«Εχω το Χ όπλο, μπορείτε να μου πείτε σας παρακαλώ ποια μάρκα φυσιγγίων να διαλέξω…;» Αυτή είναι μια από τις συχνότερες ερωτήσεις που δεχόμαστε από κυνηγούς στα γραφεία του περιοδικού.
Η απάντηση ποτέ δεν θεωρείται ικανοποιητική από τους ερωτούντες, παρ’ όλα αυτά με ευγένεια ευχαριστούν και κλείνοντας το ακουστικό, στην πλειοψηφία τους, σχολιάζουν την αμεροληψία μας και μας δικαιολογούν λέγοντας ότι είμαστε επαγγελματίες και πρέπει να κρατάμε ίσες αποστάσεις. Είναι όμως έτσι; Μήπως θα ήταν και για εμάς ευκολότερο να προτείνουμε κάποια συγκεκριμένα φυσίγγια. Άραγε αυτό θα έδινε λύσεις στους ερωτούντες ή μετά από κάποιες φορές οι ίδιοι ερωτούντες ύστερα από κάποιες αποτυχίες θα αμφισβητούσαν τις γνώσεις του «ειδικού» που ρώτησαν.
Τα λανθασμένα κριτήρια
Αν θέλουμε να το πάμε και λίγο πιο πέρα, με την ίδια λογική ότι οι κατασκευαστές φυσιγγίων θα μπορούσαν επάνω στα κουτιά των διαφόρων τύπων φυσιγγίων να αναγράφουν και να προτείνουν συγκεκριμένες μάρκες και μοντέλα των όπλων. Μήπως αυτή η λογική δεν έχει βάση; Είναι κατανοητό ότι μερικές φορές ο κυνηγός φτάνει σε σημείο απόγνωσης, και ψάχνει απεγνωσμένα να βρει λύσεις ώστε να ξεπεράσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Μερικές από τις ενέργειες που κάνει είναι να ρωτάει γενικά και αόριστα τι φυσίγγια «ρίχνουν» εκείνοι που έχουν επιτυχίες, να αλλάζει το όπλο του επιρρίπτοντας τις όποιες ευθύνες αποκλειστικά και μόνο σ’ αυτό, κ.ά.
Το αποτέλεσμα μετά από αυτές τις αλλαγές, είναι το πρόβλημα να συνεχίζεται, γιατί και το σκεπτικό είναι εσφαλμένο, αλλά και η αξιολόγηση των πραγμάτων δεν στηρίζεται στα πραγματικά κριτήρια.
Στο σημείο αυτό πρέπει να ξεκαθαρίσουμε δύο πράγματα. Είναι διαφορετικό το πώς κρίνουμε την απόδοση ενός όπλου σε συνδυασμό με το φυσίγγι και διαφορετικό το ποια ικανότητα έχουμε εμείς ώστε να στείλουμε τα σκάγια εκεί που «κοιτάζουν» τα μάτια μας. Τα δύο αυτά διαφορετικά πράγματα δεν πρέπει να τα συγχέουμε.
Ο συνδυασμός Όπλο – Φυσίγγι
Για το θέμα των σκοπευτικών ικανοτήτων του κάθε κυνηγού υπάρχουν άλλα άρθρα και αρθρογράφοι που μέσα από κείμενά τους μπορείτε να μυηθείτε στα «μυστικά» της σκοποβολής με λειόκανο όπλο. Στο άρθρο αυτό θα εστιάσουμε στο θέμα όπλο – φυσίγγι και στο πώς κρίνουμε και αξιολογούμε τις διάφορες παραμέτρους ώστε να επιτύχουμε τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό.
Συγκεκριμένα θα μιλήσουμε για τα ποσοστά συγκέντρωσης της τουφεκιάς και για τον κύκλο διασποράς των σκαγιών. Αυτές οι δύο παράμετροι είναι καθοριστικές και αποτελούν σημαντικό κριτήριο για την επιλογή του φυσιγγίου.
Η πιο προσφιλής τακτική των κυνηγών είναι να επιλέγουν φυσίγγια με μεγαλύτερο βάρος γόμωσης σκαγιών από το προτεινόμενο για το αντίστοιχο θήραμα. Με την επιλογή τους αυτή έχουν την εντύπωση ότι πράττουν σωστά.
Ας το εξετάσουμε..
Να το δούμε όμως το όλο θέμα στην πράξη με επιχειρήματα, για να καταλήξουμε τελικά αν αυτό, αποτελεί πραγματική λύση.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την τσίχλα και δύο φυσίγγια, ένα στα 32 γραμμάρια και ένα στα 34, με σκάγια διαμέτρου 2.00 mm (Νο 9).
Στο γραμμάριο, τα σκάγια αυτά έχουν 20.8 σκάγια στα 32 γραμμάρια έχουμε 665,6 σκάγια και στα 34 γραμμάρια 707,2. Η διαφορά μεταξύ των δύο διαφορετικών γομώσεων είναι 41,6 σκάγια. Σημαντική διαφορά.
Ας το δούμε όμως και στην πράξη. Στα 35 μέτρα τοποθετούμε ένα στόχο, χαρτόνι διαστάσεων 1×1 πυροβολούμε με FULL τσοκ με τα 32 γραμμάρια. Κατόπιν περιγράφουμε τα σκάγια σε κύκλο διαμέτρου 75 εκατοστών. Μέσα στον κύκλο μετράμε 530 σκάγια, το ποσοστό συγκέντρωσης είναι 530Χ100=53.000:665,6 = 79.62 …το ποσοστό συγκέντρωσης είναι 79,6%.
Την ίδια διαδικασία κάνουμε και με το φυσίγγι των 34 γρ., το ποσοστό συγκέντρωσης σύμφωνα με τους δικούς μας υπολογισμούς είναι 69%.
Νικητής τα 32 γραμμάρια
Διαπιστώνουμε ότι η διαφορά στο ποσοστό συγκέντρωσης είναι 10 ποσοστιαίες μονάδες και σαφώς η πλάστιγγα γέρνει υπέρ του φυσιγγίου με τα 32 γραμμάρια. Δεν είναι απαραίτητο ότι πάντα θα συμβαίνει αυτό και ότι τα 32 γραμμάρια σκάγια θα δίνουν καλύτερα ποσοστά συγκέντρωσης, απλά το αναφέρουμε ως παράδειγμα. Απόλυτο δεν είναι επίσης ότι τα περισσότερα γραμμάρια σκάγια δίνουν πάντα καλύτερο ποσοστό συγκέντρωσης.
Ας εξετάσουμε τώρα ακόμα καλύτερα τα πραγματικά κριτήρια αξιολόγησης της απόδοσης των φυσιγγίων.
Η ποιότητα κατανομής
Εκτός του ποσοστού συγκέντρωσης σημαντικός παράγοντας είναι και η ποιότητα κατανομής. Ορισμένες φορές η ποιότητα κατανομής εξετάζεται ως πρώτο κριτήριο, ακόμη και απ’ αυτό του ποσοστού συγκέντρωσης, γιατί μια καλή και ομοιόμορφη κατανομή είναι προτιμότερη από το καλό ποσοστό συγκέντρωσης.
Μια τουφεκιά που έχει υψηλό ποσοστό συγκέντρωσης, κενά και ανομοιόμορφη κατανομή σκαγιών δεν είναι ό,τι καλύτερο. Αντίθετα, μια τουφεκιά που έχει μικρότερο ποσοστό συγκέντρωσης, αλλά καλή και ομοιόμορφη κατανομή είναι προτιμότερη.
Ας οριοθετήσουμε όμως το μικρότερο, μεγαλύτερο, ομοιόμορφο, ανομοιόμορφο.
Ποσοστό συγκέντρωσης > το 70% του συνόλου των σκαγιών..
Σε όποιες αποστάσεις και αν δοκιμάσουμε μια τουφεκιά με το αντίστοιχο τσοκ στο όπλο μας, το ποσοστό συγκέντρωσης θα πρέπει να πλησιάζει αρκετά ή και να ξεπερνά (εάν αυτό είναι δυνατόν) το 70% του συνόλου των σκαγιών. Για να γίνει αυτό το φυσίγγι θα πρέπει να είναι ποιοτικό αλλά και ο συνδυασμός τσοκ – διάμετρος σκαγιών να είναι ο κατάλληλος.
Για παράδειγμα είναι πολύ δύσκολο να προσεγγίσουμε το 70% όταν συνδυάζουμε φυσίγγι με ψηλά σκάγια και τσοκ FULL και η δυσκολία αυξάνεται στην περίπτωση αυτή, όσο ανεβάζουμε το βάρος γόμωσης των σκαγιών.
Θα «παίρναμε» πολύ καλύτερα αποτελέσματα αν στον συνδυασμό αυτό χρησιμοποιούσαμε πιο ανοικτό τσοκ. Το ίδιο συμβαίνει και με τις κάννες που έχουν στενούς αυλούς. Μια κάνη με αυλό 18,2 ή 18,3 αποδίδει πολύ καλύτέρα με φυσίγγια των 28,30,31,32 γραμμαρίων. Πάντα μιλάμε για όπλα διαμετρήματος 12 Cal. Τα στενά τσοκ αποδίδουν πολύ καλά σε συνδυασμό με χοντρά σκάγια και τα ποσοστά συγκέντρωσης που δίνουν στον κύκλο των 75 εκατοστών, είναι εντυπωσιακά και αποτελεσματικά.
Ομοιόμορφη Κατανομή + Κενά μεγαλύτερα από 3 εκατοστά..
Σε ό,τι αφορά το «ομοιόμορφη – ανομοιόμορφη» κατανομή για να μην αναφερόμαστε σε επιστημονικά παραδείγματα και πειράματα που έχουν γίνει κάτω από ιδανικές συνθήκες, να πούμε ότι το ζητούμενο για τον κυνηγό είναι, στον κύκλο των 75 εκατοστών, να βλέπει τα σκάγια που έχει ρίξει με το όπλο του να είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα και να μην έχουν ανάμεσά τους κενά μεγαλύτερα από 3 εκατοστά, (δηλαδή άνοιγμα που να χωράει μέσα από αυτά το θήραμα που κυνηγά). Σε διαφορετική περίπτωση μιλάμε για ανομοιόμορφη κατανομή, κακή κατανομή ή ακατάλληλο συνδυασμό όπλου – φυσιγγίου.
Το ιδανικό είναι να βρούμε την κατανομή που δεν παρουσιάζει καθόλου κενά και που καλύπτει την επιφάνεια του κύκλου μας ομοιόμορφα.
Η διασπορά, δηλαδή το πόσο μεγαλύτερο κύκλο «γράφουν» τα σκάγια στο χαρτόνι των δοκιμών, είναι και αυτή σημαντική παράμετρος, γιατί όσο μεγαλύτερος είναι ο κύκλος τόσο το καλύτερο. Αλλά πάντα, με την προϋπόθεση ότι η διασπορά δεν θα λειτουργεί σε βάρος της ποιότητας κατανομής.
Μεγάλη διασπορά – Ποιοτική κατανομή – Υψηλό ποσοστό συγκέντρωσης
Το ιδανικό είναι να συνδυάσουμε την μεγαλύτερη δυνατή διασπορά με την ποιοτική κατανομή και το υψηλό ποσοστό συγκέντρωσης. Το πώς γίνεται αυτό και αν υπάρχει κάτι που πρέπει να ψάξετε για να το βρείτε, προτείνουμε να πειραματιστείτε και να δοκιμάσετε μόνοι σας. Κανένας, μα κανένας, δεν πρόκειται να σας το εξασφαλίσει με τα λεγόμενά του ή τις όποιες προτάσεις ή συμβουλές του.
Ακόμη και εμείς που δοκιμάζουμε σχεδόν καθημερινά φυσίγγια και όπλα, όταν εντοπίσουμε κάτι «ξεχωριστό» άμεσα προσπαθούμε να το δοκιμάσουμε και στα δικά μας όπλα. Αν αυτό δεν είναι εφικτό ή παραμένουμε σε αυτό που έχουμε ή αγοράζουμε το συγκεκριμένο όπλο και χρησιμοποιούμε τα φυσίγγια που δοκιμάσαμε.
Μην ξεχνάτε ότι η κάθε κάννη έχει τη δική της διαφορετική και μοναδική απόδοση που δεν διαφοροποιεί κατά πολύ τα αποτελέσματα όταν δοκιμάζουμε τα ίδια φυσίγγια με το ίδιο τσοκ, ωστόσο όμως έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει το καλό, το καλύτερο και το ιδανικό (εφόσον αυτό υπάρχει)…
