Το κυνήγι και το σκοπευτήριο είναι δύο παρεμφερή αλλά ταυτόχρονα διαφορετικά πράγματα όσον αφορά τη σκόπευση. Έτσι, καλό είναι ο κυνηγός σκοπευτής να διδάσκεται πρώτα τον σωστό τρόπο σκόπευσης κινούμενων στόχων εν γένει, και ύστερα να προχωρά στην εξειδίκευση ανάλογα με τις ανάγκες του.
κείμενο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΜΗΤΣΙΑΛΗΣ
Οι βασικές αρχές σκόπευσης είναι κοινές για όλες τις σκοπευτικές εφαρμογές. Στοιχεία όπως η στάση, η ισορροπία, το κράτημα του όπλου, η επώμιση, τα μέτρα του κοντακιού, η κίνηση του σώματος και η χρήση των ματιών είναι απαραίτητο να εμπεδωθούν πριν προχωρήσει ο μαθητής στην εξειδίκευση ανάλογα με τις απαιτήσεις του. Διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες πρέπει να αναπτύξει για παράδειγμα ο αθλητής του τραπ και διαφορετικές ο κυνηγός του καρτεριού. Και οι δύο όμως πρέπει να κατέχουν την κοινή τέχνη του να πετυχαίνουν κινούμενους στόχους με το όπλο τους.
H ενστικτώδης σκόπευση
Μέρος αυτής ακριβώς της «ύλης» της εξειδίκευσης αποτελούν και οι τεχνικές σκόπευσης. Αυτές δεν είναι άλλο από τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους εφαρμόζεται η προσκόπευση στο στόχο, ανάλογα με την γωνία του, την ταχύτητα, την απόσταση και τη συμπεριφορά του εν πτήση. Είμαι της άποψης ότι η ενστικτώδης σκόπευση, τουλάχιστον όπως την διδάσκω εγώ, είναι αρκετή για να προσφέρει στο χρήστη πολύ υψηλά ποσοστά ευστοχίας, τόσο ώστε πολλοί μαθητές μου να διστάζουν ή και να αρνούνται να προχωρήσουν στην εκμάθηση τεχνικών σκόπευσης, υπό τον φόβο μην μπερδευτούν. Όποιος όμως απαιτεί να στραγγίσει και την τελευταία σταγόνα απόδοσης από τον εαυτό του και έχει την θέληση και την επιμονή να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερα γύρω από την αγαπημένη του δραστηριότητα, οφείλει να συμπεριλάβει και τις τεχνικές σκόπευσης στην «εργαλειοθήκη» του.
Πιθανόν έχετε ήδη διαβάσει ή ακούσει για τις τρεις βασικές τεχνικές σκόπευσης:
Το «swing through», στα ελληνικά «σκούπισμα» είναι η τεχνική όπου το όπλο επωμίζεται πίσω από το στόχο, και προσπερνώντας τον τραβιέται η σκανδάλη.
Στο «pull away» που σημαίνει «τραβάω μακριά», το όπλο επωμίζεται επάνω στο στόχο και επιταχύνοντας μπροστά του, ρίχνει.
Τέλος στο «maintained lead», «διατηρούμενη προσκόπευση», το όπλο επωμίζεται μπροστά από το στόχο, η προσκόπευση δημιουργείται, διατηρείται για λίγο και τραβιέται η σκανδάλη χωρίς να σταματήσει η κίνηση.
Και αρκετές παραλλαγές
Επιπρόσθετα σε αυτές τις τεχνικές υπάρχουν και αρκετές παραλλαγές τους, όπως για παράδειγμα η «Churchill» που είναι μία παραλλαγή του swing through ή και πιο πολύπλοκες τεχνικές, όπως το «diminishing lead» («μειούμενη προσκόπευση»), που δίνει λύσεις σε σκοπευτικά κυρίως σενάρια. Κυνηγετικά οι τρεις βασικές τεχνικές σκόπευσης που παρέθεσα πιο πάνω είναι υπεραρκετές να δώσουν λύσεις σε κάθε τύπο βολής που θα συναντήσουμε στον κυνηγότοπο.
Πριν γνωρίσουμε τις τρεις τεχνικές σκόπευσης αναλυτικά, θα πρέπει να αναφέρω ότι διαφέρουν μεταξύ τους κυρίως ως προς τη διαφορά της ορατής με την πραγματική προσκόπευση που βιώνει αυτός που τις χρησιμοποιεί. Η διαφορά αυτή οφείλεται στην διαφορετική ταχύτητα του όπλου ανάλογα με την τεχνική που εφαρμόζεται και στην χρονοκαθυστέρηση ενός δεκάτου του δευτερολέπτου περίπου που παρατηρείται στον άνθρωπο κατά την εκτέλεση μίας κίνησης. Με απλά λόγια, από τη στιγμή που ο εγκέφαλος δίνει εντολή στον δείκτη να τραβήξει τη σκανδάλη, η κίνηση αυτή καθεαυτή συμβαίνει με διαφορά 1/10 του δευτερολέπτου. Εάν ο στόχος κινείται με 15 μέτρα το δευτερόλεπτο, στο χρόνο που αναλογεί από την εντολή μέχρι την εκτέλεση του πυροβολισμού ο στόχος θα καλύψει ενάμιση περίπου μέτρο.
Η σχετική ταχύτητα
Υπό αυτή τη λογική η σχετική ταχύτητα του όπλου με το στόχο, επηρεάζει άμεσα την εικόνα της προσκόπευσης που βλέπουμε. Ας υποθέσουμε το εξής παράδειγμα: Ένα θήραμα κινείται με ταχύτητα 15 μέτρα το δευτερόλεπτο και απαιτεί πραγματική προσκόπευση 1,5 μέτρο. Εάν χρησιμοποιήσουμε την τεχνική της διατηρούμενης προσκόπευσης («maintained lead») και εφ’ όσον δεν σταματήσουμε το όπλο κατά τον πυροβολισμό, τότε η ορατή προσκόπευση που βλέπουμε ισοδυναμεί με την πραγματική, αφού το όπλο θα ρίξει μεν ένα δέκατο του δευτερολέπτου αργότερα από την εντολή μας, αλλά το όπλο θα βρίσκεται διαρκώς στην ίδια απόσταση μπροστά από το στόχο. Αυτός και είναι και ο λόγος που την εποχή των εμπροσθογεμών όπλων τύπου flintlock, όπου η ακριβής στιγμή της εκπυρσοκρότησης δεν μπορούσε να προβλεφθεί με απόλυτη ακρίβεια, η μόνη αξιόπιστη τεχνική ήταν αυτή της διατηρούμενης προσκόπευσης. Εάν στον ίδιο στόχο εφαρμόσουμε την τεχνική του σκουπίσματος («swing through») και τραβήξουμε τη σκανδάλη τη στιγμή ακριβώς που η κάννη μας περνάει από τη μπροστινή άκρη του στόχου, η καθυστέρηση εκτέλεσης της εντολής θα πυροδοτήσει το όπλο τόσο πιο μπροστά από το στόχο όσο περίπου είναι και η προσκόπευση που απαιτείται, δίνοντας ταυτόχρονα στον χρήστη την εντύπωση ότι η προσκόπευση είναι μηδέν. Στην διαμετρικά αντίθετη περίπτωση, εάν ρίχναμε στον ίδιο στόχο με το όπλο κάπου μπροστά εντελώς ακίνητο, θα έπρεπε να προσθέσουμε στο ενάμιση μέτρο πραγματικής προσκόπευσης άλλο ενάμιση μέτρο που θα ταξίδευε ο στόχος μέχρι το δάκτυλο να εκτελέσει την εντολή του εγκεφάλου, οπότε η ορατή προσκόπευση θα ήταν τρία ολόκληρα μέτρα!
Το swing through
Το swing through εφαρμόζεται επωμίζοντας το όπλο μας πίσω από το στόχο και αφού τον προσπεράσουμε τραβάμε τη σκανδάλη, με πολύ μικρή έως ανύπαρκτη ορατή προσκόπευση, για το λόγο που εξήγησα πιο πάνω. Αποτελεί την κατεξοχήν πιο διαδεδομένη κυνηγετική τεχνική, τόσο λόγω των γρήγορων αντιδράσεων στις ξαφνικές εμφανίσεις θηραμάτων που έχουν ως αποτέλεσμα το όπλο να επωμίζεται πίσω από το στόχο όσο και για την ψευδαίσθηση των μικρών προσκοπεύσεων που δίνει. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα αποτελεί και το ότι είναι σχεδόν αδύνατον να σταματήσει το όπλο κατά τον πυροβολισμό, αποφεύγοντας έτσι μία από τις πιο βασικές αιτίες αστοχίας. Το μειονέκτημα αυτής της τεχνικής είναι η αδυναμία ακριβούς ελέγχου της εικόνας της προσκόπευσης λόγω της μεγαλύτερης ταχύτητας του όπλου, μειονέκτημα το οποίο αυξάνεται ευθέως με την αύξηση της απόστασης. Όσο πιο μακριά ο στόχος, τόσο πιο δύσκολο είναι να έχουμε ακρίβεια με την τεχνική του σκουπίσματος, άρα καλό είναι να την χρησιμοποιούμε όπου οι ανάγκες για προσκόπευση είναι μικρές, όπως στις πολύ κοντινές βολές και στις βολές υπό κλειστή γωνία, όπως σε ένα θήραμα που απομακρύνεται από εμάς.
Το pull away
Στην τεχνική του pull away ο κυνηγός επωμίζει το όπλο του κατευθείαν στο θήραμα και αφού μείνει για μερικές στιγμές εναρμονισμένος με την κίνηση του στόχου, επιταχύνει ήρεμα μπροστά και τραβάει τη σκανδάλη. Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της τεχνικής είναι ότι το όπλο εκτός από την πορεία του στόχου, παίρνει και την ταχύτητά του, ούτως ώστε η επιτάχυνση στο τέλος της βολής είναι σχετική με αυτό που κάνει ο στόχος και όχι ένα άναρχο τίναγμα μπροστά. Τα μειονεκτήματά της είναι πρώτον, εάν γίνει σωστά, απαιτεί λίγο παραπάνω χρόνο στην εκτέλεση λόγω της ταύτισης της ταχύτητας σε σχέση με το swing through και δεύτερον, λόγω της μικρότερης μεν αλλά υπαρκτής επιτάχυνσης του όπλου σε σχέση με το στόχο, η εικόνα της ορατής προσκόπευσης διαφέρει κάπως από την πραγματική, με αποτέλεσμα η ακρίβεια να μειώνεται όσο αυξάνεται η απόσταση. Θα έλεγα ότι το pull away είναι η ιδανική τεχνική για τις μεσαίες αποστάσεις, αυτές δηλαδή που κατά μέσο όρο σηκώνουμε με αξιώσεις το όπλο στο θήραμα, αλλά και σε βολές που λόγω μεγάλης γωνίας προς εμάς, όπως οι τραβέρσες, απαιτούν κάποιο βαθμό ορατής προσκόπευσης. Θα έλεγα ότι λόγω του πλεονεκτήματος της πορείας και της ταχύτητας του στόχου που μας προσφέρει αυτή η τεχνική, αποτελεί την ιδανική λύση για όλες σχεδόν τις βολές λογικών αποστάσεων που έχουμε τον χρόνο να σημαδέψουμε σχετικά άνετα και ψύχραιμα.
Στο maintained lead
Η τρίτη τεχνική, αυτή της διατηρούμενης προσκόπευσης («maintained lead») αποτελεί κατά τη γνώμη μου εξειδικευμένο εργαλείο για μακρινές έως πολύ μακρινές συνήθως βολές, σε θηράματα με προβλέψιμες πορείες, περισσότερο από το συνηθισμένο χρόνο εκτέλεσης και αντίληψη της πραγματικής προσκόπευσης που απαιτείται. Στο maintained lead το όπλο επωμίζεται κατευθείαν στην προσκόπευση που απαιτείται και ύστερα από μία μικρή διατήρηση αυτής της προσκόπευσης τραβιέται η σκανδάλη χωρίς να αλλάξει καθόλου η κίνηση του όπλου. Οποιαδήποτε μεταβολή της κίνησης, είτε επιβράδυνση ή επιτάχυνση θα προκαλέσει αστοχία, όπως και οποιαδήποτε λάθος αντίληψη της πορείας του στόχου. Επιπλέον απαιτεί και άριστο συντονισμό χεριών και ματιών, άριστη αντίληψη της απόστασης και της ταχύτητας του θηράματος και εξοικείωση του χρήστη με τις μεγάλες προσκοπεύσεις. Συναντώ πολύ συχνά περιπτώσεις κυνηγών που νομίζουν ότι χρησιμοποιούν αυτή την τεχνική ενώ στην πραγματικότητα εφαρμόζουν ένα συνονθύλευμα τεχνικών, επωμίζοντας όχι στην προσκόπευση, αλλά απλά φροντίζουν να τη διατηρούν για λίγο όταν δημιουργηθεί. Δεν κρίνω κατά πόσον αυτός ο τρόπος είναι σωστός ή λάθος, αλλά κρύβει παγίδες που πηγάζουν κυρίως από την αναπόφευκτη επιβράδυνση του όπλου κοντά στον πυροβολισμό.
Εάν θέλετε να κρατήσετε μία συμβουλή ως ουσία, χρησιμοποιείστε το swing through στις μικρές γωνίες και το pull away οπουδήποτε αλλού και δεν θα χάσετε. Μάθετε σωστά αυτές τις δύο τεχνικές, οι οποίες προσφέρουν επιτάχυνση και διάβασμα της πορείας του θηράματος και θα είστε πλήρως καλυμμένοι για το σύνολο των βολών εντός του ωφέλιμου βεληνεκούς του όπλου σας.
