Τα βιδωτά τσοκ προσφέρουν την πολυτέλεια στον κάτοχο του όπλου ώστε, αναλόγως των περιστάσεων, να μπορεί να «ρυθμίσει» τη δέσμη της τουφεκιάς του. Παράλληλα όμως, προσθέτουν έναν επιπλέον πονοκέφαλο, αφενός για το ποιο θα πρέπει να επιλέξει και αφετέρου για το αν τα εξωεργοστασιακά είναι καλυτέρα από αυτά που συνοδεύουν το όπλο. 

Οι κυνηγοί και οι σκοπευτές έψαχναν ανέκαθεν τρόπους για να βελτιώσουν την βλητική απόδοση των όπλων τους. Σήμερα μετά από εκατοντάδες αναλύσεις, χιλιάδες δοκιμές και πάμπολλες προτάσεις που υπάρχουν στην αγορά, η αναζήτηση συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.

Εργοστασιακά τσοκ

Στην πλειοψηφία τους, τα δίκαννα και τα αυτογεμή που υπάρχουν στην αγορά συνοδεύονται με έσω ή έσω/έξω ή εξωτερικά τσοκ. Συνήθως οι περισσότερες εταιρείες κατασκευής όπλων δεν φτιάχνουν τσοκ και τα αγοράζουν από κάποιον εξωτερικό προμηθευτή που τα κατασκευάζει για λογαριασμό τους. Άρα, αυτό που λέμε “μαμίσια τσοκ”, ουσιαστικά δεν υφίσταται. Βεβαίως, η κάθε εταιρεία έχει τις δικές της προδιαγραφές που τις θέτει ως προϋπόθεση στον εξωτερικό συνεργάτη και ελέγχει αν αυτές τηρούνται στα προϊόντα που παραλαμβάνει. Ο «πόλεμος» για την καλύτερη τουφεκιά παίζεται σε όλα τα επίπεδα. Δεν είναι μόνο το πώς θα διαμορφωθεί το εσωτερικό της κάννης. Αν κοιτάξουμε λίγο πίσω θα δούμε, ότι τα εσωτερικά βιδωτά τσοκ ξεκίνησαν έχοντας μήκος -κατά μέσο όρο- τα 4 εκατοστά, σήμερα έχουν φτάσει αισίως στα 9 εκατοστά  και έχουμε ακόμα μέλλον.

Η σύγκριση μεταξύ των εξωτερικών και των έσω, έσω/έξω ουσιαστικά πλέον δεν υπάρχει. Εταιρείες όπως οι Breda, Franchi και Verney Caron πρωτοτύπησαν τη δεκαετία του 1970, παρουσιάζοντας τα εξωτερικά βιδωτά τσοκ. Με την πάροδο του χρόνου όμως, επικράτησαν τα έσω και έσω/έξω. Το μεγάλο μειονέκτημα των εξωτερικών είναι, ότι έχουν διαφορετικό μήκος μεταξύ τους και ανάλογα ποιο θα τοποθετηθεί στην άκρη της κάννης αλλάζει το ζύγισμα του όπλου. Για τον ίδιο λόγο δεν είχαν καλή εμπορική πορεία και τα πολυτσόκ που λόγω βάρους επηρέαζαν κατά πολύ την ισορροπία του όπλου. Σήμερα, τα εργοστασιακά τσοκ έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιριών τις έχει αναγκάσει να αυξήσουν τα κοστολόγιά τους για να προσφέρουν στους πελάτες ποιοτικότερα τσοκ που συντελούν στην βελτίωση της βλητικής απόδοσης.

Η Fabarm έφτασε στο σημείο να εξελίξει τσοκ με σύσφιξη Full που είναι κατάλληλο για να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με ατσάλινα σκάγια. Η Benelli έχει τσοκ που έχουν δεχτεί κρυογενή κατεργασία. Η Beretta παρουσίασε τις κάννες τεχνολογίας steelium που σε συνδυασμό με τα δικά της τσοκ υπόσχονται καλύτερες τουφεκιές. Κάτι αντίστοιχο έκανε και η Browning με τα invector plus. Ακολουθούν και όλες οι υπόλοιπες εταιρίες που θέλουν να μπουν στην “μάχη” για την καλύτερη βλητική απόδοση.

Εξωεργοστασιακά τσοκ

Η πραγματικότητα είναι ότι σε καμιά περίπτωση τα εργοστασιακά τσοκ δεν θα μπορέσουν να είναι καλύτερα από τα εξωεργοστασιακά. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι για κάποια μοντέλα τους οι εταιρείες κατασκευής όπλων συνεργάζονται με κορυφαίους κατασκευαστές τσοκ κι αυτό το διαφημίζουν. Πάντως, και για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, δεν είναι όλα τα εξωεργοστασιακά τσοκ καλά ή τουλάχιστον καλύτερα από αυτά που συνοδεύουν τα όπλα. Υπάρχουν τσοκ που απλά υπάρχουν στην αγορά για να μπορεί κάποιος να συμπληρώσει την γκάμα ή να αναπληρώσει κάποιο που έχασε. Αυτά τα τσοκ δεν έχουν να προσφέρουν κάτι στην βελτίωση της απόδοσης. Αντιθέτως υπάρχουν εταιρείες που δίνουν και ποσοστά βελτίωσης σε σύγκριση με αυτά που προσφέρουν τα εργοστασιακά τσοκ. Σε αυτές θα πρέπει να απευθυνθεί όποιος ενδιαφέρετε να βρει το κάτι παραπάνω. Το μεγάλο ατού των εξωεργοστασιακών τσοκ είναι ότι διαθέτουν πολύ μεγάλη γκάμα διαφορετικών συσφίξεων, κάτι που σημαίνει, ότι ο ενδιαφερόμενος είναι αδύνατον να μη βρει αυτό που ψάχνει. Συνήθως τα εργοστάσια κατασκευής όπλων προσφέρουν μαζί με το όπλο, 5 τσοκ που πλέον έχουμε συνηθίσει να τα διαχωρίζουμε μεταξύ τους αναφέροντας το πόσα άστρα είναι. Οι διαφορές μεταξύ των 5 τσοκ είναι 20 δέκατα του χιλιοστού.

Στα εξωεργοστασικά υπάρχουν 10 διαβαθμίσεις που έχουν διαφορά μεταξύ τους 10 δέκατα του χιλιοστού, αλλά και εξειδικευμένα τσοκ που είναι κατάλληλα για διασπορά, για το άθλημα του skeet σε 3 διαφορετικούς τύπους, αντίστροφα τσοκ (bell), με σύσφιξη μεγαλύτερη του Full (extra Full, extra-extra Full κ.ά.), καθώς και τσοκ που έχουν μελετηθεί για συγκεκριμένα κυνήγια όπως των υδροβίων, της φάσσας κ.ά. Ο σχεδιασμός και η μορφή τους αποτελεί προϊόν μελέτης και, πριν παρουσιαστούν στην αγορά, γίνονται πολλές δοκιμές για να καταλήξουν στο σημείο να δημοσιοποιήσουν ότι τα δικά τους τσοκ συγκριτικά με αυτά που συνοδεύουν το όπλο δίνουν καλύτερα βλητικά αποτελέσματα σε ποσοστό 20%, 25%, 30%. Το κατά πόσο είναι σημαντικό αυτό το ποσοστό, εξαρτάται από το ποιος κρατά το όπλο και τι θα «κερδίσει» από αυτό. Δυστυχώς δεν είναι χρήσιμο σε όλους το ποσοστό της διαφοράς. Για έναν «φτασμένο» σκοπευτή το 15% και 20 % είναι πολύ σημαντική υπόθεση. Για κάποιον όμως που δεν έχει προσεγγίσει ούτε το 20% της σκοπευτικής του ικανότητας, το επιπλέον 20% δεν θα του προσφέρει και πολλά πράγματα.

Αξίζει να επενδύσω

Στην αγορά υπάρχει μεγάλη ποικιλία εξωεργαστασιακών τσοκ. Δεν αρκεί να επιλέξετε κάποιο από αυτά επειδή σας αρέσει το σχήμα του ή η εμφάνισή του. Υπάρχουν πραγματικά καλοί κατασκευαστές, που στις ηλεκτρονικές σελίδες τους παρουσιάζουν αναλυτικά τα βλητικά αποτελέσματα των τσοκ που κατασκευάζουν και κάποιοι από αυτούς τα συγκρίνουν με τα εργοστασιακά. Εκεί θα βρείτε τα απαραίτητα στοιχεία για να κρίνετε αν αξίζει να επενδύσετε. Αν ρίχνετε «βαριές» γομώσεις, ένα τσοκ με porting θα συντελέσει στο να μειωθεί η αναπήδηση του στομίου της κάννης αλλά και να μειωθεί η ανάκρουση. Αν ρίχνετε χοντρά σκάγια (κάτω από νούμερο 5), για να επιτύχετε στις μακρινές βολές καλύτερες συγκεντρώσεις, κάποιο από τα τσοκ που είναι έξτρα φουλ ή έξτρα- έξτρα φουλ θα βοηθήσει αρκετά. Αν θέλετε ανοιχτή τουφεκιά σε κοντινές αποστάσεις κάποιο από τα τσοκ διασποράς ή αντίστροφο (bell) θα δώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι ενδιάμεσες των εργοστασιακών τσοκ συσφίξεις μπορεί να σας δώσουν αυτήν τη μικρή διαφορά που ψάχνετε για να βελτιώσετε κατά κάτι την τουφεκιά σας.

Η επένδυση σε εξωεργοστασιακό τσοκ αξίζει, με την προϋπόθεση, ότι θα το επιλέξετε με σωστά κριτήρια και όχι απλά και μόνο επειδή κάποιος σας το είπε ή οπτικά σας αρέσει. Τα τσοκ δεν κάνουν θαύματα, ούτε μπορούν να λύσουν προβλήματα κακής επώμισης. Δεν θα γίνετε καλύτερος απλά και μόνο αλλάζοντας ένα τσοκ στο όπλο. Αν γνωρίζετε όμως τι ακριβώς ζητάτε, τότε, και μόνο τότε, θα είστε σε θέση να αξιολογήσετε πως μεταφράζεται το 15%, 25% ή 30% της καλύτερης βλητικής απόδοσης.