Το κατάλληλο φυσίγγι…
Η επιλογή για το.. κατάλληλο φυσίγγι είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί σε κάθε περίπτωση, έμπειρους και άπειρους κυνηγούς. Πρόκειται για ένα θέμα που κυριαρχεί στις κυνηγετικές παρέες, προκαλεί συζητήσεις και βέβαια ποτέ δεν βρίσκεται η απόλυτη λύση.
Συχνά οι κυνηγοί, αναλώνονται σε μάρκες και τύπους φυσιγγίων και ελάχιστοι έχουν συνειδητοποιήσει, ότι τίποτε δεν είναι απόλυτο και κάθε περίπτωση απαιτεί μελέτη και έρευνα σε βάθος. Μπορεί κάποιοι κατασκευαστές να διατείνονται ότι βρήκαν την απόλυτη συνταγή και έχουν το κατάλληλο φυσίγγι για όλες τις δουλειές, όμως θα πρέπει να είναι αφελής, όποιος πιστεύει ότι υπάρχει φυσίγγι, που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μας σε κάθε θήραμα, σε κάθε καιρική συνθήκη, σε κάθε τόπο και σε κάθε όπλο.
Όλοι οι παράγοντες επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της βολής μας και η απόλυτη συνταγή δυστυχώς δεν υπάρχει. Βέβαια ο σπουδαιότερος παράγων είναι ο άνθρωπος και ο κυνηγός είναι εκείνος, που θα μπορέσει τα αξιοποιήσει τα όποια πλεονεκτήματα έχει το όπλο και τα φυσίγγια που χρησιμοποιεί. Το 90% της επιτυχίας εξαρτάται από εμάς και όσο θα προσπαθούμε να βρούμε λύση στα προβλήματα αποτυχίας, σε ξένους παράγοντες, θα πελαγοδρομούμε και θα μεγεθύνουμε το πρόβλημα.
Η επιτυχία είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων, ένας από τους οποίους είναι αναμφισβήτητα το φυσίγγι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να του αποδίδουμε ποσοστά ευθύνης, μεγαλύτερα από εκείνα που του αναλογούν, για κάθε αποτυχία μας.
Φανταστείτε τους σκοπευτές που κάνουν πρωταθλητισμό και διεκδικούν ολυμπιακά μετάλλια, όπου οι διαφορές κρίνονται σε μια αποτυχημένη βολή, ανάμεσα σε εκατοντάδες, να απέδιδαν αυτή τη σπάνια αποτυχία τους, στην ποιότητα των φυσιγγίων ή του όπλου. Με τι ψυχολογία, θα μπορούσε κάποιος να σταθεί στο βατήρα ενός ολυμπιακού σκοπευτηρίου, αν είχε στο μυαλό του ότι τα φυσίγγια του, μπορεί και να μην σπάσουν κάποιο δίσκο; Ο σκοπευτής πρέπει να είναι σίγουρος για όλα, ακόμη και για τα κορδόνια των παπουτσιών του και να μην ασχολείται με τίποτε άλλο παρά μόνο με τη σκόπευση.
Το κατάλληλο φυσίγγι: Πάνω απ’ όλα η σιγουριά της απόδοσης και η αξιοποίηση των εργαλείων…
Κάπως έτσι πρέπει να σκέπτεται και ο κυνηγός και να αποβάλει κάθε αμφιβολία για το όπλο και τα φυσίγγια του. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να γνωρίζει, τι δυνατότητες έχουν τα “εργαλεία” του αυτά και πώς μπορεί να τις αξιοποιήσει.
Η απόδοση της βολής πέρα λοιπόν από τον παράγοντα “άνθρωπο”, εξαρτάται από δύο ακόμη σημαντικούς παράγοντες.
Ο συνδυασμός όπλου και φυσιγγίων, όσο κι αν πολλοί σήμερα πιστεύουν το αντίθετο, είναι κάτι, που κανένας δεν μπορεί να το αμφισβητεί. Μπορεί τα μέταλλα να μην “διαλέγουν” σκάγια, όπως έλεγαν κάποτε οι κυνηγοί, όμως οι διαφορετικοί αυλοί, οι διαφορετικοί κώνοι, τα διαφορετικά στενώματα κ.λπ., συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο από φυσίγγι σε φυσίγγι.
Η εμπεριστατωμένη ανάλυση όλων των συνδυασμών, είναι υπόθεση περίπλοκη και δεν είναι δυνατό να γίνει σε ένα άρθρο. Μπορούμε όμως να δούμε κάποιες βασικές αρχές, οι οποίες ίσως βοηθήσουν μερικούς, να κάνουν κάποιες σκέψεις, για τον τρόπο με τον οποίο, συμπεριφέρονται τα σκάγια μέσα και έξω από το όπλο μας.
Το γεγονός ότι αναφέρομαι στα σκάγια, είναι διότι προσπαθώ να συμπιέσω αυτή την αναφορά, διότι σφαιρίδια και μονόβολα, είναι ξεχωριστά κεφάλαια, για τα οποία αξίζει να κάνουμε διακεκριμένη αναφορά στο μέλλον.
Ας δούμε λοιπόν πως λειτουργεί μια γόμωση λειόκαννου όπλου, από τη στιγμή που θα πιέσουμε τη σκανδάλη του όπλου μας.
Σε χρόνο που μόνο ηλεκτρονικά μπορεί να καταγραφεί, ο επικρουστήρας του όπλου χτυπά το καψύλι του φυσιγγίου, το οποίο είναι ένας μικρός μηχανισμός παραγωγής αερίων και φλόγας, η οποία θα πυροδοτήσει την πυρίτιδα, που βρίσκεται εγκλωβισμένη μεταξύ καψυλίου και βυσμάτωσης μέσα στο φυσίγγι, το οποίο είναι ερμητικά κλειδωμένο στη θαλάμη του όπλου. Ακολουθεί καύση της πυρίτιδας (όχι έκρηξη), η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την παραγωγή ποσότητας αερίων, ανάλογης με το είδος και την ποσότητα της πυρίτιδας. Καθώς, το μόνο μέρος που μπορεί να υποχωρήσει στην πίεση των αερίων, είναι η βυσμάτωση, το φυσίγγι ανοίγει και επιτρέπει την έξοδο προς το στόμιο της κάνης, της βυσμάτωσης, η οποία ωθεί τα σκάγια, με ταχύτητα, η οποία διαμορφώνεται από την ποσότητα των αερίων, την προοδευτικότητα της ανάπτυξής τους, την αντίσταση της κάννης και την αντίσταση της μάζας των σκαγίων.
Το αποτέλεσμα της παραγόμενης ενέργειας, εξαρτάται λοιπόν από το είδος του καψυλίου και το χρόνο ανάφλεξης της πυρίτιδας, το είδος της πυρίτιδας (προοδευτικότητα), την ποσότητα της πυρίτιδας, το είδος της βυσμάτωσης, την αντίσταση του βάρους των σκαγίων, την αντίσταση που προβάλει η κάνη και η οποία εξαρτάται από το σχεδιασμό της, τη διάμετρο (θυμηθείτε τους αυλούς) και τη διάρκεια της έμφραξης (μήκος κάνης). Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης και η στένωση στην έξοδο (τσόκ).
Όλα τα πιο πάνω επηρεάζουν πρώτα απ’ όλα την ταχύτητα των σκαγίων, αλλά και τη διασπορά και κατανομή τους. Το μέγεθος, η ποιότητα και η ποσότητα των σκαγίων, παίζει επίσης σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών, ταχύτητας, συγκέντρωσης και κατανομής.
Οι μέγιστες τιμές ταχύτητας και συγκέντρωσης, καταγράφονται, όπως είναι φυσικό, στο στόμιο της κάνης και από ‘κει και πέρα η βολή σημειώνει φθίνουσες τιμές, οι οποίες όμως δεν είναι ίδιες από βολή σε βολή. Δύο βολές με ίδια τιμή εκκίνησης (στομίου κάνης) δεν διατηρούν απαραίτητα, την ίδια κινητική ενέργεια κατά την πορεία προς το στόχο.
Ο χρόνος απώλειας ενέργειας, εξαρτάται από τη μάζα των σκαγίων, την αντίστασή τους στον αέρα (σφαιρικότητα, επικάλυψη κ.λπ.) και το χρόνο που διήρκεσε η εμφρακτική πορεία της βολής μέσα στην κάνη (χρόνος κάνης).
Με πολύ απλά λόγια θα λέγαμε, ότι δεν είναι ποτέ ίδια μια γόμωση 30 γραμμαρίων με μία γόμωση 36 γραμμαρίων, έστω κι αν έχουμε ίδια σκάγια και ίδια ταχύτητα στομίου κάνης.
Η γόμωση των 36 γραμμαρίων λόγω μάζας διατηρεί για περισσότερο διάστημα την κινητική της ενέργεια και κατά συνέπεια θα είναι πιο αποτελεσματική σε μεγαλύτερη απόσταση, έχοντας επιπρόσθετα το πλεονέκτημα του μεγαλύτερου αριθμού σκαγίων, τα οποία υπό την προϋπόθεση της καλής συγκέντρωσης και κατανομής, θα δώσουν πολλαπλό πλήγμα στο στόχο. Όμως τα πιο πάνω βασίζονται μόνο στη θεωρία, διότι στην πράξη τα πράγματα διαφοροποιούνται εξαιτίας παραγόντων, όπως το διαμέτρημα και το είδος της κάνης που μπορεί εύκολα να παραμορφώσει μεγάλο αριθμό σκαγίων, ακυρώνοντας το θεωρητικό πλεονέκτημα της μεγάλης γόμωσης.
Επειδή όμως αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί θα δουν την κατάσταση να περιπλέκεται και αρχίζουν να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τη συμπεριφορά της βολής και πως επηρεάζεται, θα κλείσω αυτό το άρθρο με μερικές απλές προτάσεις, υποσχόμενος να επανέλθω συνεχίζοντας την ανάλυση της βολής του λειόκαννου.
• Η μεγάλη ταχύτητα δεν είναι πάντοτε πλεονέκτημα στα φυσίγγια και δεν είναι ποτέ αρκετή, για ικανοποιητικά αποτελέσματα.
• Μεγάλη ταχύτητα δεν σημαίνει μόνο ταχύτητα στομίου, αλλά κυρίως μένουσα ταχύτητα.
• Μεγάλες ταχύτητες μπορεί να κρύβουν υψηλές πιέσεις, οι οποίες ελλοχεύουν κινδύνους, για σας και το όπλο σας.
• Υψηλές συγκεντρώσεις, δεν είναι επαρκής ένδειξη, ποιότητας, αν δεν συνδυάζονται με ικανοποιητικές ταχύτητες και πυκνότητα σκαγίων (μήκος ατράκτου).
• Το μεγάλο βάρος σκαγίων, συνιστάται μόνο στα χοντρά σκάγια. Αποφεύγετε τις υπερβολές είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω.
• Προσοχή στις ισχυρές ανακρούσεις. Μπορεί να οφείλονται σε υψηλή πίεση και να κινδυνεύετε.
• Η υγρασία του περιβάλλοντος επηρεάζει σοβαρά την ταχύτητα των σκαγίων. Υψηλά ποσοστά υγρασίας, προκαλούν απώλεια ταχύτητας των σκαγίων. Αντιμετωπίστε τη με ένα νούμερο πιο χοντρά σκάγια.
• Τραυματισμένα πουλιά “ξεπουπουλιάσματα”, “ξεμαλλιάσματα” κλπ, υποδηλώνουν μερική αστοχία (τα θηράματα πλήττονται από περιφερειακά σκάγια τα οποία δεν έχουν ικανοποιητική ενέργεια). Αιτία μπορεί να είναι η απώλεια ταχύτητας των σκαγίων. Δοκιμάστε με λίγο πιο χοντρά σκάγια.
• Τα φυσίγγια διασποράς συχνά λύνουν προβλήματα, αλλά επιβεβαιώνουν τις σκοπευτικές μας αδυναμίες.
Χρησιμοποιείτε τα μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, διότι σας οδηγούν σε χαλάρωση, σκοπευτική αδιαφορία και τραυματίζουν πολλά θηράματα, πράγμα ανέντιμο για σοβαρούς κυνηγούς.
Θα επανέλθουμε σύντομα, διότι τα μυστικά για το… κατάλληλο φυσίγγι είναι πολλά και δεν εξαντλούνται σε ένα άρθρο.
