Κατόπιν… εορτής εμφανίσθηκαν οι πολλές τσίχλες – Το καλύτερο το φυλούσαν για τον Μάρτη
Οι τσίχλες άφησαν μία γλυκιά γεύση στους κυνηγούς πριν κλείσει η φετινή περίοδος, αλλά το καλύτερο το φυλούσαν για τον Μάρτη, όταν τα τουφέκια σίγησαν
Δεν είναι η πρώτη χρονιά που οι τσίχλες εμφανίζουν αυξημένη κινητικότητα μέσα στον Μάρτη. Άλλωστε είναι επιβεβαιωμένο, ότι η αναχώρηση των τσιχλών από τη χώρα ξεκινά από τα μέσα αυτού του μήνα και αργότερα. Είναι όμως η πρώτη χρονιά που οι τσίχλες είναι πολύ περισσότερες, τουλάχιστον κατά το πρώτο 10ήμερο του μήνα, από αυτές που βρέθηκαν στην κανονική περίοδο.
Καθυστερημένα «επιστρόφια»
Τι συμβαίνει λοιπόν και πώς εξηγείται το κατά πολλούς “φαινόμενο”;
Κάνοντας μία αναδρομή στα λίγα τελευταία χρόνια, θα θυμηθούμε τις αναφορές που έχουν γίνει σχετικά με τη μετακίνηση των εποχών και των ημερομηνιών, έτσι ώστε να υπάρχει μία χρονική καθυστέρηση στην εμφάνιση των αποδημητικών πουλιών. Καθυστέρηση που περιλαμβάνει όλες τις φάσεις, δηλαδή την άφιξη (μπασίματα), την εγκατάσταση, και την προς βορρά μετακίνηση (επιστρόφια).
Στα προηγούμενα χρόνια, όταν δεν είχε ακόμα βάλει το “χέρι” της η κλιματική αλλαγή, ο Φλεβάρης ήταν ο κατεξοχήν μήνας των έντονων μετακινήσεων των τσιχλών προς αναζήτηση περιοχών με αφθονία τροφής. Με στόχο να αποκτήσουν το απαραίτητο λίπος για το επερχόμενο μεταναστευτικό ταξίδι.
Τηρουμένων λοιπόν των φετινών αναλογιών και των καθυστερήσεων, τα αποκαλούμενα “επιστρόφια” πραγματοποιούνται έναν, περίπου, μήνα αργότερα, έτσι που η μεγάλη παρουσία των πουλιών να γίνεται μετά τη λήξη της περιόδου κυνηγίου.
Πού ήταν κρυµµένες οι τσίχλες;
“Βροχή” έφθαναν οι πληροφορίες για τις υπερβολικά πολλές τσίχλες που εμφανίστηκαν στη Θεσσαλία, στη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο. Δεν έλειψαν μάλιστα και τα σχόλια ότι οι τσίχλες μας θυμήθηκαν κατόπιν εορτής ή ότι τα πουλιά έβαλαν μυαλό και αποφεύγουν τα τουφέκια.
Το ερώτημα όμως που προκύπτει, δεν αφορά μόνο τον χρόνο εμφάνισης των πουλιών, αλλά πού βρέθηκαν, πού ήταν κρυμμένα τόσο καιρό, όταν ήταν άφαντα στο μεγαλύτερο διάστημα της κυνηγετικής περιόδου.
Ακόμα και το σκεπτικό ότι οι τσίχλες μετακινούνται τον Φλεβάρη από τις νότιες ηπειρωτικές και νησιωτικές εσχατιές της χώρας και τμηματικά προχωρούν προς τον βορρά, καταρρίπτεται, καθώς στην Κρήτη, στις Κυκλάδες και την Πελοπόννησο, η παρουσία της τσίχλας κινήθηκε σε πολύ χαμηλό επίπεδο ολόκληρη τη χρονιά. Να έχουν άραγε δημιουργήσει καταφύγια οι τσίχλες για να αποφεύγουν τους ποικίλους εχθρούς και τα οποία εγκαταλείπουν όταν πρόκειται να φύγουν για τις γενέτειρες πατρίδες τους στον ευρωπαϊκό βορρά;
Στην προς βορρά µετακίνηση
Είναι βέβαιο ότι τέτοια καταφύγια δεν υπάρχουν, αλλά η ερώτηση για το που βρέθηκαν οι μεγάλοι αριθμοί των πουλιών, είναι εύκολο να απαντηθεί. Οι τσίχλες όταν εγκαθίστανται στη χώρα το διάστημα Οκτώβρης-Νοέμβρης, ακολουθούν τον αρχέγονο νόμο της διασποράς και κατανέμονται σε μεγάλη γεωγραφική έκταση, ώστε ο κάθε μικρότοπος να είναι σε θέση να θρέψει ένα συγκεκριμένο αριθμό πουλιών, αλλά και για να δίνουν μικρότερο στόχο στους άρπαγες.
Όταν όμως έρχεται ο καιρός της αναχώρησης (μετανάστευση) οι τσίχλες κοπαδιάζουν και μετακινούνται μαζικά, όπως ακριβώς συμβαίνει στα μπασίματα. Με τη σταδιακή λοιπόν αποχώρηση από τη χώρα και με δεδομένο ότι ο συνολικός αριθμός των τσιχλών που ήρθε και εγκαταστάθηκε στη νότια χώρα δεν ήταν μεγάλος, τα πουλιά και στις μετακινήσεις τους δεν σταθμεύουν παντού, αλλά στις περιοχές που βρίσκονται πάνω στους κλασσικούς ηπειρωτικούς διαδρόμους πτήσης.
Μετακινούνται δηλαδή από τον δυτικό (Ήπειρος), τον κεντρικό (Δυτική Θεσσαλία, Δυτική Μακεδονία) και τον ανατολικό (Ανατολική Στερεά και Θεσσαλία). Και να σημειωθεί ότι από τον διάδρομο των νησιών του Αιγαίου (κεντρικός και ανατολικός) έχει μετακινηθεί μόνο ένας μικρός αριθμός τσιχλών.
Οι αδύνατες νοτιο-ελλαδίτισσες τσίχλες
Υπάρχει όμως ένα άλλο και σημαντικό ερώτημα που είναι δύσκολο να απαντηθεί. Αυτό του μειωμένου βάρους της τσίχλας, ιδιαίτερα της κελαηδότσιχλας, που παρατηρήθηκε στα πουλιά που θηρεύθηκαν στη νότια χώρα, ακόμα και τις τελευταίες μέρες του Φλεβάρη. Γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τις κελαηδότσιχλες που θηρεύθηκαν στην Ήπειρο (Πρέβεζα, Θεσπρωτία) και θύμισαν τον παλιό καλό και… παχύ εαυτό τους.
Με το ίδιο πιθανά να συμβαίνει με τις τσίχλες της δυτικής και της κεντρικής Μακεδονίας, που φέτος εγκαταστάθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός με κελαηδότσιχλες. Όμως δεν υπάρχουν σχετικές αναφορές μέχρι σήμερα, καθώς οι Μακεδόνες κυνηγοί δεν ενδιαφέρονται για τις “μικρές” τσίχλες.
Τι συνέβη λοιπόν; Δεν υπήρχε επάρκεια τροφής στη νότια χώρα και γι αυτό έμειναν άσιτα και αδύνατα τα πουλιά; Ή κάποιος ή κάπιοι άλλοι λόγοι συνετέλεσαν σε αυτό. Όμως θέμα τροφής ουδέποτε προέκυψε στη νότια Ελλάδα. Το αντίθετο μάλιστα, αφού υπάρχει, και ιδιαίτερα φέτος, πληθώρα καρπών (ελιά, σκίνο, βένια κ.ά).
Η «γυµναστική» αδυνατίζει
Στο σημείο αυτό θα καταθέσω την προσωπική μου γνώμη και εκτίμηση για το άλιπο των πουλιών, που συνοψίζεται στις λέξεις “εντατική γυμναστική”. Και πέραν του αστείου, το εντοπίζω στην αδιάκοπη κινητικότητα της τσίχλας μέρα και νύχτα. Και εξηγούμαι, με τη προϋπόθεση ότι μόνο ένας μικρός αριθμός τσιχλών εγκαταστάθηκαν από τη Θεσσαλία και νοτιότερα.
Τα λιγότερα λοιπόν πουλιά της νότιας χώρας δέχονταν κατά τη διάρκεια της μέρας την ασφυκτική “πίεση” από τα φτερωτά αρπακτικά, που έχουν αυξηθεί υπερβολικά, και σε δεύτερο λόγο από τα τουφέκια. Έτσι που να μη δίνεται στα πουλιά ο απαραίτητος χρόνος για να τραφούν, δεδομένου ότι η αναζήτηση της τροφής καλύπτει το μεγαλύτερο διάστημα της μέρας.
Δεν μπορούσαν όμως να ηρεμήσουν ούτε κατά τη διάρκεια της νύχτας, δηλαδή στην κούρνια, τις ώρες που σιγούν τα τουφέκια και κοιμούνται οι άρπαγες. Γιατί κάποια νυχτόβια ζώα, τα αγριογούρουνα, δεν τα αφήνουν να ησυχάσουν, λόγω του θορύβου από τις μετακινήσεις και τις “ανασκαφές” στην αναζήτηση τροφής.
Ντοπιάρες τσίχλες;
Ελπίζω να λαθεύω στο σκεπτικό και στις ρηξικέλευθες εκτιμήσεις. Γιατί εφόσον αυτές επαληθευτούν, δύσκολα θα έχουν εφεξής καλές συναντήσεις με τις τσίχλες οι κυνηγοί της Νότιας και της νησιωτικής Ελλάδας.
Εκτός αν δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω και οι άλιπες τσίχλες, και μόνο αυτές, αποφάσισαν να φωλιάσουν στη χώρα και να αποκτήσουν εντοπιότητα.
Ανατροπή βαρβάτη θα πείτε, αλλά πλέον τίποτα δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει, ούτε ακόμα και να αποκτήσουμε ντοπιάρες τσίχλες. Και δεν αναφέρομαι στα 10-20 ζευγάρια που φωλιάζουν στη βόρεια χώρα.
