Όλοι οι κυνηγοί χρησιμοποιούμε λειόκαννα όπλα, δεδομένου ότι στην Ελλάδα το κυνήγι επιτρέπεται μόνο με αυτό τον τύπο, ανεξάρτητα από το θήραμα την εποχή, την περιοχή, ή τις επιθυμίες μας.
Βέβαια τα λειόκαννα όπλα, σε κάποιο βαθμό μπορούν να καλύψουν τις κυνηγετικές μας ανάγκες, αν κάνουμε σωστές επιλογές σε τύπο, διαμέτρημα και πυρομαχικά, αν και το θέμα αυτό χρειάζεται πολλή συζήτηση, διότι υπάρχουν θέματα ασφάλειας, σωστής διαχείρισης, δεοντολογίας κ.λπ.
Στις περισσότερες χώρες της σύγχρονης Δύσης και όχι μόνο, η χρήση ραβδωτών όπλων, όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι επιβεβλημένη. Στην Ελλάδα τις ανάγκες αυτές τις καλύπτουμε με μονόβολα κατασκευασμένα για λειόκαννα και σε πολλές περιπτώσεις με λειόκαννα όπλα ειδικών προδιαγραφών που κατασκευάζονται ειδικά για χρήση μονού βλήματος.
Τα διαµετρήµατα
Τα δημοφιλέστερα λειόκαννα όπλα στην Ελλάδα είναι διαμετρήματος 12 και αυτό είναι αποτέλεσμα εμπειρίας, εξέλιξης αλλά και διάδοσης.
Η διαδεδομένη χρήση του διαμετρήματος 12, έχει προκαλέσει μία τεράστια προσφορά και ποικιλία πυρομαχικών, έτσι που ο καθένας μπορεί να βρει αυτό που του ταιριάζει, με μεγάλη ευκολία. Τα υπόλοιπα διαμετρήματα έχουν περιοριστεί και μάλιστα ορισμένα έχουν στην ουσία εξαφανιστεί.
Πριν από αρκετά χρόνια, οι κυνηγοί ανάλογα με το θήραμα που κυνηγούσαν, χρησιμοποιούσαν διαφορετικό διαμέτρημα.
Πριν από τη δεκαετία του ’60 στην Ελλάδα τα διαμετρήματα 16, 20, ή και μικρότερα, ήταν δημοφιλή για τα περισσότερα θηράματα της χώρας μας, όμως σταδιακά επικράτησε το 12, διότι εξελίχθηκαν πάρα πολύ τα φυσίγγια (ιδιαίτερα με την επικράτηση των βυσματώσεων πολυαιθυλενίου).
Η εξέλιξη του διαμετρήματος 12, που έφτασε να λειτουργεί με περισσότερα από 60 γραμμάρια σκάγια (Super Magnum) παραγκώνισε τα μεγάλα διαμετρήματα. Στον αντίποδα, η δυνατότητα λειτουργίας και η καλή απόδοση με γομώσεις ακόμη και 24 γραμμαρίων, περιόρισε τη χρήση μικρότερων διαμετρημάτων όπως το 20 και το 16.
Βέβαια τίποτε δεν είναι απόλυτο και κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει ειδικά για τα μικρότερα διαμετρήματα, την ευκολία χρήσης των μικρότερων όπλων, τα οποία σε πολλές χώρες χρησιμοποιούνται από νεαρούς κυνηγούς ή γυναίκες.
Τα τελευταία χρόνια, ορισμένες εταιρίες προσπαθούν να επαναφέρουν στο προσκήνιο μικρότερα διαμετρήματα από το 12 και ειδικότερα το 20 και το 28.
Σε κάποιο βαθμό το έχουν καταφέρει, ειδικότερα για το 20, το οποίο έχει σήμερα δυνατότητες που κάποτε τις είχαν μόνο τα 12άρια, αλλά προσφέρει μικρότερο όγκο και βάρος που σημαίνει ευκολία χρήσης.
Η απόδοση
Η απόδοση στα λειόκαννα όπλα με διαμέτρημα 12, από τα μέσα του 20ου αιώνα, θεωρείται πως κινείται στην περιοχή των 36 μέτρων (με σκάγια).
Η Αγγλική σχολή, καθιέρωσε την απόσταση απόδοσης στις 40 γυάρδες (36,5 μέτρα) όπου ανάλογα με τη σύσφιξη της κάννης, θα πρέπει τουλάχιστον το 50 – 75% των σκαγιών της γόμωσης να συγκεντρωθούν σε ένα κύκλο διαμέτρου 30 ιντσών (76 εκατοστά).
Αυτό στις μέρες μας μπορεί να έχει αλλάξει με την εξέλιξη των όπλων και των φυσιγγίων, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να υπολογίζουμε σε απόδοση που θα υπερβαίνει αυτά τα δεδομένα πάνω από 10%.
Οι κατασκευαστές όπλων διατείνονται ότι βελτιώνουν συνεχώς την απόδοση των καννών, όμως αυτό δεν δίνει πάντοτε δυνατότητα μεγαλύτερων αποστάσεων, όσο κατανομή σκαγιών, ταχύτητα και άλλες παραμέτρους, στις οποίες εμείς δεν υπολογίζαμε στο παρελθόν.
Για παράδειγμα, μελέτες μεγάλων εταιριών αποδεικνύουν, ότι με τη βελτίωση του εσωτερικού της κάννης, μπορεί να περιοριστεί η αναπήδηση του στομίου της, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στο ενδεχόμενο αστοχίας στην πρώτη βολή, οπότε θα χρειαστεί να κάνουμε επανόρθωση σκόπευσης και δεύτερη βολή.
Η βελτίωση τους εσωτερικού της κάννης επίσης, είναι πολύ χρήσιμη στον περιορισμό της ανάκρουσης, κάτι που στο παρελθόν ήταν ιδιαίτερα επώδυνο και αποτελούσε βασικό κριτήριο επιλογής ενός όπλου.
Βέβαια το βασικότερο όλων, είναι να επιλέγουμε όπλα τα οποία προσαρμόζονται με ευκολία στις δικές μας σκοπευτικές ιδιαιτερότητες, διότι όσο καλή απόδοση κι αν έχει ένα όπλο, αν δεν τοποθετείται σωστά στο στόχο δεν πρόκειται ποτέ να δώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Το τρίπτυχο της επιτυχίας
Έχουμε κατ’ επανάληψη επισημάνει, ότι η επιτυχία βασίζεται σε ένα τρίπτυχο που περιλαμβάνει τον σκοπευτή, το όπλο και το φυσίγγι.
Αν ένας από τους τρεις αυτούς παράγοντες δεν λειτουργεί σωστά, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να πάρουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ασφαλώς τα φυσίγγια που χρησιμοποιούμε παίζουν σπουδαίο ρόλο και θα πρέπει να τα επιλέγουμε με ιδιαίτερη επιμέλεια.
Σε ότι αφορά τα μονόβολα υπάρχει μεγάλη ποικιλία στην αγορά και σίγουρα δεν έχουν όλα τον ίδιο προορισμό. Υπάρχουν μονόβολα κατασκευασμένα για μικρές αποστάσεις, άλλα για μεγάλες αποστάσεις, άλλα με μεγάλη παραμόρφωση, και μερικά με μεγάλο βάρος που προτείνονται για μεγάλα ζώα, όχι όμως για μεγάλες αποστάσεις.
Μονόβολα θα βρούμε και με προδιαγραφές απόλυτης ευθυβολίας σε μεγάλες αποστάσεις, με μεγάλη διατρητικότητα, μονόβολα προπόνησης για πρακτική σκοποβολή και πολλά ακόμη.
Σφαιρίδια επίσης κυκλοφορούν σε διάφορες εκδόσεις, για μεγάλα ζώα, για μικρότερα ζώα, επιχαλκωμένα για μεγαλύτερη ταχύτητα, επινικελωμένα για ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα και καλύτερη ευθυβολία κ.λπ.
Στα σκάγια επίσης θα βρούμε ποικιλία γομώσεων με τις χαμηλότερες γομώσεις να προτείνονται για υψηλές ταχύτητες χρήσιμες στα μικρά θηράματα, τις μεσαίες γομώσεις για γενικότερη χρήση και τις μεγάλες, κυρίως για χοντρά σκάγια και μεγαλύτερα θηράματα σε μεγάλες αποστάσεις.
Κι εδώ θα βρούμε γομώσεις με σκάγια σκληρά, που συνιστώνται κυρίως για σκοποβολή, με ημίσκληρα σκάγια (περιεκτικότητα αντιμονίου 2-3%) κατάλληλα για γενικό κυνήγι, αλλά και μαλακά σκάγια, τα οποία δεν συνιστώνται διότι έχουν πολύ υψηλά ποσοστά παραμόρφωσης.
Τα επιχαλκωμένα ή επινικελωμένα, συνιστώνται κυρίως για μεσαίου ή μεγαλύτερου μεγέθους θηράματα, τα οποία παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντίσταση στη διάτρηση.
Τα όπλα παλαιάς τεχνολογίας
Μερικοί κυνηγοί πιστεύουν ότι η εξέλιξη των όπλων και η μαζική παραγωγή, οδήγησε σε υποβάθμιση της ποιότητας των όπλων.
Αυτό είναι ένα μεγάλο λάθος, διότι σήμερα τα εξαρτήματα και κυρίως οι κάννες, κατασκευάζονται με πολύ σύγχρονες μεθόδους, όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι οποίοι συνεργάζονται και στην κατασκευή του κράματος των μετάλλων, αλλά και στη διαδικασία διάτρησης, σφυρηλάτησης και λείανσης, κάτι που είναι απόλυτα χρήσιμο για την καλύτερη απόδοση (ταχύτητα και κατανομή).
Τα παλαιότερα όπλα, ορισμένα από τα οποία είναι περιζήτητα διότι έχουν εξαιρετική φήμη, δεν είναι βέβαια άχρηστα, όμως οι αγορές φημισμένων όπλων (κυρίως δίκαννων) γίνονται για λόγους κυρίως συλλεκτικούς και όχι διότι έχουν καλύτερη απόδοση από τα όπλα της σημερινής εποχής.
Εν κατακλείδι θα έλεγα, ότι πρέπει να έχουμε πάντοτε κατά νου, πως ένα όπλο αποδίδει με σκάγια γενικά σε αποστάσεις μέχρι 40 μέτρα και δεν χρειάζονται υπερβολές οι οποίες είναι επιζήμιες για το θήραμα, το οποίο το σπαταλάμε τραυματίζοντάς το άσκοπα, αλλά και για την τσέπη μας, καθώς οι τιμές των φυσιγγίων ανεβαίνουν και μας δημιουργούν οικονομικό πρόβλημα. Καλή προπόνηση λοιπόν, επιμέλεια στην επιλογή των φυσιγγίων και αυτοσυγκράτηση στη σκανδάλη.
