Μονόβολα και αποκλίσεις
Τα λειόκαννα όπλα όπως και όλα τα υπόλοιπα έχουν πεπερασμένες δυνατότητες σε ότι αφορά τις αποστάσεις που μπορούν να ρίξουν. Σημασία δεν έχει η απόσταση στην οποία μπορεί να φτάσουν τα σκάγια ή το μονόβολο, αλλά μέχρι που μπορεί να είναι αποτελεσματικά.
Τα λειόκαννα όπλα, αυτά που χρησιμοποιούμε και στο κυνήγι, έχουν πολύ πιο περιορισμένες δυνατότητες συγκριτικά με τα ραβδωτά σε ότι έχει να κάνει με την ευθυβολία αλλά και την απόσταση που μπορούν να καλύψουν τα πυρομαχικά τους. Στην χώρα μας το μεγαλύτερο ποσοστό κυνηγών χρησιμοποιεί φυσίγγια με σκάγια. Ένας μικρός αριθμός κυνηγών ρίχνει μονόβολα. Παρά το γεγονός, ότι τα μονόβολα χρησιμοποιούνται μόνο στο κυνήγι του αγριόχοιρου, οι κυνηγοί επιλεγούν στην πλειοψηφία τους φυσίγγια με σκάγια (δράμια).
Τα μονόβολα συγκριτικά με τα σκάγια, μπορούν να καλύψουν πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις και παράλληλα να είναι πιο αποτελεσματικά. Το βλήμα μπορεί να έχει βάρος για τα 12άρια όπλα από 26 έως και 36 γραμμάρια. Ανεξάρτητα τον τύπο και το εργοστάσιο που τα κατασκευάζει, το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι από την στιγμή που ρίχνονται από λείες κάννες, η ευθυβολία τους στην καλύτερη περίπτωση δεν ξεπερνά την απόσταση των 100 μέτρων.
Ο όρος «ευθυβολία» στην περίπτωση των όπλων με λεία κάννη είναι σχετικός. Δεν έχει καμία σχέση ούτε συγκρίνεται σε κανένα επίπεδο με τα ραβδωτά όπλα.
Τα λειόκαννα όπλα δεν κατασκευάζονται με την λογική να είναι ευθύβολα, κάτι που είναι απαραίτητη προϋπόθεση όταν μιλάμε για όπλα με ραβδωτή κάννη. Μετά από μία μεγάλη σειρά δοκιμών σε μονόβολα που διήρκεσε τουλάχιστον 12 χρόνια, έχουν προκύψει κάποια συμπεράσματα. Είναι σίγουρο, ότι δεν έχουμε δοκιμάσει όλα τα μονόβολα. Ωστόσο ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των μονόβολων που κυκλοφορούν στην αγορά, πέρασε από τις δοκιμές.
Για το λόγο ότι στα λειόκαννα όπλα δεν υπάρχει η απόλυτη ευθυβολία, θα ήταν ανούσιο να γίνει αναφορά σε μάρκες και τύπους μονόβολων, αλλά και στις αποκλίσεις που δίνει το κάθε ένα στις διαφορετικές αποστάσεις από το κέντρο.
Ο μέσος όρος θέλει όλα τα μονόβολα σε απόλυτες συνθήκες δοκιμών (σταθερή θέση όπλου) να παρουσιάζουν απόκλιση από το κέντρο του στόχου 50 μέτρα 3-5 εκατοστά. Ίσως φαίνεται μικρή και «λογική», αλλά η δοκιμή έγινε με το όπλο σταθερά τοποθετημένο. Στο κυνήγι μπαίνουν και άλλοι παράγοντες που σίγουρα επηρεάζουν προς το αρνητικό το στοιχείο αυτό.
Ο κυνηγός κινείται, το όπλο το κρατά στα χέρια, σκοπεύοντας σε κίνηση δεν έχει την απαραίτητη σταθερότητα κ.ά. Το σίγουρο είναι, ότι δεν μπορεί να έχει τις απόλυτες συνθήκες που χρειάζονται για να καταφέρει να εξασφαλίσει αυτή την φαινομενικά μικρή απόκλιση.
Στα 100 μέτρα, η απόκλιση από το κέντρο κυμαίνεται από 5-8 εκατοστά. Τα ίδια δεδομένα ισχύουν και στην περίπτωση αυτή σε ότι αφορά το κυνήγι, με τη διαφορά ότι καθώς αυξάνεται η απόκλιση, αναλογικά και στο κυνήγι θα υπάρχει στην καλύτερη περίπτωση η ίδια ή μεγαλύτερη. Από τα 100 μέτρα και πάνω, τα πράγματα ξεφεύγουν λίγο. Στα 150 μέτρα η απόκλιση του μονόβολου κυμαίνεται από 10 – 15 εκατοστά. Από τα 200 μέτρα και πάνω η απόκλιση ξεπερνά επιεικώς τα 25 εκατοστά.
Με τα στοιχεία αυτά που προκύπτουν μετά από πολλές δοκιμές το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι επάνω σε αυτές τις αποκλίσεις και όταν μιλάμε για πραγματικές συνθήκες κυνηγίου θα πρέπει να προσθέσουμε μερικά εκατοστά ακόμα. Το πόσα είναι ένα ερώτημα που δύσκολα μπορεί να απαντηθεί.
Εξαρτάται από την κάννη, τις συνθήκες που θα πυροβολήσει ο κυνηγός, την στάση του σώματος, την σταθερότητα, το χρόνο που έχει στην διάθεση του και τέλος σε ένα μικρό αλλά υπαρκτό ποσοστό τον τύπο και την μάρκα του μονόβολου που θα χρησιμοποιήσει. Αν υποθετικά προσθέσουμε ένα επιπλέον στην απόκλιση που κυμαίνεται στο 20% άμεσα γίνεται αντιληπτό ότι οι τουφεκιές μετά τα 150 μέτρα με μονόβολα χρειάζονται αρκετή τύχη για να συναντηθούν με το θήραμα.
Τα μονόβολα μετά τα 180 μέτρα είναι καλό να δοκιμάζουμε σε χαρτιά αλλά όχι στο κυνήγι. Από την απόσταση αυτή και επάνω δεν είναι μόνο η απόκλιση του βλήματος το πρόβλημα αλλά και η αποτελεσματικότατα του.
Μπορεί το βλήμα να έχει την δυνατότητα να «ταξιδέψει» αρκετά μακρύτερα άλλα δεν είναι αποτελεσματικό ωστόσο είναι επικίνδυνο, κυρίως για όλους τους υπόλοιπους που βρίσκονται στην ύπαιθρο.
