Τα δημοφιλέστερα φυσίγγια στην Ελλάδα για το κυνήγι των μεγάλων θηραμάτων είναι γεμισμένα με σφαιρίδια, που είναι γνωστά και σαν δραμιάρες, μπάλες, ή ψήφοι.
Η χώρα μας, είναι μία από τις ελάχιστες χώρες της Ευρωπαϊκής Δύσης, στις οποίες το κυνήγι των μεγάλων θηραμάτων επιτρέπεται με τη χρήση σφαιριδίων. Στις περισσότερες χώρες, το κυνήγι των μεγάλων τριχωτών, γίνεται αποκλειστικά με μονόβολα ή με ραβδωτά όπλα, τα οποία βέβαια δέχονται μόνο βλήματα.
Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξάγεται το κυνήγι του αγριόχοιρου (διότι περί αυτού πρόκειται, εφόσον δεν επιτρέπονται άλλα μεγάλα τριχωτά) δεν ευνοούν σε όλες τις περιπτώσεις τη χρήση μονόβολων, οπότε εκ των πραγμάτων οι κυνηγοί προτιμούν τα σφαιρίδια, τα οποία αφενός διορθώνουν σκοπευτικά λάθη, αφετέρου επιφέρουν στο θήραμα πολλαπλό πλήγμα, αυξάνοντας τις πιθανότητες της ακαριαίας καταβολής του.
Η επιλογή των σφαιριδίων σε σχέση με τα μονόβολα, είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, το οποίο μας έχει απασχολήσει στο παρελθόν και θα μας απασχολεί συχνά στο μέλλον, όμως σε αυτό το άρθρο, θα επιχειρήσω να αναλύσω μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά των σφαιριδίων, με την ελπίδα ότι θα μπορέσω να βοηθήσω τους άπειρους «γουρουνοκυνηγούς», να κάνουν σωστές επιλογές.
Ο δύσκολος αντίπαλος
Είναι γεγονός, ότι ακόμη και πολύ έμπειροι κυνηγοί, δεν γνωρίζουν επακριβώς τι περιέχουν τα φυσίγγια με τα οποία γεμίζουν το όπλο τους, πριν βρεθούν αντιμέτωποι με το ανθεκτικό και επικίνδυνο αυτό θηλαστικό, το οποίο αυξάνεται και πληθύνεται στην Ελλάδα, προς τέρψιν των κυνηγών που αρέσκονται στον ανταγωνισμό με τα δύσκολα θηράματα. Ο αγριόχοιρος είναι ένα θήραμα το οποίο αποφεύγει, όπως τα περισσότερα αγρίμια, τις επαφές με τους ανθρώπους, αν όμως πιεστεί, αμύνεται χρησιμοποιώντας τη δύναμη και τα όπλα του, τα οποία κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητα είναι. Για το λόγο αυτό, εμείς οι κυνηγοί, επιδιώκουμε να τον αντιμετωπίσουμε με πυρομαχικά που θα τον καταβάλουν άμεσα, πριν χαθεί από τα μάτια μας και πολύ χειρότερα πριν εξαπολύσει αντεπίθεση.
Γιατί χρησιμοποιούμε σφαιρίδια;
Αν πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, θα πρέπει να έχουμε υπόψη, ότι η χρήση σφαιριδίων (και σκαγιών) στο κυνήγι, στηρίζεται στην βασική αρχή της Φυσικής, όπου η ταχύτητα ενός σώματος εξαρτάται από το λόγο της μάζας (βάρους) δια της αντίστασης στον αέρα. Το σφαιρικό σχήμα λοιπόν των σκαγιών και των σφαιριδίων γενικότερα, έχει πολύ μικρό συντελεστή αντίστασης, καθώς συνδυάζεται με το μεγάλο ειδικό βάρος του μολύβδου από τον οποίο είναι κατασκευασμένα. Έτσι τα σφαιρίδια, μάς δίνουν την μέγιστη δυνατή ταχύτητα (άρα και διατρητική ικανότητα), καθώς επίσης, έχοντας μικρό συντελεστή τριβής, μπορούν να μας δώσουν υψηλά ποσοστά ευθυβολίας.
Ένας παράγων στον οποίο οι κυνηγοί δεν δίνουν μεγάλη σημασία, είναι το κράμα του μετάλλου από το οποίο είναι κατασκευασμένα τα σφαιρίδια, καθώς και η επικάλυψή τους. Σπουδαίο ρόλο επίσης παίζει και η σφαιρικότητα. Η ευθυβολία είναι απαραίτητη για να μην έχουμε μεγάλες εκτροπές, οι οποίες μεταφράζονται στη γλώσσα των κυνηγών σαν «διασπορά».
Όλα τα πιο πάνω σχετίζονται και με τη στιλπνότητα της επιφάνειας των σφαιριδίων. Οι εταιρίες επιδιώκουν πάντοτε να κατασκευάζουν τα σφαιρίδια, με τη μεγαλύτερη δυνατή στιλπνότητα, διότι η λεία επιφάνεια, βοηθάει πολύ στο να έχουμε μικρότερη αντίσταση στον αέρα. Για το λόγο αυτό ορισμένες εταιρίες, χρησιμοποιούν επιμεταλλωμένα σφαιρίδια (επιχαλκωμένα, επινικελωμένα κ.λπ.) τα οποία έχουν χαμηλότερο συντελεστή αντίστασης. Στο σημείο αυτό όμως, χρειάζεται προσοχή, διότι υπάρχουν και αρνητικοί παράγοντες.
Τα αποτελεσματικά σφαιρίδια είναι εκείνα που παραμορφώνονται καθώς διεισδύουν στο κρέας του θηράματος και του δημιουργούν μεγαλύτερο και πιο αποτελεσματικό τραύμα. Τα επιμεταλλωμένα σφαιρίδια (κυρίως τα επινικελωμένα) έχουν χαμηλότερο συντελεστή παραμόρφωσης από τα απλά, με αποτέλεσμα ορισμένες φορές να μην καταβάλουν ακαριαία το θήραμα. Ορισμένες εταιρίες, έχουν κάνει χιλιάδες πειράματα πριν καταλήξουν σε κάποιο τυποποιημένο φυσίγγι, το οποίο συνιστούν για συγκεκριμένες χρήσεις. Για παράδειγμα υπάρχουν αρκετά, Αμερικανικά κυρίως, φυσίγγια, τα οποία έχουν μελετηθεί για άλλου είδους θηράματα (ελάφια κ.λπ.), τα οποία είναι πιο ευάλωτα από τους αγριόχοιρους. Η χρήση αυτών των φυσιγγίων, συχνά προκαλεί προβλήματα στους κυνηγούς των αγριόχοιρων.
Τα κριτήρια επιλογής
Από την πολυετή μου εμπειρία στο εμπόριο κυνηγετικών φυσιγγίων, έχω διαπιστώσει πως οι περισσότεροι κυνηγοί, ασχολούνται με τον αριθμό των σφαιριδίων που περιέχει ένα φυσίγγι, και με τον κατασκευαστή του. Πέραν αυτού, δεν γνωρίζουν, και δεν ενδιαφέρονται να μάθουν, τι είδους σφαιρίδια έχει το φυσίγγια το οποίο χρησιμοποιούν, τι διάμετρο έχουν, τι ποιότητα, αν έχουν επικάλυψη ή όχι, τι πιέσεις αναπτύσσουν, αλλά ούτε και ποια σύσφιξη θα πρέπει να χρησιμοποιούν για τα συγκεκριμένα πυρομαχικά.
Οι κυνηγοί στην πλειοψηφία τους αγοράζουν γενικά και αόριστα «9βολα» ή «10βολα», χωρίς να γνωρίζουν τι ακριβώς είναι αυτό που θα βάλουν στο όπλο τους. Αρκούνται στα γνωστά ονόματα, κυρίως εισαγόμενων φυσιγγίων, και στην τιμή, η οποία υποτίθεται ότι αντικατοπτρίζει την ποιότητα. Μπορεί σε κάποιο βαθμό η υψηλή τιμή να υποδηλώνει εγγυημένο ή μελετημένο προϊόν, όμως τίποτε δεν είναι απόλυτο, καθώς κάθε κανόνας έχει εξαιρέσεις. Κάποιες επιπόλαιες δοκιμές σε ντενεκέδες, βράχους, ή δέντρα, περιπλέκουν περισσότερο τα πράγματα, δίνοντας μία ασαφή εικόνα, σε ότι αφορά την κατανομή των σφαιριδίων και τη διατρητική τους ικανότητα.
Το …μέγεθος δεν μετράει πάντα
Πολλοί κυνηγοί θεωρούν ότι όσο πιο μεγάλα είναι τα σφαιρίδια, τόσο καλύτερο αποτέλεσμα θα έχουν. Αυτό έχει μία λογική, αν πρόκειται για μεγάλα θηράματα ή για οριακές αποστάσεις. Αν το θήραμα όμως δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο και η απόσταση είναι κάτω από 20 μέτρα, τότε είναι προτιμότερο να επιλέξουμε μικρότερα (άρα περισσότερα ανά βολή) σφαιρίδια, διότι έτσι θα έχουμε ισχυρό (λόγω μικρής απόστασης), πλήγμα και κυρίως πολλαπλό.
Η χώρα προέλευσης
Ένας σπουδαίος παράγων στον οποίο λίγοι κυνηγοί δίνουν σημασία, είναι η χώρα προέλευσης και ο τρόπος γόμωσης κάθε εταιρίας. Διαφορετικό μετρικό σύστημα έχει η Αμερική, διαφορετικό, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία κ.ο.κ. Η διάμετρος των σφαιριδίων διαφέρει από χώρα σε χώρα, καθώς και ο τρόπος γόμωσης από εταιρία σε εταιρία. Για παράδειγμα τα ευρωπαϊκά σφαιρίδια που χρησιμοποιούνται στα γνωστά φυσίγγια ως «9βολα», έχουν διάμετρο 8,65 χιλιοστά, ενώ στα αμερικανικά 8,38 χιλιοστά, όπως θα δούμε στους πίνακες με τις κλίμακες ανά χώρα.
Δηλαδή τα ευρωπαϊκά 9βολα είναι μεγαλύτερα από τα αμερικανικά. Κάτι ανάλογο συμβαίνει σε πολλές χώρες και σε πολλές εταιρίες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση στους κυνηγούς, πολλοί από τους οποίους δεν γνωρίζουν ακριβώς τι αγοράζουν. Τα σφαιρίδια σύμφωνα με τα δημοφιλέστερα ευρωπαϊκά μετρικά συστήματα, υποδιαιρούνται σε νούμερα κάτω από το μηδέν, με τις πιο κάτω διαμέτρους:
Πρέπει λοιπόν να μελετήσουμε σοβαρά το είδος των σφαιριδίων που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε σε κάθε περίπτωση και να μην αρκούμαστε στον αριθμό που περιέχει κάθε φυσίγγιο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα φυσίγγια 76 χιλιοστών, σε σύγκριση με εκείνα των 70 χιλιοστών, όπου τα πρώτα μπορεί να έχουν γόμωση με 15 σφαιρίδια, ίδιας διαμέτρου με τα γνωστά 9βολα των 70 χιλιοστών.
Αξίζει να διαβάσουμε επίσης τις προδιαγραφές κάθε κατασκευαστή, οι οποίες συχνά θα μας βοηθήσουν πολύ στην τελική μας επιλογή.
