Βαλλιστικές ιδιότητες, σκόπευση, ισορροπία του όπλου και ψυχολογία είναι το τετράπτυχο το οποίο πρέπει να εξετάσει ο κυνηγός πριν αποφασίσει ότι το μήκος της κάννης του όπλου είναι αυτό που ευθύνεται για τις αστοχίες του.
Πιστεύω ότι το μήκος της κάννης, ουδέποτε έπαψε να είναι θέμα συζήτησης μεταξύ κυνηγών, από την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, και η κουβέντα αυτή δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει ποτέ. Οι κυνηγοί, θα ψάχνουν πάντα για τις απαντήσεις για τις αστοχίες τους σε λεπτομέρειες που μερικές φορές έχουν σημασία, αλλά τις περισσότερες, είναι άνευ ουσίας.
Παραπληροφόρηση και ημιμάθεια
Αυτό, πάντως, δεν σημαίνει ότι το μήκος της κάννης δεν παίζει κανένα ρόλο. Αντίθετα η σημασία του είναι μεγάλη, όμως συχνά η παραπληροφόρηση και η ημιμάθεια, μας κάνουν να πιστεύουμε ότι, αλλάζοντας μήκος διορθώνουμε «πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά και θα πρέπει να τα βάλουμε σε μια τάξη, πριν αποφασίσουμε, ελαφρά τη καρδία, να αλλάξουμε το όπλο ή την κάννη μας. Η επίδραση του μήκους της κάννης περικλείεται σε ένα τετράπτυχο, το οποίο πρέπει όλοι να έχουμε υπόψη.
1ο. Βαλλιστικές ιδιότητες.
2ο. Σκόπευση.
3 . Ισορροπία του όπλου.
4ο. (και σημαντικότερο). Ψυχολογία.
Στις αρχές του 20ου αιώνα και λίγο πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η άκαπνη πυρίτιδα έγινε γνωστή και εκτόπισε τη μαύρη, έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα όπλα με μήκος καννών 28 ίντσες (71 εκατοστά). Ο λόγος ήταν ότι τα βλητικά χαρακτηριστικά της άκαπνης πυρίτιδας ήταν καλύτερα, με την καύση να γίνεται προοδευτικά και την κάννη του όπλου, να δίνει επάρκεια ταχύτητας, ακόμη και με μικρότερο μήκος.
Αναταραχή…
Για αρκετά χρόνια οι κάννες 28” επικράτησαν, μέχρι που ο Robert Churchill, παρουσίασε τα πρώτα όπλα με κάννες 25” (63,65 χιλιοστά). Το θέμα προκάλεσε αναταραχή στους κύκλους των θεωρητικών οι οποίοι αμφισβήτησαν την αποτελεσματικότητα αυτών των όπλων. Ο Churchill όμως επέμενε, ότι τα 12αρια του με τις 25αρες κάννες, ήταν εύχρηστα σαν 20αρια και αποτελεσματικά σαν 10αρια. Η διαφορά ταχύτητας των σκαγίων (διότι περί αυτού επρόκειτο κυρίως) ήταν μόνο 10 μέτρα το δευτερόλεπτο, αλλά αυτό το κερδίζει ο κυνηγός, έλεγε ο Churchill, με την ταχύτερη τουφεκιά που μπορεί να κάνει, με ένα πιο κοντό όπλο. Αξίζει όμως να αναλύσουμε το τετράπτυχο στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω για να δούμε, πόσο και πώς επηρεάζεται η αποτελεσματικότητά μας από το μήκος της κάννης. Ξεκινώντας από τις βαλλιστικές ιδιότητες, που πολλοί πιστεύουν ότι είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο, αναφέροντας ότι οι βαλλιστικές ιδιότητες ενός όπλου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, με τα πυρομαχικά που χρησιμοποιούμε.
Μήκος κάννης και ταχύτητα σκαγιών
Πράγματι το μήκος της κάννης, παίζει ρόλο στις ταχύτητες που αναπτύσσονται κατά την έξοδο της βολής (κυρίως στα σκάγια) και στην παραγόμενη ενέργεια. Αν όμως ασχοληθούμε με αριθμούς, και πάντοτε σε θεωρητικό επίπεδο, θα διαπιστώσουμε, ότι οι αποκλίσεις που σημειώνονται αν αλλάξουμε μήκος κάννης, είναι τόσο μικρές, που τελικά είναι χωρίς ιδιαίτερη σημασία.
Σύμφωνα με τον Gough Tomas, αν χρησιμοποιήσουμε το ίδιο ακριβώς φυσίγγι σε ένα όπλο 71 εκατοστών και σε ένα όπλο 63,5 εκατοστών, η απώλεια ταχύτητας και ενέργειας, είναι μόνο 2,6% και 5% αντίστοιχα. Με το ίδιο φυσίγγι και μήκος κάννης 76 εκατοστών, κερδίζουμε σε ταχύτητα 0,5% και ενέργεια 1% !!!
Αξίζει λοιπόν να συζητάμε για το μήκος της κάννης, σε σχέση με την ταχύτητα της βολής και την ενέργεια, όταν οι αποκλίσεις μεταξύ των φυσιγγίων που βρίσκονται στο ίδιο κουτί, συχνά ξεπερνούν και το 10%; Πιστεύω, πως όχι. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η σύσφιξη του στομίου της κάννης, παίζει σπουδαίο ρόλο, ως προς τη συγκέντρωση των σκαγίων, αλλά επηρεάζεται και αυτή από το μήκος της κάννης. Και στο σημείο αυτό η επίδραση του μήκους είναι αμελητέα, για τον ίδιο λόγο, δηλαδή, διότι όσο καλός κι αν είναι ο γομωτής, όσο καλά μηχανήματα κι αν χρησιμοποιεί, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κατασκευάζει φυσίγγια απολύτως όμοια μεταξύ τους και οι αποκλίσεις θα είναι πάντοτε μεγαλύτερες από τις διαφοροποιήσεις που θα δημιουργήσει, το μήκος της κάννης. Άρα το μήκος της κάννης ως προς τις βαλλιστικές ιδιότητες παίζει ασήμαντο ρόλο, και γνώμη μου είναι, ότι δεν αξίζει να προβληματιζόμαστε γι αυτό.
Εξετάζοντας τη δεύτερη παράμετρο του τετράπτυχου στο οποίο αναφερθήκαμε, πιστεύω ότι αξίζει να σταθούμε, διότι εδώ πράγματι υπάρχει ενδιαφέρον. Το μήκος της κάννης σίγουρα είναι ένα στοιχείο που πρέπει να το έχουμε υπόψη όταν μιλάμε για σκόπευση. Υπάρχει μια βασική αρχή: όσο πιο μεγάλο μήκος κάννης έχουμε, τόσο καλύτερα μπορούμε να ακολουθήσουμε ένα στόχο, που βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση. Έτσι λοιπόν θα έλεγα, ότι ο κυνηγός που συνηθίζει να πυροβολεί θηράματα που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση και του δίνουν χρόνο σκόπευσης (παπιά, φάσσες κ.λπ.), χρειάζεται ένα όπλο με μεγάλο μήκος, για να μπορεί να ακολουθεί την ταχύτητα, που όσο μεγάλη κι αν είναι λόγω απόστασης, απαιτεί μικρή κίνηση του όπλου. Αυτός είναι και ο λόγος που στα σκοπευτήρια οι σκοπευτές του Trap χρησιμοποιούν κάννες 76 ή και περισσότερων εκατοστών, ενώ οι σκοπευτές του Skeet, χρησιμοποιούν κοντές κάννες, διότι οι πρώτοι έχουν περισσότερο χρόνο σκόπευσης και μικρότερη κίνηση. Σίγουρα σε αυτό παίζει ρόλο και το είδος του όπλου (δίκαννο ή αυτογεμές), διότι έχουν διαφορετικό συνολικό μήκος, έστω κι αν έχουν ίδιο μήκος καννών.
Η ισορροπία του όπλου
Σε ότι αφορά την ισορροπία του όπλου, θα έλεγα ότι πρόκειται για πολύ σπουδαίο παράγοντα τον οποίο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποβαθμίζουμε. Ένα όπλο πρέπει να ισορροπεί στα χέρια μας και όχι να δίνει μεγαλύτερο βάρος μπροστά ή πίσω. Η επώμιση γίνεται με τα δύο χέρια και το όπλο πρέπει οπωσδήποτε να ευθυγραμμιστεί στο μάτι, χωρίς να χρειάζεται διορθώσεις. Μια πολύ μεγάλη κάννη, θα μεταφέρει το κέντρο βάρους μπροστά, ενώ μια κοντή κάννη θα το μεταφέρει πίσω. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί ένα όπλο που έχει πιο μπροστά το κέντρο βάρους, να βοηθά με την αδράνεια που συνεπάγεται η κίνηση, όμως αυτό δεν είναι πάντοτε το επιθυμητό. Εδώ παίζει και πάλι ρόλο το είδος του κυνηγίου που κάνει ο καθένας. Από την άλλη πλευρά ένα «πισόβαρο» τουφέκι έχει ανεξέλεγκτη κίνηση της κάννης, η οποία σε γρήγορες επωμίσεις «πετάγεται» ψηλότερα από ότι χρειάζεται. Για το λόγο αυτό δεν συμπάθησα ποτέ τα πολύ ελαφρά όπλα και ιδιαίτερα τα δίκαννα με κάννες κάτω από 65 εκατοστά. Ναι μεν ένα κοντό όπλο κινείται πολύ γρηγορότερα από ένα μακρύ, όμως πρέπει να επωμίζεται και να «κοιτά» όπου θέλω εγώ και όχι όπου τύχει.
Μην υποτιμάτε τον ψυχολογικό παράγοντα
Τέλος δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάμε τον ψυχολογικό παράγοντα που είναι ο σημαντικότερος. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να σου σφηνωθεί στο μυαλό, πως κάτι στο όπλο σου είναι λάθος. Δεν πρόκειται ποτέ να ευχαριστηθείς τουφεκιά. Κάθε επιτυχία θα νομίζεις ότι είναι συμπτωματική και για κάθε αποτυχία θα φταίει το όπλο και εν προκειμένω το μήκος της κάννης. Το όπλο πρέπει να σε γεμίζει αυτοπεποίθηση και να είσαι σίγουρος, ότι θα ανταποκριθεί απόλυτα κάθε φορά που θα χρειαστεί να το χρησιμοποιήσεις. Για το λόγο αυτό πρέπει πρώτα να ασχοληθούμε σοβαρά με τις τρεις πρώτες παραμέτρους, να τις αναλύσουμε, και στη συνέχεια να αποφασίσουμε με σιγουριά τι είναι εκείνο που χρειαζόμαστε. Όσο θα μας απασχολούν αποσπασματικά και μεμονωμένα κάποια από τα τρία πρώτα ζητούμενα, τόσο θα πελαγοδρομούμε, θα αυξάνουμε τις αποτυχίες και θα χαλάμε την ψυχολογία μας.
