Στο σκοπευτήριο συναντάμε ένα είδος θαμώνα που τον αποκαλούμε… «εραστή του πίνακα». Πρόκειται για κυνηγούς που συνήθως απαξιούν πλήρως να ασχοληθούν με τη σκοποβολή στους δίσκους, επιλέγοντας να επισκέπτονται το σκοπευτήριο για να δοκιμάσουν νόμιμα τα φυσίγγια τους ή τα τσοκ τους στον μεταλλικό πίνακα.

κείμενο  ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΜΗΤΣΙΑΛΗΣ

Αν και δεν μπορώ να το πω μετά βεβαιότητας, εν τούτοις έχω την εντύπωση ότι οι ίδιοι αυτοί κυνηγοί, μιας και δεν τους συναντώ το χειμώνα στο σκοπευτήριο, κάνουν τις δοκιμές τους σε χαρτόνια στην ύπαιθρο, μεσούσης της κυνηγετικής περιόδου. Κάποιο από τους «εραστές» του μεταλλικού πίνακα τον χρησιμοποιούν ως βάση για να στερεώσουν πάνω του τα χαρτόνια τους, τα οποία αφού τα τουφεκίσουν τα παίρνουν μαζί τους για να τα μελετήσουν στο σπίτι.

Κατανοώ ότι έτσι έχουν συνηθίσει να κάνουν τις δοκιμές τους κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου, αλλά ο μεταλλικός πίνακας δοκιμών έχει κατασκευαστεί για να κάνει την ίδια δουλειά πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο ξεκούραστα. Μία απλή φωτογραφία με το κινητό μετά από κάθε τουφεκιά, πριν ξαναβαφτεί ο πίνακας με ώχρα, είναι αρκετή για να μεταφερθούν αργότερα όλες οι τουφεκιές στον υπολογιστή. Εκεί έχετε την ευκαιρία να τις μελετήσετε πολύ πιο εύκολα, ειδικά με την χρήση απλών προγραμμάτων, όπως το «paint» που υπάρχει σε κάθε υπολογιστή. Το ίδιο απλή είναι και η αποθήκευση των κατανομών σε ψηφιακή μορφή σε φακέλους στον υπολογιστή, στους οποίους η πρόσβαση είναι πολύ πιο εύκολη από το να ψάχνει κάποιος σε σωρούς χαρτονιών στην αποθήκη.

Οι παράμετροι της αξιολόγησης

Η επόμενη παρατήρηση έχει να κάνει με τη μεθοδολογία και τις παραμέτρους που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των τουφεκιών στον πίνακα. Βλέπω, για παράδειγμα, κάποιους να ρίχνουν στον πίνακα από πολύ κοντινή απόσταση με στενά τσοκ, λες και η μολυβιά που θα αποτυπωθεί επάνω του αποτελεί ένδειξη για την απόδοση ενός φυσιγγίου σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Και εντάξει, να δεχτώ ότι η εικόνα διαφορετικών γομώσεων στα 15 μέτρα μπορεί να δώσει ενδείξεις για το ποιο φυσίγγι ή ποιο τσοκ παράγει τη στενότερη τουφεκιά, αλλά αυτό δεν μας λέει τίποτα για την κατανομή της τουφεκιάς μας στις αποστάσεις που μας ενδιαφέρουν. Για εμένα, η δοκιμή του φυσιγγίου ή του τσοκ οφείλει να γίνεται στην απόσταση που αναμένουμε ρεαλιστικά να το χρησιμοποιήσουμε στον κυνηγότοπο. Κι εδώ υπεισέρχεται άλλη μία παράμετρος. Αυτή της ειλικρίνειας προς τον εαυτό μας.

Έχω βρεθεί πολλές φορές μάρτυρας εντυπωσιακότατων συγκεντρώσεων, από ιδιογομωτές συνήθως, με τουφεκιές που αναμφίβολα έχουν τεράστιες δυνατότητες σε μεγάλες αποστάσεις, αποστάσεις όμως που με τη σειρά τους απαιτούν υψηλή σκοπευτική ικανότητα του κυνηγού που θα τις χρησιμοποιήσει. Και όταν κάποιες φορές ζήτησα από τους κυνηγούς που τις είχαν δημιουργήσει να τουφεκίσουν μερικά πιατάκια στην ίδια απόσταση, το αποτέλεσμα ήταν πάντα το ίδιο: Παταγώδης αποτυχία!

Σε μία τέτοια περίσταση είχα ζητήσει από έναν ιδιογομωτή που είχε επιτύχει μία πραγματικά απίστευτη συγκέντρωση στα 45 μέτρα, να τουφεκίσει μερικά δισκάκια στην ίδια απόσταση. Το αποτέλεσμα ήταν να φτάσουμε σταδιακά στα 25 μέτρα, όπου ξεκίνησε να σπάει κάποια δισκάκια. Ύστερα του ζήτησα να ρίξει το ίδιο υπερσυγκεντρωτικό φυσίγγι στον πίνακα από τα 25 μέτρα, όπου η απόδοσή του ήταν μεν εντυπωσιακή αλλά άχρηστη κυνηγετικά. Ακόμα και αν κατάφερνε να πετύχει το θήραμα, πρακτικά θα το διέλυε, καθιστώντας το ακατάλληλο προς βρώση.

Αυτός ο ίδιος κυνηγός θα έβλεπε πολύ καλύτερα αποτελέσματα στο κυνήγι αν: Πρώτον, έβρισκε το συνδυασμό φυσιγγίου και τσοκ στο όπλο του που θα του έδινε την ιδανική κατανομή σκαγιών στα 25 μέτρα, στα οποία μπορεί να ευστοχήσει με μία σχετική συχνότητα. Και δεύτερον, εάν αφιερώσει λίγο χρόνο στην εξάσκηση στην κυνηγετική σκοποβολή ώστε να αυξήσει σταδιακά την απόσταση όπου μπορεί να τουφεκάει με αξιώσεις.

Ο έλεγχος των κατανομών

Η θεωρητικά σωστή μεθοδολογία για έλεγχο των κατανομών είναι γνωστή σε όλους.

• Βολή στα 36,5 μέτρα (40 γιάρδες) απόστασης από την άκρη της κάννης, χάραξη κύκλου διαμέτρου 76 εκατοστών (30 ίντσες) γύρω από το κέντρο της κατανομής, καταμέτρηση των σκαγιών εντός του κύκλου και διαίρεση αυτών με το σύνολο των σκαγιών της γόμωσής μας. Ο δεκαδικός αριθμός που προκύπτει ανάγεται σε ποσοστό επί τοις εκατό, το οποίο και ορίζει την απόδοση του συνδυασμού τσοκ / φυσιγγίου μας.

Για παράδειγμα, εάν μία γόμωση 32 γραμμαρίων με σκάγια Nο 8 που περιέχει 470 σκάγια, βάλει 282 σκάγια μέσα στον κύκλο των 76 εκατοστών, ο αριθμός που προκύπτει από την διαίρεση 282 διά 470 μας δίνει αποτέλεσμα 0,6.

Η συγκέντρωση της τουφεκιάς μας δηλαδή είναι 60%, το οποίο αντιστοιχεί στην απόδοση του μισού τσοκ (***).  Αυτή η δοκιμή πρέπει να επαναληφθεί, θεωρητικά, τουλάχιστον πέντε φορές, με προτιμότερες τις δέκα, και ο μέσος όρος συγκέντρωσης του συνόλου των βολών θα μας δώσει μία ξεκάθαρη εικόνα της απόδοσης του συνδυασμού τσοκ / φυσιγγίου στο όπλο μας. Επίπονη και χρονοβόρα δουλειά, η οποία είναι μάλλον προτιμότερο να την αφήσουμε στους επαγγελματίες γομωτές φυσιγγίων ή κατασκευαστές τσοκ.

Για τον χομπίστα κυνηγό

Ο απλός χομπίστας κυνηγός θα ήταν πολύ πρακτικότερο να δοκιμάσει το όπλο του, το τσοκ και το φυσίγγι του στην απόσταση που περιμένει ότι θα συναντήσει το αγαπημένο του θήραμα. Για παράδειγμα, μία τουφεκιά με τσοκ κυλίνδρου (*****) στην απόσταση των 20 μέτρων θα δώσει στον κυνηγό μπεκάτσας πολύ πιο πολύτιμα στοιχεία απ’ ότι μία τουφεκιά στα 36,5 μέτρα. Εάν θέλει μπορεί να επαναλάβει την ίδια βολή άλλη μία ή δύο φορές, ώστε να εξασφαλίσει μία σχετική στατιστική ασφάλεια στα πορίσματά του. Η επανάληψη προαιρετικά δοκιμής του ίδιου συνδυασμού στα 25 μέτρα θα του δώσει και μία εικόνα για τα πιθανά όρια του συνδυασμού του.

Ένα πολύ χρήσιμο στοιχείο για τις δοκιμές μου έχω βρει στο εξαιρετικό βιβλίο «Όπλα και Φυσίγγια» του Βρετανού Gough Thomas. Παρ’ ότι παλαιό, περιέχει πολύτιμα στοιχεία για την πρακτική απόδοση των τσοκ και των φυσιγγίων, με πολύ χρήσιμους πίνακες που αναφέρονται σε συγκεντρώσεις, κατανομές και κινητική ενέργεια σκαγιών καθώς και πρακτικές συμβουλές για την χρήση αυτών των πινάκων στην εφαρμογή στον κυνηγότοπο.

Ένας από αυτούς τους πίνακες, αποτελεί τον μπούσουλά μου για όλα τα θηράματα, και δείχνει τα ελάχιστα σκάγια που πρέπει να περιέχει ο κύκλος των 76 εκατοστών γύρω από το κέντρο της κατανομής μας, ανάλογα με το θήραμα που κυνηγάμε (ΠΙΝΑΚΑΣ 1).

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Ο συγκεκριμένος πίνακας εγείρει βέβαια και κάποια εύλογα ερωτηματικά, όπως για παράδειγμα την επιλογή του Νο 7 για την μπεκάτσα, αλλά πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπ’ όψη και τις επιμέρους συνθήκες κυνηγίου σε ξένες χώρες.

Αν ξεπεράσουμε τη συγκεκριμένη λεπτομέρεια, ο πίνακας έχει να μας δώσει χρησιμότατα στοιχεία που θα μας βοηθήσουν στην επιλογή του τσοκ και του φυσιγγίου μας για το εκάστοτε θήραμα. Αν για παράδειγμα κυνηγάμε φάσσες σε ένα μέρος όπου οι τουφεκιές μας δεν αναμένεται να ξεπερνούν τα 35 μέτρα και το φυσίγγι μας περιέχει 36 γραμμάρια σκάγια νούμερο 6, θα δούμε βάσει του πίνακα ότι το τσοκ που θα μας δώσει την ελάχιστη απαραίτητη συγκέντρωση ικανή να καταβάλει ακαριαία το θήραμά μας δεν είναι το φουλ τσοκ, ούτε καν το ντεμί, αλλά ο κύλινδρος!

Το ισορροπημένο φυσίγγι

Αυτό βέβαια προϋποθέτει ένα ισορροπημένο φυσίγγι, το οποίο θα ανταποκρίνεται σωστά στις συσφίξεις των τσοκ μας και το οποίο στα 36,5 μέτρα θα πρέπει λογικά να έχει απόδοση με τσοκ κύλινδρο 40%.

Η γόμωσή μας περιέχει 350 σκάγια, το 40% των οποίων είναι 140 σκάγια, υπεραρκετά για την φάσα στη συγκεκριμένη απόσταση. Εάν αντιθέτως προτιθέμεθα να ρίξουμε σε μεγαλύτερες αποστάσεις, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και στενότερα τσοκ, τα οποία θα μας δώσουν τον ίδιο αριθμό σκαγιών στα περισσότερα μέτρα.

Πιο συγκεκριμένα, βάσει των πινάκων ονομαστικής απόδοσης των διαφόρων τσοκ, στα 45 μέτρα θα έχουμε απόδοση 40% με το ντεμί τσοκ (***) και στα 50 μέτρα με το φουλ (*).

Ένας τέτοιος πίνακας με τις ενδεικτικές αποδόσεις των διαφόρων τσοκ σε διάφορες αποστάσεις, από το ίδιο βιβλίο, είναι ο ΠΙΝΑΚΑΣ Νο 2

ΠΙΝΑΚΑΣ Νο2

• Οι συγκεντρώσεις αναγράφονται επί τοις εκατό (%) σε κύκλο 76 εκατοστών

01 Ανάλυση για μερακλήδες. Διαχωρισμός του κύκλου σε 16 μέρη ίσου εμβαδού για ακριβέστερο έλεγχο ομοιομορφίας κατανομής.

02 Απλή δοκιμή στα 35 μέτρα με χάραξη του κύκλου στον υπολογιστή με το πρόγραμμα paint.

03 Δοκιμή σε χαρτόνια λόγω απόστασης μεγαλύτερης από ότι επιτρέπει ο χώρος δοκιμών του σκοπευτηρίου (60 μέτρα).

04 Δοκιμή στα 45 μέτρα με χάραξη δύο ομόκεντρων κύκλων, διαμέτρων 76 & 51 εκατοστών, για έλεγχο της ομοιομορφίας.