Η σκανδάλη αποτελεί ένα από τα βασικά όργανα του μηχανισμού επίκρουσης του πυροβόλου όπλου. Είναι ένας κατάλληλος μοχλός με υπομόχλιο στην βάση του μηχανισμού του οποίου ο εσωτερικός βραχίονας ενεργεί επί της σχαστηρίας, η οποία με την σειρά της αποδεσμεύει την σφύρα, και ο εξωτερικός βραχίονας είναι καμπύλος για να δέχεται τον δείκτη της χειρός του σκοπευτή.
Η σκανδάλη των όπλων, ανάλογα με την χρήση, είναι ρυθμισμένη να υποχωρεί κάτω από συγκεκριμένη πίεση του δείκτη της χειρός. Στα κυνηγετικά όπλα η σκανδάλη είναι βαρύτερη από τα σκοπευτικά και τούτο διότι μία ελαφριά σκανδάλη εγκυμονεί κινδύνους στο κυνήγι.
Μία πτώση του κυνηγού, που συμβαίνει συχνά, ή ένα κτύπημα του κοντακίου είναι ικανά να προκαλέσουν την τυχαία εκπυρσοκρότηση του όπλου που διαθέτει ευαίσθητη σκανδάλη με θανάσιμες επιπτώσεις για τον σύντροφο κυνηγό που μπορεί να ευρίσκεται σε κοντινή απόσταση.
Βέβαια η ευαίσθητη και γλυκιά σκανδάλη έχει τα πλεονεκτήματα της ταχύτερης βολής και της ακριβέστερης σκόπευσης για τον λόγο ότι απαιτείται μικρή πίεση του δείκτη για την αποδέσμευση της σφύρας .
Έτσι η έλξη της σκανδάλης επιτυγχάνεται σε μικρότερο χρόνο και παράλληλα αποφεύγεται η απόκλιση του όπλου από τον στόχο πού παρατηρείται με μία σκληρή σκανδάλη όπου ο κυνηγός καταβάλει μεγαλύτερη δύναμη με αποτέλεσμα να προκαλεί μία μικρή ταλάντωση ικανή να καταστρέψει την σκόπευση.
Το συμπέρασμα είναι ότι τα όπλα κυνηγίου πρέπει να διαθέτουν κατάλληλα ρυθμισμένες σκανδάλες οι οποίες πρέπει να είναι ούτε πολύ βαριές αλλά ούτε και πολύ ελαφρές.
Είναι αναγκαίο λοιπόν να ελέγχεται το βάρος της σκανδάλης όχι μόνο κατά την αγορά ενός όπλου αλλά και σε συχνά χρονικά διαστήματα διότι
κατά την χρήση οι μηχανισμοί φθείρονται με αποτέλεσμα με τον καιρό οι τιμές ρύθμισης να αποκλίνουν.
Η σκανδάλη του λειόκανου όπλου, ανάλογα με τον τύπο του μηχανισμού που διαθέτει, δεν πρέπει να υποχωρεί σε βάρος μικρότερο των 1350 γραμμαρίων και σε περισσότερο των 1700 γραμμαρίων, για τα σκοπευτικά όπλα και σε βάρος 1500 γραμμαρίων έως 2100 γραμμαρίων για τα κυνηγετικά.
Ένας μηχανισμός τύπου Holland- Holland μπορεί να έχει ελαφρές
σκανδάλες για τον λόγο ότι οι σφύρες έχουν μικρότερη μάζα και παράλληλα διαθέτει σχαστηρίες ανάσχεσης, για την αποφυγή της τυχαίας αποδέσμευσης της σφύρας σε αντίθεση με ένα μηχανισμό τύπου Anson-Deeley o οποίος πρέπει να διαθέτει σκληρότερη σκανδάλη για να παρέχει την απαραίτητη ασφάλεια. Προσωπικά μου έχει τύχει αρκετές φορές σε δοκιμές με δίκανα μηχανισμού τύπου Αnson-Delley, που έχουν ελαφρές σκανδάλες, κατά τον πυροβολισμό να πέφτει η δεύτερη σφύρα με βαριές γομώσεις, λόγω της αυξημένης ανάκρουσης.
Ο έλεγχος της σκανδάλης του όπλου είναι πολύ απλός και επιτυγχάνεται δια μέσου ειδικών δυναμομέτρων ανάλογων εκείνων των παραδοσιακών που χρησιμοποιούν οι νοικοκυρές τα ονομαζόμενα “κανταράκια”.
Για τον έλεγχο με το παραπάνω όργανο τοποθετούμε ένα φυσίγγιο αδρανείας, οπλίζουμε το όπλο, το στηρίζουμε κατακόρυφα με το πέλμα του κοντακίου στο πάτωμα και στην συνέχεια τοποθετούμε το άγκιστρο του δυναμόμετρου στην σκανδάλη που θέλουμε να μετρήσουμε. Στην συνέχεια τραβάμε το δυναμόμετρο από το δακτυλίδι που διαθέτει προς τα κάτω μέχρις ότου πέσει η σφύρα και παρατηρούμε την ένδειξη του δείκτη.
Στην περίπτωση που δεν διαθέτουνε το παραπάνω όργανο υπάρχει ένας απλός τρόπος για την μέτρηση του βάρους της σκανδάλης.
Τοποθετούμε ένα φυσίγγι αδρανείας στην θαλάμη, οπλίζουμε το όπλο και στην συνέχεια κρεμάμε από την σκανδάλη με ένα κορδόνι ένα μικρό δοχείο και κρατάμε το όπλο σε κατακόρυφη θέση με το πέλμα προς τα κάτω .. Αρχίζουμε να προσθέτουμε διαδοχικά βάρη των 20 γραμμαρίων μέχρις ότου υποχωρήσει η σκανδάλη. Στην συνέχεια αφαιρούμε το δοχείο με τα βάρη και τα ζυγίζουμε όλα μαζί. Η ένδειξη της ζυγαριάς σε γραμμάρια αντιστοιχεί στην δύναμη που απαιτείται για την αποδέσμευση της σφύρας.
Στην περίπτωση που μετά τους περιγραφόμενους ελέγχους οι τιμές του βάρους της σκανδάλης δεν είναι στα επιτρεπτά πλαίσια που αναφέραμε τότε μια επίσκεψη στον οπλουργό θα μας δώσει την κατάλληλη λύση έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε την σωστή λειτουργία του μηχανισμού και να μετριάσουμε τις πιθανότητες ατυχημάτων κατά την έξοδο.
