δεν θα μπορούσε να καλέσει τα υπόλοιπα λαγόσκυλα να το ακολουθήσουν. Στις αγέλες που αποτελούνται από καθαρόαιμα σκυλιά, η φωνή είναι ένα από τα τυποποιημένα “στάνταρ”: η κάθε καθαρόαιμη φυλή έχει τον δικό της τύπο φωνής, την δικιά της χροιά και τον δικό της τόνο! Είναι κάτι, άλλωστε, που αποτελεί μοναδικό ηχητικό “αποτύπωμα”, στο άκουσμα της φωνής κάποιου λαγόσκυλου… Οι κυνηγοί που ασχολούνται συστηματικά και επί χρόνια με καθαρόαιμες φυλές ιχνηλατών, μπορούν να διακρίνουν σε ποια φυλή ανήκει ένας σκύλος που αλυχτάει, ακόμα κι’ όταν δεν βλέπουν τον ίδιο το σκύλο.
Η ομοιομορφία της εργασίας
Βέβαια, μια αγέλη με πολλά λαγόσκυλα, θέλει… ψηλά βουνά για να μπορέσει να αποδώσει καλύτερα. Όποιος έχει δει μια καλή αγέλη τέτοιων σκύλων να κυνηγάει σε αχανή βουνά, είναι σίγουρο πως με καταλαβαίνει. Και βέβαια, αυτές οι μεγάλες ομάδες ιχνηλατών, το ιδανικό είναι να αποτελούνται από σκύλους μιας… φυλής, ώστε να έχουν ομοιομορφία και ίδιο “βήμα” στην ιχνηλασία και στην καταδίωξη. Εάν η αγέλη αποτελείται από την ίδια φυλή, μπορούμε ευκολότερα να την βελτιώσουμε με επιλεκτικά ζευγαρώματα… Σε αντίθετη περίπτωση, αν η ομάδα έχει 8-10 σκύλους από τρεις διαφορετικές φυλές, δύσκολα γίνεται η ίδια καλή δουλειά στην εκτροφή.
Στην πατρίδα μας, βέβαια, είναι συχνές και οι αγέλες που αποτελούνται από ημίαιμα ζώα. Οι “ημίαιμες” αυτές αγέλες μπορεί να έχουν καλό κυνηγετικό αποτέλεσμα, αλλά δεν υπάρχει διαχωρισμός “ειδικοτήτων” (δηλαδή, όλα τα σκυλιά κάνουν την ίδια δουλειά).
Στην πραγματική αγέλη, η εξειδίκευση του κάθε σκύλου είναι απόλυτα ορατή. Κάθε σκύλος έχει το ρόλο και τη θέση του μέσα στην ομάδα, συμπληρώνοντας ο ένας τα προτερήματα του άλλου για έναν κοινό “σκοπό”. Και ο “σκοπός” δεν είναι άλλος από το λαγό, που άρχισε, κιόλας, να… μας λείπει.
Στα νησιά…
Στα μικρά λαγοτόπια, όπως είναι τα ημιορεινά και τα μικρά νησιά, δεν μπορεί η αγέλη να αναπτυχθεί όπως πρέπει… Σε τέτοιους τόπους, τα δύο-τρία λαγόσκυλα είναι, συνήθως, υπεραρκετά.
