Ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι στην Αμερική οι χειμωνιάτικες σκηνές παλιών λιθογραφιών, που χρησιμοποιούνται αυτή την περίοδο και ως διακοσμητική επιλογή σε χριστουγεννιάτικες κάρτες. Χάρη στην αγάπη του κόσμου και το ενδιαφέρον των συλλεκτών παραμένουν ζωντανά και ανατυπώνονται τα θέματα της χρυσής εποχής της λιθογραφίας, ήτοι από το 1830 ως το 1900 περίπου.
Μέχρι την απαρχή και την κυριαρχία της φωτογραφίας, οι λιθογραφίες αποτέλεσαν έναν οικονομικό τρόπο αναπαραγωγής έργων τέχνης, που μπορούσε να αποκτήσει όλος ο κόσμος. Να φανταστεί κανείς ότι οι τιμές τους κυμαίνονταν από πέντε μέχρι είκοσι σεντς για κάθε μικρή δουλειά, ενώ οι μεγαλύτερες δουλειές πουλιόνταν από ένα μέχρι τρία δολάρια, τιμές που λογίζονταν ακόμη και για τα δεδομένα εκείνης της εποχής αρκετά οικονομικές, προσιτές στο πλατύ κοινό.
Κυνήγι και ψάρεμα…
Οι πάρα πολλές πρωτότυπες και ακόμη περισσότερες παράγωγες λιθογραφίες που δημιουργήθηκαν απεικόνιζαν τη ρομαντική εκδοχή της ζωής των πρωτοπόρων της επέκτασης προς τη δύση, τη ζωή των ινδιάνων, τους κινδύνους και τις αντιξοότητες των σφοδρών Χειμώνων και τις συναντήσεις με τα αγρίμια του δάσους. Επίσης ιστορικά θέματα, πορτραίτα πολιτικών αλλά και απλών ανθρώπων, όπως και θέματα νεκρής φύσης, που κοσμούσαν τα βικτοριανά σαλόνια της εποχής.
Απ’ όλα τα παραπάνω, βέβαια, δε θα μπορούσε να λείπει το κυνήγι και το ψάρεμα, που αποτελούσε μεγάλο κομμάτι της ζωής των απλών ανθρώπων, καθώς και ευγενές σπορ των πλουσίων. Οι λιθογραφίες, που έφτασαν ως τις μέρες μας, αποδίδουν με κάθε λεπτομέρεια πληροφορίες για τον τρόπο, τα μέσα και τις συνήθειες των κυνηγών και των ψαράδων του τότε. Κι αυτό με μια ευαισθησία και μια αγάπη, η οποία είναι έκδηλη στον τρόπο που χειρίζονται τα θέματά τους οι ζωγράφοι που τα φιλοτέχνησαν.
Στα πρόσωπα των κυνηγών και των ψαράδων μπορεί κανείς να δει την ικανοποίηση από την αφθονία της αμερικανικής γης, με τον θηραματικό και φυσικό πλούτο εκείνων των πρώιμων εποχών. Οι σκηνές μεταφέρουν πολύ εύγλωττα τη σχέση των κυνηγών με τα σκυλιά που τους κρατούσαν συντροφιά μέσα στην απεραντοσύνη των δασών και το μυστήριο που ακόμη κουβαλούσε η κάθε ανεξερεύνητη γωνιά τους. Η κατασκήνωση στις όχθες των ποταμών του βορρά, τα παλιά εμπροσθογεμή, ο εξοπλισμός που απαιτούσε η «ιεροτελεστία» αυτών των εξορμήσεων, δίνει μια υπέροχη αίσθηση από κάτι το οποίο θα είχε χαθεί, αν η καλλιτεχνική ευαισθησία δεν το είχε αποτυπώσει μέσα στο «αφηγηματικό» στήσιμο του κάθε πίνακα.
Η «αξία» τους…
Το πρώτο φορτίο του άχυρου για τη φάρμα το πρωί, το τελευταίο δρομολόγιο το απόγευμα και ο κόπος της ημέρας, η σοδειά του καλαμποκιού που γεμίζει την αποθήκη για τον χειμώνα, το φθινοπωρινό όργωμα με τα βόδια, οι ετοιμασίες των αγροτικών προϊόντων και των οικόσιτων ζώων για να πουληθούν στην αγορά, κάποτε συνιστούσαν τις χαρές μιας ζωής οργανωμένης στη βάση του οικογενειακού πυρήνα. Αυτά και τόσα άλλα στοιχεία της περιόδου αυτής του 19ου αιώνα ζωντανεύουν μέσα από τη λησμονιά, χάρη στα σχέδια και τα χρώματα που τύπωσαν στο χαρτί οι λιθογραφικές πλάκες εταιριών, όπως η Currier and Ives.
Πέρα όμως από τις πληροφορίες που διασώζει και την απόλαυση που προσφέρει στον σημερινό κυνηγό και ψαρά που τα βλέπει, το σώμα αυτό των έργων που κατάφερε να φτάσει ως την εποχή μας, ουσιαστικά αποτελεί κληροδοτημένο κεφάλαιο πολιτισμού και ιστορίας που κάποιοι γνωρίζουν να σέβονται και να εκτιμούν, όχι ως ένα «απολίθωμα» του παρελθόντος, αλλά ως μια πρόταση ζωής επίκαιρη και πιο σύγχρονη από ποτέ…
