Θηρεύτηκε πέρδικα έξι χρόνια μετά την απελευθέρωσή της!
Στην Λέσβο, τα τελευταία χρόνια, συντελείται ένα μικρό… θαύμα, με τις πέρδικες που έχουν “πλημμυρίσει” το νησί…
“Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει το κυνήγι για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ γι’ αυτό”, είναι το μήνυμα που στέλνει με… έργα, ο Κυνηγετικός Σύλλογος Μυτιλήνης, σε μία παράφραση της ρήσης του Αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι, που έμεινε στην ιστορία:
– “Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ γι’ αυτήν”!
Στην Λέσβο, τα τελευταία χρόνια, συντελείται ένα μικρό… θαύμα, με τις πέρδικες που έχουν “πλημμυρίσει” το νησί! Πώς τα κατάφεραν;
Απάντηση μας δίνει η Φώτω Κόνσολα, M.Sc. Περιβάλλοντος, Δασοπόνος της Ομοσπονδίας Αρχιπελάγους.
Βελτιώσεις ενδιατημάτων
Όπως επισημαίνει η επιστημονική συνεργάτιδα, όλες οι κυνηγετικές οργανώσεις ανά την επικράτεια προσπαθούν εδώ και χρόνια, υλοποιώντας διάφορες δράσεις, να επιτύχουν τον στόχο, που δεν είναι άλλος από τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων της άγριας ζωής και τον εμπλουτισμό τους με θηραματικά είδη.
Ο καθένας από το μετερίζι του δημιουργεί ή εφαρμόζει, τα ήδη υπάρχοντα, εργαλεία για την επίτευξή του. Αναφορικά με το νησιωτικό παράδειγμα της Λέσβου, η ίδια ξεκαθαρίζει ότι η φράση “δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο” σε αυτή την περίπτωση δεν ισχύει.
– “Για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα θέλει και κόπο αλλά και τρόπο (και προσπάθεια και επιστήμη). Είναι δύσκολο εγχείρημα, αλλά πολλές φορές σε ανταμείβει”, επισημαίνει.
Δίνουμε ό, τι λείπει!
Ο πρωταρχικός σκοπός της προσπάθειας είναι να προσφερθούν στα είδη της άγριας πανίδας (κυρίως στην νησιώτικη πέρδικα και τον λαγό, όπου εστιάζουν οι δράσεις) τα τρία βασικά στοιχεία που χρειάζονται για την εξασφάλιση της επιβίωσής τους. Κι αυτά είναι η τροφή, το νερό και η κάλυψη.
– “Πολλές φορές κάποια από αυτά λείπουν από μία περιοχή, εμείς πρέπει να μελετήσουμε το τοπίο και να δράσουμε προς την σωστή κατεύθυνση.
Κάθε είδος που μας ενδιαφέρει θα πρέπει να έχει πρόσβαση στα τρία αυτά στοιχεία όλους τους μήνες του χρόνου και κυρίως τους καλοκαιρινούς, όπου τα διαθέσιμα σε τροφή και νερό μειώνονται. Για το λόγο αυτό επιλέγουμε τις επιφάνειες προσεκτικά! Η απελπιστική φράση “εδώ κάποτε είχε άπειρα πουλιά και τώρα τίποτα…” δε θα πρέπει να προσφέρει ανάχωμα σε όσους θέλουν να προσπαθήσουν. Οι καιροί αλλάζουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά και τα ενδιαιτήματα υποβαθμίζονται είτε από βόσκηση και ετήσιες πυρκαγιές, είτε από την εγκατάλειψη της γεωργίας από πολλές ημιορεινές – ορεινές περιοχές ή από άλλους παράγοντες. Η απάντηση στη φράση που ανέφερα είναι “τότε είχε, τώρα όχι. Ωραία! Γιατί; Τί άλλαξε; Τί λείπει;” και όταν απαντήσουμε σε αυτό θα έχουμε βρει και τη λύση.
Μεικτές σπορές, τοποθέτηση ποτίστρων και δεξαμενών, καλλιέργεια πηγών, φύτευση θάμνων ή δέντρων, εμβολιασμούς δέντρων. Ένας τόπος, ένα περιβάλλον που δημιουργείται με αυτά τα κριτήρια είναι σχεδόν απίθανο να αποτύχει”, αναπτύσσει τη φιλοσοφία του εγχειρήματος η κα. Κόνσολα.
Ποιότητα των περδίκων
Η ποιότητα των πουλιών που εμπλουτίζουν έναν βιότοπο είναι υψίστης σημασίας. Όλα αρχίζουν από την ποιότητα των γεννητόρων και της εκτροφής.
Η Κυνηγετική Ομοσπονδία Αρχιπελάγους συντηρεί το δικό της εκτροφείο νησιώτικης πέρδικας με γεννήτορες από τα νησιά μας και συχνούς ελέγχους, τόσο υγειονομικούς όσο και γενετικούς. Τα πουλιά παραδίδονται στους συλλόγους περίπου δύο μηνών (τέλος καλοκαιριού, αρχές φθινοπώρου) και από εκεί συνεχίζεται η διαδικασία με τους κλωβούς διαχείμασης και την πλήρη ανάπτυξη και προσαρμογή των πουλιών.
– “Σκοπός μας ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν είναι οι άμεσες απελευθερώσεις για την κάρπωση, αλλά οι εμπλουτισμοί των βιοτόπων με σκοπό τα πουλιά να μείνουν, να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν.
Ο κλωβός διαχείμασης του Κυνηγετικού Συλλόγου Μυτιλήνης είναι ουσιαστικά μία προσομοίωση του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι ένα παράδειγμα. Οι κλωβοί δεν πρέπει να έχουν πολλά τεχνητά μέσα (τσιμέντα, κατασκευές, κ.ά.) χωρίς βλάστηση, γιατί τα πουλιά όταν αφεθούν θα αναζητήσουν αυτό το περιβάλλον, δηλαδή κτίρια, δρόμους και ανοικτά σημεία χωρίς βλάστηση, γεγονός που τα βάζει απευθείας σε κίνδυνο και μειώνει τα ποσοστά επιβίωσης.
Η φυσική βλάστηση εντός του κλωβού τα βοηθά να εξοικειώνονται με την αναζήτηση τροφής (καρπούς των φυτών εντός του κλωβού όπως αμπέλι, συκιά, σιτάρι, κ.ά.) αλλά προσελκύει και έντομα, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή των πουλιών, ειδικά στις μικρές ηλικίες. Τέλος ,μαθαίνουν πως πρέπει να καλυφθούν και να προστατευθούν από τους θηρευτές τους, αφού γεράκια κι άλλα εδαφόβια αρπακτικά υπάρχουν τριγύρω”, εξηγεί η δασοπόνος.
Τα δαχτυλίδια μας λένε ιστορίες
Οι απελευθερώσεις πραγματοποιούνται κυρίως Φεβρουάριο -αρχές Μαρτίου, μετά τη λήξη κάθε κυνηγετικής περιόδου. Πριν όμως από αυτό το στάδιο γίνονται οι δακτυλιώσεις.
– “Τα δακτυλίδια μάς λένε ιστορίες και είναι η πυξίδα μας στον χάρτη. Συνήθως αυτό που κάνουμε είναι συνδυασμοί χρωμάτων ανά περιοχή και έτος, ώστε να τα αναγνωρίσουμε αργότερα από το μητρώο μας. Κάποιες φορές μπορεί να επιλέξουμε περιοχές, όπου στο δικό μας μάτι φαντάζουν ιδανικές και να αφήσουμε πουλιά εκεί, με το πέρασμα του χρόνου όμως τα πουλιά να βρεθούν σε άλλο σημείο. Βρίσκοντας τα αλλού, αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι να εστιάσουμε τις δράσεις μας εκεί, στους βιότοπους δηλαδή που τα πουλιά επέλεξαν από μόνα τους, επειδή κάποιος παράγοντας που εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε, τα επηρέασε και τα έκανε να μετακινηθούν. Κάθε επόμενη δράση θα έχει όλο και περισσότερες πιθανότητες να πετύχει. Τα τελευταία χρόνια τα δακτυλίδια μάς έχουν πει πολλά και μάς έχουν δείξει πολλές φορές το δρόμο. Ενδεικτικά, το 2019, έγινε επανεύρεση δακτυλιδιού από το 2013, ενώ όλο και συχνότερα θηρεύονται πέρδικες με δακτυλίδι στις περιοχές μας”, αναφέρει από την πλευρά του και ο πρόεδρος του Κυνηγετικού Συλλόγου Μυτιλήνης, Γιώργος Πάλλας, περιχαρής από τα αποτελέσματα.
– “Όταν είχαμε αρχίσει την προσπάθεια, πολλά από τα μέλη μας έδειχναν δυσπιστία. Θα ταΐζουμε τους άρπαγες, ήταν τα λόγια τους! Τώρα, όμως, άλλαξαν άρδην την αρχική άποψή τους”, προσθέτει.
Αλλιώς χορταίνει το μάτι και αλλιώς το βουνό…
Έχουμε συνηθίσει από εικόνες απελευθέρωσης όπου τα πουλιά πετάγονται, ξεχύνονται και φτεροκοπούν, ενώ γύρω τους υπάρχουν αυτοκίνητα και αρκετοί άνθρωποι, οι οποίοι φωτογραφίζουν και “απολαμβάνουν” το θέαμα. Έτσι χορταίνει το μάτι αλλά και το αυτί, με το να δούμε τα πουλιά να φεύγουν φτεροκοπώντας. Το βουνό πάλι… χορταίνει αλλιώς!
– “Τα πουλιά βρίσκονται μέσα σε κλουβιά μεταφοράς κι όσο πιο μακριά και σιωπηλά σταθούμε από αυτά, τόσο αυξάνουμε τις πιθανότητες επιβίωσης. Σκοπός μας δεν πρέπει να είναι να φτεροκοπήσουν μακριά, γιατί μετά την πολύωρη ακινησία τους κατά την μεταφορά είναι πιθανό να υποστούν κράμπες που θα τους στοιχίσουν. Επίσης, όταν βγαίνουν πετώντας άναρχα, το κοπάδι σπάει και απομακρύνεται, με αποτέλεσμα να χάσει πολύτιμο χρόνο από την εξοικείωσή του στο να προσπαθεί να ξανά σμίξει. Αφήνουμε το κλουβί σε ένα σημείο δένουμε την πόρτα του με ένα σχοινί και απομακρυνόμαστε, όταν περάσει κάποιος χρόνος τραβάμε το σχοινί και η πόρτα ανοίγει.
Τα πουλιά είναι πολύ διστακτικά και θα χρειαστούν λίγα λεπτά να αντιδράσουν. Αν όμως έστω και μία πέρδικα βγει πρώτη περπατώντας από μέσα, τότε όλες οι άλλες θα ακολουθήσουν, θα εξερευνήσουν, θα τσιμπολογήσουν τριγύρω και θα φύγουν σαν ομάδα προσεκτικά και χωρίς θορύβους”, δίνει η δασοπόνος βήμα-βήμα τον τρόπο απελευθέρωσης στη φύση.
Πάντα υπήρχαν έωλα τα ερωτηματικά αν όλη αυτή η προσπάθεια αξίζει τον κόπο, αν όλος αυτός ο σχεδιασμός έχει αποτελέσματα. Η απάντηση ήρθε το 2016. Την έδωσε το Πρόγραμμα Παρακολούθησης της Αποτελεσματικότητας των Έργων Βελτίωσης, που εφαρμόστηκε από το επιστημονικό προσωπικό της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Αρχιπελάγους.
Είναι η τοποθέτηση καμερών ανίχνευσης κίνησης και νυκτερινής λήψης σε σημεία βελτίωσης. Τις κάμερες αγόρασαν στην αρχή ο Κυνηγετικός Σύλλογος Χίου, ενώ ακολούθησε ο Κυνηγετικός Σύλλογος Μυτιλήνης.
– “Με την στοχευμένη τοποθέτησή τους, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καταφέραμε να καταγράψουμε πολλά είδη της άγριας πανίδας, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες τους σε τροφή και νερό από τα έργα των κυνηγετικών οργανώσεων. Παρατηρήσαμε τη συχνότητα των επισκέψεων, τις ώρες που προτιμούν να το κάνουν, αλλά καταφέραμε ακόμα να δούμε και αρνητικούς παράγοντες που δεν είχαμε εντοπίσει με τις επισκέψεις μας στο πεδίο και να τους διορθώσουμε. Το πρόγραμμα συνεχίζεται στα νησιά από τους δύο συλλόγους, ενώ έχει συμπεριληφθεί και στο Μανιφέστο για την Βιοποικιλότητα της FACE”, καταλήγει η κα. Κόνσολα.
