Ιδιογόμωση: Ποιότητα, οικονομία, ή ρίσκο;
Τι επιδιώκουν οι κυνηγοί που γεμίζουν μόνοι τα φυσίγγιά τους;
Η ιδιογόμωση είναι μια υπόθεση με την οποία ασχολούνται πολλοί κυνηγοί στην Ελλάδα. Ανάμεσα τους υπάρχουν κυνηγοί που έχουν εντρυφήσει στο αντικείμενο, αλλά και κυνηγοί οι οποίοι γεμίζουν χωρίς να γνωρίζουν ούτε καν τα βασικά της μηχανικής και της λειτουργίας των κυνηγετικών φυσιγγίων.
Αναμφισβήτητα η γόμωση φυσιγγίων είναι ενδιαφέρουσα ασχολία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν πειραματιζόμαστε και δεν κινούμαστε σε επικίνδυνα «μονοπάτια». Το πρώτο που πρέπει να μας απασχολεί είναι η ασφάλειά μας, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ, ότι τα όπλα και τα πυρομαχικά τους, δεν είναι παιχνίδια.
Τα όρια ασφάλειας
Τα όρια ασφάλειας των όπλων δεν είναι αξεπέραστα και ένα φυσίγγιο με λανθασμένη γόμωση, μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο όπλο, ή και σοβαρό τραυματισμό στο χρήστη του. Μπορεί τα σύγχρονα όπλα να δοκιμάζονται σε υψηλότερα όρια ασφάλειας, απ’ ότι στο παρελθόν, όμως ακόμη και αυτά, μπορεί να παραβιαστούν αν υπερβάλλουμε. Κανένα φυσίγγιο δεν επιτρέπεται να αναπτύσσει πιέσεις που θα υπερβαίνουν το 70% του ορίου ασφάλειας του όπλου.
Ιδιογόμωση: Οι πιέσεις…
Πολλοί πιστεύουν ότι οι πιέσεις που αναπτύσσονται μέσα στη θαλάμη του όπλου, εξαρτώνται από την ποσότητα της πυρίτιδας και μόνο. Αυτό είναι ένα μεγάλο λάθος και υποδηλώνει την άγνοια που υπάρχει στους κυνηγετικούς κύκλους σχετικά με τη λειτουργία των φυσιγγίων και του όπλου. Η αναπτυσσόμενη πίεση, είναι ένας συνδυασμός ποσότητας αερίων που παράγει η καύση της πυρίτιδας, και αντίστασης, που οφείλεται στη βυσμάτωση, στο φορτίο της γόμωσης και βέβαια στην κάννη. Τα πρώτα δείγματα αυξημένης πίεσης, είναι η ισχυρή ανάκρουση, ο αφύσικος θόρυβος, η παραμόρφωση του κάλυκα, φλόγα ή καπνός που βγαίνουν από το στόμιο της κάννης και γενικότερα κάθε τι ασυνήθιστο.
Ερασιτέχνες γομωτές
Η γόμωση φυσιγγίων από κυνηγούς, ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κυρίως, όταν τα φυσίγγια βιομηχανικής παραγωγής ήταν δυσεύρετα και οι εταιρίες παραγωγής πρώτων υλών, έδιναν μεγάλη σημασία και πολύ περισσότερα στοιχεία και οδηγίες στους ιδιογομωτές. Εκείνα τα χρόνια, κυκλοφορούσαν στην αγορά διάφοροι τύποι πυρίτιδας σε μικρές συσκευασίες, στις οποίες αναγραφόταν πάντοτε οδηγίες χρήσης.
Οι βυσματώσεις ήταν πολύ απλούστερες από τις σημερινές και απέδιδαν σαφώς χαμηλότερες πιέσεις. Παρόλα αυτά, οι φθορές που διαπιστώνουμε σήμερα στα όπλα εκείνης της εποχής, υποδηλώνουν λάθη και υπερβολές των ιδιογομωτών. Ένας μεγάλος αριθμός ιδιογομωτών, αναζητούσε πάντοτε αποδόσεις καλύτερες από εκείνες που δίδουν τα συνηθισμένα φυσίγγια.
Χιλιάδες κυνηγοί θεωρούσαν (πολλοί το πιστεύουν ακόμη), ότι θα μπορούσαν να γίνουν εφευρέτες και να ξεπεράσουν ακόμη και τους ίδιους τους κατασκευαστές πυρίτιδων, καψουλιών κλπ. Οι υπερβολές και οι «πατέντες» δεν σταμάτησαν ποτέ και αυτό το μαρτυρούν χιλιάδες κατεστραμμένα όπλα και τραυματισμοί κυνηγών.
Στα 60 σχεδόν χρόνια που ασχολούμαι με το συγκεκριμένο αντικείμενο, έχω συναντήσει δεκάδες όπλα με σπασμένες βάσεις, κάννες, κλείστρα και κάθε είδους εξαρτήματα, από φυσίγγια τα οποία ανέπτυσσαν πιέσεις τις οποίες δεν μπορούσαν να αντέξουν τα όπλα.
Οφείλω να σημειώσω ότι ανάλογες εμπειρίες έχω και από κάποια φυσίγγια του εμπορίου, καθώς στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ ουσιαστικός έλεγχος στα φυσίγγια που κυκλοφορούσαν στην αγορά. Μερικοί επαγγελματίες με νοοτροπία ανεύθυνου ερασιτέχνη, δεν δίστασαν να κυκλοφορήσουν στην αγορά, φυσίγγια τα οποία δεν είχαν περάσει από ποιοτικό έλεγχο, δηλαδή από κάποιο βλητικό σταθμό στον οποίο αν μη τι άλλο, ελέγχεται η πίεση που αναπτύσσεται στο όπλο κατά τον πυροβολισμό.
Επικίνδυνες «πατέντες»
Τελευταία με τον πολλαπλασιασμό των αγριόχοιρων, πολλοί κυνηγοί έχουν στραφεί σε αυτό το είδος κυνηγίου αλλά αρκετοί δεν είναι ικανοποιημένοι από τα ειδικά φυσίγγια του εμπορίου που προτείνονται γι’ αυτό το δύσκολο θήραμα. Οι πατέντες στον τομέα αυτό είναι άπειρες και τα προβλήματα που δημιουργούνται πολλά.
Αυτοσχέδια μονόβολα, σφαιρίδια κάθε μορφής (ακόμη και δεμένα μεταξύ τους με ατσαλόσυρμα), μικτές γομώσεις μονόβολου και σφαιριδίων, σκόνες για τον περιορισμό της παραμόρφωσης, σωλήνες προστασίας, καλούπια για σταθεροποίηση σφαιριδίων και πολλά ακόμη έχουν κυκλοφορήσει ακόμη και σε περιορισμένο εμπορικό κύκλο. Δυστυχώς οι διαρρηγμένες κάννες είναι πάρα πολλές, τα σπασμένα κλείστρα επίσης, όπως και τα κατεστραμμένα όπλα.
Ιδιογόμωση: Προέχει η ποιότητα
Η αναπτυσσόμενη πίεση μπορεί να είναι το σημείο αναφοράς, όμως δεν είναι ο μοναδικός κίνδυνος για την ασφάλεια του χρήστη και για την ακεραιότητα του όπλου.
Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως είναι η ποιότητα του κάλυκα, το είδος του φορτίου και αρκετά ακόμη.
Η ερασιτεχνική γόμωση φυσιγγίων είναι ένα μεράκι, το οποίο ο γράφων ουδέποτε απαρνήθηκε, όμως είναι και μια υπεύθυνη εργασία, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουμε πάντοτε κατά νου, πως κανένας δεν μπορεί να ξεπεράσει τους νόμους της φυσικής. Κάθε υλικό που χρησιμοποιούμε έχει προδιαγραφές και όρια ασφαλείας, τα οποία δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουμε.
Τα τελευταία χρόνια οι κατασκευαστές πυρίτιδων και πρώτων υλών για γόμωση κυνηγετικών φυσιγγίων, έχουν στόχο την πώληση μόνο σε κατασκευαστές μαζικής παραγωγής και επιδιώκουν να περιορίσουν στο ελάχιστο την ιδιογόμωση. Οι πληροφορίες για τις προδιαγραφές αυτών των υλικών δεν κυκλοφορούν στους ερασιτεχνικούς κύκλους, με αποτέλεσμα οι ιδιογομωτές να κινούνται «στο σκοτάδι». Η ανταλλαγή πληροφοριών, εμπειριών, και ευρεσιτεχνιών, κυρίως μέσω διαδικτύου σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρείται ασφαλής πηγή μάθησης, διότι κρύβει πολλές παγίδες.
Η καλή πρόθεση και η ημιμάθεια ορισμένων που εμφανίζονται σαν «ειδικοί», μπορεί να μας οδηγήσει σε κατασκευή φυσιγγίων υψηλού κινδύνου.
Η οικονομία
Κάποιοι κυνηγοί γεμίζουν μόνοι τα φυσίγγιά τους, για λόγους οικονομίας. Πρόκειται για κάτι το οποίο είναι απόλυτα σεβαστό, φτάνει να μην υπερβαίνουν τα εσκαμμένα. Η αναγόμωση μεταχειρισμένων καλύκων μπορεί να μειώνει το κόστος, όμως η επιλογή τους πρέπει να γίνεται με πολύ μεγάλη προσοχή και επιμέλεια. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να επιλέγουμε κάλυκες που είναι σε άριστη κατάσταση, προέρχονται από ποιοτικά φυσίγγια και δεν έχουν παραμορφώσεις. Δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούμε κάλυκες από φυσίγγια διασποράς, μονόβολα, σφαιρίδια κλπ, διότι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι διογκωμένοι και δεν κάνουν καλή έμφραξη.
Αν τα καψούλια που θα τοποθετήσουμε δεν σφραγίσουν ερμητικά, οι κάλυκες αυτοί πρέπει να απορρίπτονται και βέβαια πρέπει να περνάμε όλους τους μεταχειρισμένους κάλυκες από καλύμπρα, για να μπαίνουν με ευχέρεια στη θαλάμη του όπλου. Κάλυκες που έχουν κομμένα ή λειωμένα χείλη, πρέπει να απορρίπτονται επίσης, διότι προέρχονται από φυσίγγια υψηλών πιέσεων και είναι σίγουρα παραμορφωμένοι, έστω κι αν αυτό δεν φαίνεται με γυμνό μάτι.
Τα βύσματα που χρησιμοποιούμε πρέπει να μπαίνουν με ευκολία στον κάλυκα. Η αντίληψη ότι η απόλυτη στεγανότητα που διαπιστώνεται από τη δύσκολη είσοδο του βύσματος στον κάλυκα, είναι λανθασμένη και εγκυμονεί υψηλές πιέσεις. Το κλείσιμο τέλος, πρέπει να είναι καλό, αλλά όχι υπερβολικά πιεσμένο.
