Διαβάζοντας στα περιοδικά και στο διαδίκτυο πολλούς θανάτους υποβρυχίων κυνηγών, θεώρησα σκόπιμο να αναφερθώ στον νούμερο ένα κίνδυνο την υποξία.
του Λεωνίδα Καλόγερα
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τι σημαίνει υποξία; Υποξία με απλά λόγια είναι η κατάσταση στην οποία το αίμα στις αρτηρίες (το οποίο πρέπει να είναι πλούσιο σε οξυγόνο) δεν έχει αρκετό οξυγόνο για να “ταΐσει” τα κύτταρα και αυτό έχει σαν φυσικό επακόλουθο ο εγκέφαλος, να αρχίσει να σταματάει ένα ένα τα ζωτικά όργανα, ξεκινώντας από αυτό που δεν έχει ανάγκη εκείνη την στιγμή. Αυτό γίνεται γιατί το πιο ευαίσθητο όργανο στην κατάσταση έλλειψης οξυγόνου είναι ο εγκέφαλος ο οποίος αν μείνει 2 με 3 λεπτά χωρίς οξυγόνο, μπορεί να υποστεί σοβαρές ζημιές ακόμα και νέκρωση.
Ας δούμε όμως ποια είναι τα λάθη που κάνει ένας υποβρύχιος κυνηγός που τον οδηγούν στην κατάσταση της υποξίας.
Ποτέ και για κανένα λόγο δεν φτάνουμε στα όρια μας μια βουτιά. Θα έλεγα μάλιστα ότι είναι καλό να φτάνουμε το πολύ μέχρι τα 2/3 την άπνοιας, έτσι ώστε σε περίπτωση που κάτι συμβεί να έχουμε οξυγόνο για να αντιδράσουμε. Θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα στα βαθιά καρτέρια μας, όπου εκεί είμαστε συγκεντρωμένοι στο να κάνουμε τα θηράματα να έρθουν σε απόσταση βολής και αμελούμε να ξεκινήσουμε την ανάδυση έγκαιρα.
Πριν από κάθε βουτιά θα πρέπει να κάνουμε πολύ σωστή προετοιμασία, δηλαδή θα πρέπει να χαλαρώσουμε όλους τους μυς του σώματος και με σωστές και αργές αναπνοές να αποβάλουμε το διοξείδιο από τον οργανισμό μας. Αυτό μεταφέρεται μέσω των φλεβών και της καρδιάς στους πνεύμονες και από εκεί το αποβάλουμε στο περιβάλλον με την εκπνοή. Εδώ θα πρέπει να προσέξουμε να μην κάνουμε υπεραερισμό κατά την διάρκεια των αναπνοών. Ο υπεραερισμός γίνεται με δυνατές εισπνοές και εκπνοές και έχει σαν συνέπεια κατά την διάρκεια της βουτιάς μας να έχουμε την αίσθηση ότι έχουμε πολύ οξυγόνο, κάτι όμως που δεν ισχύει και πολλές φορές σε μεγάλες βουτιές οδηγεί στην υποξία λόγω λανθασμένης εκτίμησης της ποσότητας οξυγόνου.
Πολλές φορές μας έχει συμβεί να έχουμε χτυπήσει κάποιο θήραμα και αυτό να βραχώσει. Πάνω στον πανικό ή και στην αγωνία μας για να καταφέρουμε να το φέρουμε στην επιφάνεια, κάνουμε βιαστικές βουτιές χωρίς την απαιτούμενη χαλάρωση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην προλάβει ο οργανισμός μας να χαλαρώσει και να αποβάλει το διοξείδιο από τους πνεύμονες και έτσι να μην παίρνουμε αρκετό οξυγόνο. Επίσης μετά από λίγες βουτιές με αυτό τον τρόπο, θα νιώσουμε ένα κάψιμο στα πόδια μας. Αυτό γίνεται διότι παράγουμε πολύ γρήγορα γαλακτικό οξύ στους μυς.
Αρκετά είναι τα περιστατικά, όπου μπλέκουμε εμείς ή ο εξοπλισμός μας σε διάφορα εργαλεία, όπως παραγάδια ή δίχτυα και όταν τελικά καταφέρνουμε να ξεμπλέξουμε, δεν έχουμε αρκετό οξυγόνο για να φτάσουμε ως την επιφάνεια.
Πλέον στις σχολές ελεύθερης κατάδυσης δίνουν μεγάλο βάρος στην ασφάλεια, την διάσωση και τις πρώτες βοήθειες. Όταν πάθουμε υποξία και το ζευγάρι μας είναι εκεί δίπλα μας και μας αντιληφθεί έγκαιρα, είναι σχετικά απλό να μας επαναφέρει αφού φυσικά μας βγάλει στην επιφάνεια. Η υποξία συνήθως θα συμβεί στα τελευταία μέτρα της ανάδυσης, οπότε πάντα θα πρέπει να βουτάμε με ζευγάρι.
Τέλος συνοψίζοντας, να πούμε τι πρέπει να προσέχουμε για την ασφάλειά μας.
• Δεν κάνουμε υπεραερισμό.
• Δεν πάμε ποτέ ψάρεμα χωρίς ζευγάρι.
• Χαλαρώνουμε αρκετή ώρα ανάμεσα στις βουτιές μας κι ας χάσουμε κάποιο ψάρι.
• Προσέχουμε τις “παγίδες” που υπάρχουν γύρω μας (παραγάδια κ.ά)
• Προσέχουμε να μην καθυστερούμε την ανάδυσή μας.
• Προσοχή στα καρτέρια.
• Όταν νομίζουμε ότι καθυστερήσαμε την ανάδυσή μας, δεν κάνουμε βιαστικές κινήσεις, γιατί το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να καταναλώσουμε περισσότερο οξυγόνο. Θα πρέπει να λύσουμε την ζώνη με τα μολύβια και να ανεβούμε αργά. Το ζευγάρι μας θα μας δει.
• Καλή συνεννόηση με το ζευγάρι μας σε κάθε βουτιά, θα πρέπει ο ένας να ξέρει τους χρόνους βουτιάς του άλλου, για να μπορεί να επέμβει έγκαιρα.
• Τέλος το ζευγάρι μας κατά την ανάδυσή μας μετά από “τραβηγμένη” βουτιά, θα πρέπει να έρθει να πάρει εμάς ή το όπλο μας.
Κάτω από την επιφάνεια βρισκόμαστε σε ένα ξένο περιβάλλον, γι αυτό θα πρέπει να δείξουμε σεβασμό και προσοχή.
