Ψάρεμα με καλάμι απίκο: Το κατ’ εξοχήν θήραμα αυτού του ψαρέματος είναι ο κέφαλος και εκ δευτέρου οι σάλπες, οι σπάροι και οι τσιπούρες. Έχουν όμως πιαστεί και πολλά άλλα είδη ψαριών ως «έκτακτα», όπως λαβράκια κ.ά.
Του Μιχάλη Μαντά
Σε παλαιότερες εποχές, αυτοί που ψάρευαν με καλάμι απίκο είχαν ως μοναδική επιλογή το φυσικό καλάμι, που ούτε αρκετά μακρύ ήταν, ούτε ευλύγιστο, ούτε σπαστό, ώστε να μπορεί κανείς να το κουβαλάει εύκολα, όπου είχε ανάγκη κατά περίπτωση.
Τα πράγματα διευκολύνθηκαν κάπως, όταν κάπου στις αρχές της 10ετίας του 1980 εμφανίστηκαν τα καλάμια μπαμπού που ήταν πιο ανθεκτικά, αρκετά ευλύγιστα και για μερικά βρέθηκε κάποιος πρόχειρος τρόπος να γίνουν και «σπαστά» σε 2 ή 3 κομμάτια.
Για να γίνει ψαρευτικό εργαλείο
Για να γίνει ψαρευτικό εργαλείο ένα κοινό καλάμι ή έστω ένα λίγο ανθεκτικότερο καλάμι μπαμπού, έπρεπε να αρματωθεί ως εξής: Στη λεπτή άκρη του δένουμε ένα κομμάτι μεσηνέζας Νο 0,35 – 0,40 mm μήκους λίγο μικρότερου από το μήκος του καλαμιού. Αν δηλαδή το καλάμι είναι 4 μ. η μεσηνέζα πρέπει να είναι περίπου 3,5 μ. Στη συνέχεια παίρνουμε έναν φελλό από μπουκάλι (τότε δεν υπήρχαν οι έτοιμοι φελλοί που υπάρχουν σήμερα) και του κάνουμε μια τρύπα στο κέντρο με μια πρόκα. Τον τροχίζουμε έτσι ώστε να πάρει το σχήμα ενός μικρού αχλαδιού.
Μέσα από την τρύπα περνάμε τη μεσηνέζα και στην άλλη άκρη της δένουμε μια σαλαγκιά. Περίπου 30 εκατοστά πριν τη σαλαγκιά «σφίγγουμε» πάνω στην μεσηνέζα μικρά μολυβάκια μεγέθους φακής ή και λίγο μεγαλύτερα, από αυτά που είναι χαραγμένα στη μέση για να μπορεί να μπαίνει μέσα τους η μεσηνέζα. Χώνουμε στη τρύπα του φελλού μια οδοντογλυφίδα έτσι ώστε να σφίξει τη μεσηνέζα για να μην σέρνει εύκολα.
Ρίχνουμε δοκιμαστικά την μεσηνέζα στο νερό (στη θάλασσα ή σε έναν κουβά στο σπίτι) και προσθέτουμε μολυβάκια μέχρις να δούμε ότι ο φελλός βυθίζεται στο νερό περίπου μέχρι τη μέση του. Όταν το πετύχουμε αυτό, το καλάμι μας είναι έτοιμο να ψαρέψει στη θάλασσα.
Το μέγεθος της σαλαγκιάς
Ανάλογο με το είδος των θηραμάτων στα οποία στοχεύουμε είναι και το μέγεθος της σαλαγκιάς που θα χρησιμοποιήσουμε. Πολλές φορές αντί για μία μπορεί να βάλουμε δύο μικρές σαλαγκιές σε ξεχωριστά παράμαλλα ή αντί για σαλαγκιές να βάλουμε αγκίστρια ανάλογου μεγέθους.
Μερικοί χρησιμοποιούσαν και μια πατέντα με ένα λυγισμένο κατάλληλα σύρμα, όπου κρεμούσαν παράμαλλα με δυο αγκίστρια ώστε να μην μπλέκονται μεταξύ τους. Το κατ’ εξοχήν θήραμα αυτού του ψαρέματος είναι ο κέφαλος και εκ δευτέρου οι σάλπες, οι σπάροι και οι τσιπούρες. Έχουν όμως πιαστεί και πολλά άλλα είδη ψαριών ως «έκτακτα», όπως λαβράκια κ.λπ.
Στην σύγχρονη εποχή
Στη σύγχρονη εποχή όπου τα πράγματα μέσω τεχνολογίας εξελίχθηκαν, η βασική λογική παραμένει σχεδόν ακριβώς ίδια. Τη διαφορά την κάνουν τα σύγχρονα υλικά και μέσα που έχουν στο μεταξύ εφευρεθεί. Υπάρχει πλέον μεγάλη γκάμα καλαμιών διαφόρων μεγεθών και ποιοτήτων, έτοιμων φελλών κ.λπ., ώστε να μην αναγκαζόμαστε να τροχίζουμε φελλούς για να πετύχουμε αυτό που θέλουμε.
Τα καλάμια είναι όλα τηλεσκοπικά ώστε να μπορούν να «μαζεύονται» για να μεταφέρονται εύκολα, όμως ταυτόχρονα είναι πανάλαφρα. Σε ένα ειδικό ψάρεμα απίκο (Roubassiene, ελλ. ρουμπαζιέν), το καλάμι μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 20 (!) μέτρα και παρ’ όλα αυτά να έχει βάρος μικρότερο από 1,5 κιλό. Το κόστος του όμως, σε πολύ προηγμένα καλάμια που χρησιμοποιούνται μόνο σε αγώνες, μπορεί να πλησιάσει και το ένα εκατομμύριο ευρώ(!). Τα συνήθη πάντως καλάμια με τα οποία βλέπουμε πολλούς να ψαρεύουν σε λιμάνια είναι μήκους 8 μ. Πολλοί προτιμούν αντί για φελλούς να χρησιμοποιούν το λεγόμενο «καρτελάκι» το οποίο πλέον αποδίδει γιατί οι άκρες των σύγχρονων καλαμιών είναι εξαιρετικά ευαίσθητες.
Ο εξοπλισμός του ψαρά περιλαμβάνει πλέον και ένα ειδικό κάθισμα που αποτελεί και κασελάκι για την αποθήκευση εργαλείων αλλά και ειδικό στήριγμα για την τοποθέτηση του καλαμιού ώστε να μην κουράζεται ο ψαράς κρατώντας το συνεχώς στο χέρι.
Κάτι ανάλογο ισχύει περίπου και για τα δολώματα που χρησιμοποιούμε σε αυτό το ψάρεμα. Παλιά αρκούσε λίγο ξερό ψωμί και μερικά τρίμματα τυριού ζυμωμένα έτσι ώστε να γίνει κάποιο είδος σφιχτού σχετικά ζυμαριού. Μερικοί έβαζαν και μικρά λιωμένα κομμάτια ρέγκας ή παστής σαρδέλας. Τώρα όλα αυτά μπορούμε να τα βρούμε και έτοιμα ή να τα κατασκευάσουμε εμπλουτίζοντας τις γεύσεις με διάφορα καινούργια υλικά και ειδικά λάδια.
Υ.Γ. 1: Το ψάρεμα με καλάμι απίκο είναι ένα ψάρεμα που ακόμη και σήμερα με συγκινεί ιδιαίτερα. Στη βάρκα μου έχω μόνιμα ένα τηλεσκοπικό καλάμι 8 μέτρων και δεν είναι λίγες οι φορές που ψαρεύω με αυτό σε απόμερα μέρη, αράζοντας τη βάρκα μου και ψαρεύοντας μέσα από αυτήν. Είναι κάτι σαν το ανέκδοτο που λέει ότι οι Πόντιοι αγοράζουν δυο πλυντήρια για να βάζουν επάνω τους τη σκάφη και να πλένουν τα ρούχα!
