{module Kyrgias}
Τα γνωστά σκοπευτικά αθλήματα είναι το TRAP, το SKEET και το SPORTING.
Για τα δύο πρώτα, σε ό,τι αφορά τα φυσίγγια, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Το 24 γραμμάρια σκάγια έχουν καθιερωθεί ως γόμωση και η μόνη δυνατότητα επιλογής των σκοπευτών είναι στην διάμετρο των σκαγιών. Για παράδειγμα, στο SKEET ο σκοπευτής μπορεί να επιλέξει τα Νο8, 8 ½, 9 ½ ή στο TRAP τα Νο7, 7 ½ , 8, 8 1/2 .
Του Σοφοκλή Κοσκινά
Το βάρος γόμωσης για τα δύο αθλήματα, TRAP και SKEET ξεκίνησε από τα 32gr. σκάγια, πολύ σύντομα η γόμωση κατέβηκε στα 28 και τώρα πλέον κατέληξε στα 24gr. Η μείωση στο βάρος της γόμωσης λειτουργούσε ως αύξηση στον βαθμό δυσκολίας.
Στο SPORTING τα πράγματα είναι ακόμη λίγο περίπλοκα. Επί το πλείστον στην Ευρώπη χρησιμοποιείται η γόμωση των 28gr. αλλά αυτό δεν είναι απόλυτο.
Βασικά η μεγάλη αγορά για τους κατασκευαστές φυσιγγίων στο άθλημα του SPORTING είναι οι Η.Π.Α. Εκεί, αναλόγως το σκοπευτήριο ή την μορφή του αθλήματος, που καθορίζεται από το επίπεδο των σκοπευτών κ.ά., χρησιμοποιούνται φυσίγγια με βάρος γόμωσης που κυμαίνεται από τα 28 έως και τα 42gr.
Το Sporting, δεν είναι ολυμπιακό άθλημα και για αυτό, σε ότι αφορά το βάρος της γόμωσης των φυσιγγίων, δεν έχει ακόμη καθοριστεί κάποιο στάνταρ.
Εκτός της δεδομένης γόμωσης, για τα ολυμπιακά αθλήματα SKEET και TRAP (αναφέρομαι στις Η.Π.Α.) υπάρχουν και άλλες μορφές που διαφοροποιούνται μεταξύ τους, ανάλογα με το επίπεδο των σκοπευτών. Η διαφοροποίηση γίνεται και πάλι σχετικά με το βάρος γόμωσης.
Υπάρχει κατηγορία στο Skeet και ατο Τrap, που οι σκοπευτές χρησιμοποιούν φυσίγγια με 28 ή 32gr σκάγια. Όλα αυτά γίνονται ώστε τα συγκεκριμένα αθλήματα να είναι προσιτά στους πολλούς.
Αν λάβουμε υπόψη τον διαχωρισμό των φυσιγγίων σε σκοπευτικά και κυνηγετικά, με τα δεδομένα που επί το πλείστον ισχύουν στην Ευρώπη και πάντα αναφερόμενοι σε λειόκανα διαμετρήματος 12, τα σκοπευτικά φυσίγγια είναι αυτά των 24 και 28 gr. και όλα τα υπόλοιπα είναι κυνηγετικά.
Το θέμα που θα μας απασχολήσει είναι το κατά πόσο τα φυσίγγια που χαρακτηρίζονται ως σκοπευτικά είναι κατάλληλα για χρήση στο κυνήγι.
Ξεκινώντας από το βάρος της γόμωσης που είναι και το άμεσα αντιληπτό, τα σκοπευτικά φυσίγγια μειονεκτούν έναντι των κυνηγετικών λόγω μειωμένου αριθμού σκαγιών.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι στο σκοπευτήριο χρησιμοποιούνται σκάγια με Νο από 7-9 και παίρνοντας τον μέσο όρο, δηλαδή το Νο8 (διάμετρο σκαγιού 2,26mm) στο γραμμάριο έχουμε 14,5 σκάγια, πράγμα που σημαίνει ότι στα 24gr έχουμε 348 σκάγια.
Στα 28gr έχουμε 406.
Μια αντίστοιχη κυνηγετική γόμωση στα 34gr έχει 493 σκάγια.
Με δεδομένο ότι όλα τα φυσίγγια που συγκρίνουμε παρουσιάζουν τα ίδια βλητικά χαρακτηριστικά (ποσοστό συγκέντρωσης και κύκλο διασποράς) σαφέστατα τα 34 gr υπερτερούν γιατί «δίνουν» περισσότερα σκάγια στον ίδιο κύκλο.
Άλλο σημείο σύγκρισης μεταξύ κυνηγετικών και σκοπευτικών είναι οι παραγόμενες πιέσεις. Κατά μέσο όρο ένα σκοπευτικό φυσίγγι των 24άρων gr παράγει πιέσεις 600 Bars.
Ένα αντίστοιχο κυνηγετικό 34 gr κατά μέσο όρο παράγει πιέσεις ύψους 700 Bars. Και σε αυτή την μεταξύ τους σύγκριση τα κυνηγετικά φυσίγγια αναλογικά υπερτερούν.
Ας πούμε δυο λόγια και για τις ταχύτητες που είναι πολύ επίκαιρο θέμα, μιας και οι περισσότεροι ψάχνουν να βρουν τα «γρήγορα».
Στο Νο8 μια «ικανοποιητική» ταχύτητα για το V1 (ένα μέτρο από την κάνη) είναι 410m/sec και για το V2 (δέκα μέτρα από την κάνη) τα 340m/sec.
Αυτές οι ταχύτητες μπορούν να επιτευχθούν και με φυσίγγι βάρους γόμωσης 24 gr, αλλά και με φυσίγγι των 34 gr. Η διαφορά είναι ότι στο σκοπευτικό φυσίγγι αυτές οι ταχύτητες μπορούν να επιτευχθούν σε συνάρτηση με πιέσεις της τάξεως των 600 Bars ενώ στα 34 gr με πιέσεις της τάξεως των 700 Bars.
H διαφορά των 100 Βar κατά μέσο όρο οφείλεται στην διαφορά φορτίου (βάρος γόμωσης σκαγιών). Στη σύγκριση αυτή υπερτερούν τα 24 gr για ένα και μόνο λόγο, την ανάκρουση. H αίσθηση του λακτίσματος γίνεται ακόμη πιο έντονη στην συγκεκριμένη σύγκριση, αν λάβουμε υπόψη ότι στο σκοπευτήριο χρησιμοποιούνται όπλα με βάρος περίπου 3,500 gr, ενώ στα κυνηγετικά όπλα ο μέσος όρος είναι τα 3.000 gr.
Σε ότι αφορά τα σκοπευτικά φυσίγγια οι τιμές των ταχυτήτων μπορούν να αυξηθούν, γιατί οι κατασκευαστές, λόγω του μικρού όγκου που καταλαμβάνουν τα σκάγια, έχουν περιθώριο να σχεδιάσουν εμφράξεις (βύσματα) πιο αποτελεσματικά, δηλαδή να αυξηθούν οι πιέσεις, πάντα μέσα στα όρια ασφαλείας και παράλληλα οι ταχύτητες να αυξηθούν, χωρίς να αλλοιωθούν τα βλητικά χαρακτηριστικά του φυσιγγίου. Ένα άλλο ατού που έχουν οι κατασκευαστές όσον αφορά τα σκοπευτικά φυσίγγια, είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν «σκληρά» σκάγια (με ποσοστό αντιμονίου που ξεπερνά το 4%) «προστατεύοντας» έτσι τα βλητικά χαρακτηριστικά του φυσιγγίου (κατανομή, διασπορά, κ.λ.π.).
Στα κυνηγετικά φυσίγγια το μόνο «τέχνασμα» που μπορεί να γίνει για να αυξηθούν οι ταχύτητες χωρίς να αλλοιωθούν τα βλητικά χαρακτηριστικά του φυσιγγίου, είναι να χρησιμοποιηθούν «σκληρά» σκάγια. Στο βύσμα δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης γιατί ο μειωμένος χώρος που καταλαμβάνει μέσα στο φυσίγγι – λόγω όγκου σκαγιών – δεν αφήνει πολλά περιθώρια στους σχεδιαστές, ώστε να φτιάξουν ένα αποτελεσματικό «αμορτισέρ».
Η τελευταία σύγκριση μεταξύ κυνηγετικών και σκοπευτικών αφορά την τιμή. Είναι λογικό τα σκοπευτικά φυσίγγια να είναι πιο φτηνά, αφού άλλωστε έχουν και μικρότερο βάρος γόμωσης σκαγιών. Επίσης διαφορές μπορεί να υπάρχουν στον κάλυκα (ύψος μετάλλου) και στο βάρος της πυρίτιδας.
Στο δια ταύτα θεωρώ ότι τα σκοπευτικά φυσίγγια ειδικά αυτά των 24άρων gr, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο κυνήγι με μια προϋπόθεση: ότι το άτομο που τα χρησιμοποιεί, έχει σταθερή επώμιση και ένα κοντάκι που του ταιριάζει «γάντι».
Ο κυνηγός που έχει καλά «κέντρα» στην τουφεκιά του, δεν τον απασχολεί αν ο κύκλος της διασποράς θα έχει διάμετρο στα 20 μέτρα, 60 ή 65 cm.
Αν θεωρείτε ότι βρίσκεστε σε αυτή την κατηγορία και με τα φυσίγγια των 24gr θα έχετε τα ίδια αποτελέσματα, το κέρδος σας θα είναι το μειωμένο λάκτισμα.
Αν όμως δεν είστε τόσο σίγουροι, τότε θεωρώ ότι θα πρέπει να αποκλείσετε το ενδεχόμενο τουλάχιστον των 24 gr.
Εκτιμώντας την ελληνική πραγματικότητα δεν πολυπιστεύω ότι η πλειοψηφία των κυνηγών «ψάχνει» να βρει το ελαφρύ φυσίγγι, «κατεβάζοντας» τα ενδεδειγμένα γραμμάρια σκαγιών που επί το πλείστον προτείνονται για το κάθε θήραμα.
Το αντίθετο συμβαίνει. Όταν γνωρίζουμε ότι οι κυνηγοί του λαγού χρησιμοποιούν γομώσεις των 46 gr ή οι κυνηγοί της τσίχλας είναι μεταξύ 34 και 36 μάλλον τα 24 gr ακούγονται σαν αστείο.
Τα 28 gr των φυσιγγίων SPORTING δείχνουν πιο κοντά στο κυνήγι, αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν και γομώσεις 28 gr που προορίζονται για το κυνήγι (πάντα αναφέρομαι στο διαμέτρημα 12).
Συνήθως αυτές τις γομώσεις τις χρησιμοποιούν οι λίγοι θιασώτες των ελαφρών γομώσεων και εξ ανάγκης εκείνοι που έχουν παλιά – ταλαιπωρημένα όπλα και οι οπλουργοί τους προτείνουν τέτοιες γομώσεις.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα σκοπευτικά φυσίγγια (24-28gr) είναι κατάλληλα μόνο για τους καλοκαιρινούς μήνες γιατί το χειμώνα «δεν έχουν δύναμη».
Αυτό είναι λάθος, γιατί αν λάβουμε υπόψη τις παραγόμενες πιέσεις, 500 έως 600 Bars και το βάρος του φορτίου 24gr σκάγια, ο συνδυασμός αυτός, αναλογικά καλύπτει όλο το φάσμα.
Πώς ένα φυσίγγι των 32gr που παράγει 600 Bars κρίνεται επαρκές για χειμώνα – καλοκαίρι και ένα αντίστοιχο σκοπευτικό που παράγει 550 Bars με βάρος φορτίου 24gr σκάγια δεν είναι καλό για το χειμώνα;
Αν υπάρχει περιορισμός στη χρήση των σκοπευτικών φυσιγγίων στο κυνήγι, αυτός καθορίζεται από το θήραμα και το μέγεθος του σκαγιού. Για παράδειγμα δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σκοπευτικά φυσίγγια που τα νούμερα στα σκάγια είναι από 8 έως 9 ½ στο κυνήγι του λαγού, γιατί εκεί χρειάζονται σκάγια Νο 6, 5, 4 και δεν υπάρχει περίπτωση να τα βρούμε σε σκοπευτικά φυσίγγια.
Προσωπικά έχω δοκιμάσει αρκετές φορές σκοπευτικά φυσίγγια στο κυνήγι. Με τα 28gr ένιωθα πιο καλά ψυχολογικά από ότι με τα 24 gr., γενικότερα όμως δεν θα ήθελα να καταθέσω την άποψή μου, γιατί σίγουρα δεν είναι αντικειμενική.
Συνήθως όταν πειραματιζόμαστε με κάτι που θεωρούμε ακραίο όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση τα 24gr είναι εύκολο να παρασυρθούμε σε λάθος συμπεράσματα.
Συνήθως αυτό που λειτουργεί αρχικά είναι η προκατάληψη και η ψυχολογία. Αν υπάρξει στην περίπτωση αυτή μια αποτυχημένη βολή το άμεσο συμπέρασμα θα είναι ότι «…νάτο το έλεγα εγώ αυτά τα φυσίγγια δεν κάνουν για κυνήγι…» λόγω του ότι αυτό μου έχει συμβεί για τα εν λόγω φυσίγγια δεν θα ήθελα να επηρεάσω κανέναν από τα όποια λάθος συμπεράσματά μου.
Πιστεύω ότι η χρήση σκοπευτικών φυσιγγίων στο κυνήγι αποτελεί προσωπική υπόθεση για τον καθένα.
Περισσότερο οι λόγοι είναι ψυχολογικοί και λιγότερο ουσίας.
Μην επηρεάζεστε από αυτά που ακούγονται και λέγονται για σκληρά σκάγια και ματωμένα θηράματα. Πώς μπορείτε να είστε σίγουροι ότι τα κυνηγετικά φυσίγγια που χρησιμοποιείτε είναι γομωμένα με μαλακά ημίσκληρα ή σκληρά σκάγια; Είναι απόλυτο το ότι τα σκοπευτικά φυσίγγια είναι γομωμένα με σκληρά σκάγια;
Η λογική λέει ότι από τη στιγμή που τα 24 gr σκάγια τα επέβαλαν για να αυξήσουν τον βαθμό δυσκολίας στα αθλήματα του TRAP και του SKEET, γιατί θα πρέπει και εμείς με τη σειρά μας να ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να αυξήσουμε τον βαθμό δυσκολίας στο κυνήγι;
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά που λέει ότι από τη στιγμή που ο κυνηγός είναι εξίσου αποτελεσματικός (με τις προϋποθέσεις που προανέφερα) στο κυνήγι με σκοπευτικά φυσίγγια γιατί να ψάξει «παραπάνω». Δεν γνωρίζω ποιας λογικής είστε οπαδός.
Θέλω να πιστεύω όμως ότι ο κάθε κυνηγός χρησιμοποιεί τα φυσίγγια που πραγματικά του κάνουν και όχι αυτά που του πρότειναν οι φίλοι του ή κάποιος πωλητής.
