Βγάζοντας από την εξίσωση την κατηγορία των… αρρώστων, εκείνων, δηλαδή, που δεν αφήνουν ούτε βίδα απείραχτη στα όπλα τους, πολλοί κυνηγοί προβαίνουν σε αλλαγές ή βελτιώσεις στα τουφέκια τους γιατί πιστεύουν σε κάτι καλύτερο. Έστω κι αν αυτό δεν έρχεται πάντα…
Το μεγαλύτερο, ίσως, ποσοστό επεμβάσεων στα κυνηγετικά όπλα αφορά τα κοντάκια. Ένα όπλο που δεν ρίχνει εκεί που κοιτούν τα μάτια και το σώμα του κυνηγού είναι πρακτικά άχρηστο, όσο ακριβό κι αν είναι. Το κοντάκι δεν έχει σχέση απλά με τις σωματικές μετρήσεις του χρήστη αλλά και με τη στάση του, το κράτημα του όπλου και την επώμισή του. Στις μετροληψίες ο πελάτης ερωτάται, πάντα, αν επιθυμεί να τα μέτρα να είναι με βάση τη στάση και την επώμιση που έχει ήδη, ή αν είναι πρόθυμος να τα διορθώσει πρώτα, και ύστερα να γίνουν οι μετρήσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι κυνηγοί να συνειδητοποιούν πόσο αλληλένδετα είναι αυτά τα δύο. Ένα σωστό κοντάκι που επωμίζεται κάθε φορά και σε διαφορετικό σημείο είναι πεταμένα λεφτά. Το ίδιο άχρηστο είναι και ένα κοντάκι ραμμένο στα μέτρα μας όταν η στάση και η κίνηση του σώματος δεν ευνοούν τη σωστή σκόπευση.
Ο δάσκαλος και ο κοντακάς
Αφού λοιπόν διαπιστώσουμε, ότι ο τρόπος σκόπευσής μας είναι σωστός, πρέπει να εμπιστευτούμε έναν επαγγελματία να μας κατευθύνει στις απαραίτητες επεμβάσεις που απαιτούνται. Ο δάσκαλος σκοποβολής είναι, φυσικά, ο πλέον αρμόδιος για αυτές τις συμβουλές, όπως και ο επαγγελματίας «κοντακάς». Η συνηθέστερη επιλογή φυσικά είναι ο οπλουργός, μιας και υπάρχουν σαφώς περισσότεροι οπλουργοί ανά την επικράτεια απ’ ότι δάσκαλοι και εξειδικευμένοι κοντακάδες. Το πρόβλημα είναι κατά πόσον ο εκάστοτε οπλουργός στον οποίον θα καταφύγουμε έχει και τις απαραίτητες ειδικές γνώσεις ώστε να κρίνει ποιες είναι οι διορθώσεις που απαιτούνται. Δυστυχώς, το ποσοστό των οπλουργών που κατέχει πλήρως το αντικείμενο δεν είναι μεγάλο και η διαπίστωσή μου είναι ότι και από αυτούς που το κατέχουν, ελάχιστοι προτρέπουν τον πελάτη να διορθώσει πρώτα τα δικά του σκοπευτικά λάθη πριν προχωρήσει στην προσαρμογή του κοντακιού. Το αποτέλεσμα είναι να ξοδεύονται τελικά χρήματα που δεν πιάνουν τόπο ή έστω δεν δίνουν το καλύτερο δυνατόν τελικό αποτέλεσμα.
Οι κίνδυνοι από τις αλλαγές
Αφού εξασφαλίσουμε ότι γνωρίζουμε τι είναι αυτό που χρειάζεται το κοντάκι, ο επόμενος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι ο τρόπος με τον οποίον θα γίνουν οι αλλαγές. Δεν μιλάω για την απλή αλλαγή μιας φλάντζας ή ενός πέλματος, αλλά για μόνιμες επεμβάσεις. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι ουσιαστικά τρεις:
- Η επέμβαση στις εφαρμογές του ξύλου με την βάση, η αφαίρεση ξύλου από το πλάι ή την κορυφή του χτενιού και το γύρισμα του κοντακιού με θερμότητα και πρέσα.
Η πρώτη μέθοδος είναι αποδεκτή στις καραμπίνες, όταν είτε δεν υπάρχουν φλάντζες ή δεν αρκούν για να φέρουν το αποτέλεσμα που χρειάζεται. Στα αρθρωτά όπλα (πλαγιόκαννα και αλληλεπίθετα) είναι κατά τη γνώμη μου απαγορευμένη μέθοδος, αφού καταλήγει σε αποδυνάμωση των ξύλων στα σημεία που τρώνε τα μεγαλύτερα ζόρια. Η δεύτερη μέθοδος χρησιμοποιείται για να προσθέσει cast off και να αφαιρέσει ύψος. Λόγω του ότι το αποτέλεσμα είναι μη αναστρέψιμο και προκαλεί συνήθως καταστροφή της σωστής καμπυλότητας του χτενιού, καλό είναι αποφεύγεται ή έστω να χρησιμοποιείται σε ελάχιστη κλίμακα μόνο για μικροδιορθώσεις. Τέλος, η πρέσα, με ζέσταμα με λάμπα ή θερμό αέρα, είναι η λιγότερο σκληρή ως προς την «υγεία» του κοντακιού μας, αλλά ταυτόχρονα κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την μονιμότητα του αποτελέσματος λόγω της «μνήμης» του ξύλου, το οποίο πολύ συχνά επιστρέφει στην πρότερη ή σχεδόν πρότερη κατάσταση που είχε πριν το γύρισμα.
Η βλητική απόδοση
Η άλλη μεγάλη κατηγορία επεμβάσεων στα όπλα είναι οι προσπάθειες βελτίωσης της βλητικής απόδοσης, μέσω της τροποποίησης των χαρακτηριστικών της κάννης. Οι τρεις συχνότερες τέτοιες επεμβάσεις είναι η επιμήκυνση του κώνου προσαρμογής, οι οπές εκτόνωσης αερίων (porting) και η αποχρωμίωση του κοίλου της. Και οι τρεις αυτές επεμβάσεις έχουν μόνιμο και ανεπίστρεπτο αποτέλεσμα, άρα είναι μια απόφαση που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά. Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι οποιαδήποτε τέτοια επέμβαση ουσιαστικά ακυρώνει την εγγύηση του όπλου, άρα η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά και μόνο τον χρήστη. Η αναγκαιότητα είναι το πρώτο που θα πρέπει να προβληματίσει τον επίδοξο βελτιωτή. Χρειάζεται ,π.χ. ένα όπλο με μεγάλες συγκεντρώσεις εάν τα κυνήγια του είναι μόνο μπεκάτσα, πέρδικα και ορτύκι; Επιπλέον οφείλει να γνωρίζει ότι αυτές οι επεμβάσεις βελτιώνουν, δεν μεταμορφώνουν μία κάννη. Άρα η βελτίωση μπορεί, ανάλογα με το όπλο, να είναι τόσο μικρή ώστε να μην αποδώσει τελικά το αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Επιμήκυνση κώνου προσαρμογής
Αναλύοντας τις τρεις επεμβάσεις, η επιμήκυνση του κώνου προσαρμογής είναι η συχνότερη και στατιστικά η πιο αποτελεσματική. Η επίδρασή της γίνεται εντονότερα αισθητή σε όπλα με στενούς αυλούς και προτείνεται κυρίως για όσους χρησιμοποιούν ψιλά σκάγια στα κυνήγια τους, μιας και αυτά είναι πιο ευπαθή σε παραμορφώσεις από τους απότομους εργοστασιακούς κώνους.
Είναι αυτονόητο ότι η αφαίρεση μετάλλου από το εσωτερικό οποιασδήποτε κάννης, ειδικά στο σημείο όπου αναπτύσσονται οι υψηλότερες πιέσεις, μπορεί να κρύβει σοβαρούς κινδύνους για τον χρήστη του όπλου, οπότε προτείνεται σφόδρα να παίρνετε συστάσεις για τον εκάστοτε οπλουργό και το αποτέλεσμα της εργασίας του. Το porting κοντά στο στόμιο της κάννης, πέρα από μία μικρή μείωση της αναπήδησης της κάννης κατά τον πυροβολισμό, ωφελεί και την ποιότητα της κατανομής, μειώνοντας αισθητά το φαινόμενο «έκρηξης στομίου». Ως επέμβαση δεν κρύβει κινδύνους για την ακεραιότητα του όπλου ή του χρήστη, αλλά αυξάνει συνήθως αισθητά τον κρότο της τουφεκιάς και προσθέτει έναν επιπλέον πονοκέφαλο στο καθάρισμα του όπλου. Τέλος, η αποχρωμίωση, είναι μία σπάνια και μάλλον περιττή κατ’ εμέ επέμβαση, αφού η αναλογία απόδοσης και χρηματικού κόστους (χημική αποχρωμίωση, εσωτερική λείανση και εξωτερική βαφή) είναι μάλλον απογοητευτική. Οι αχρωμίωτες είναι λίγο καλύτερες βλητικά από τις χρωμιωμένες, υπό κάποιες ειδικές συνθήκες και με απαιτητικά συνήθως φορτία σκαγιών, αλλά σίγουρα η απουσία χρωμίου δεν αρκεί από μόνη της να βαφτίσει μία κάννη «διαμάντι». Η τέλεια λείανση παραμένει ένας πολύ σημαντικότερος παράγοντας.
Επέμβαση στη σκανδάλη
Η επέμβαση στη σκανδάλη ενός όπλου, αν και λιγότερο δημοφιλής, είναι για μένα προσωπικά μία εργασία που απέφυγα σε ελάχιστα όπλα μου. Το βέβαιο είναι, ότι οποιαδήποτε επέμβαση στον πυροδοτικό μηχανισμό εμπεριέχει σοβαρούς κινδύνους και πρέπει να γίνεται από έμπειρο οπλουργό που κατανοεί απόλυτα τη λογική λειτουργίας του μηχανισμού και γνωρίζει πώς, πού και πόσο να επέμβει. Μία κακή εργασία στη σκανδάλη μπορεί να προκαλέσει διπλοτουφέκισμα στα δίκαννα ή και ακούσια εκπυρσοκρότηση σε όλους τους τύπους όπλων, καταστάσεις ιδιαίτερα δυσάρεστες και επικίνδυνες. Ακόμα και εργασίες βελτίωσης της εμφάνισης του όπλου, όπως η βαφή, παραδοσιακή, χημική ή κεραμική και η επίστρωση με υδατογραφία, παρ’ όλο που δεν κρύβουν κανέναν κίνδυνο τραυματισμού για τον χρήστη, μπορούν αν γίνουν από τον λάθος άνθρωπο, να προκαλέσουν φθορά στο φινίρισμα ή και τα ζωτικά σημεία ενός όπλου. Είναι πάντα καλή ιδέα να ζητάτε συστάσεις και γνώμες ευχαριστημένων πελατών πριν εμπιστευτείτε το όπλο σας σε κάποιον του οποίου το αποτέλεσμα της εργασίας του σας είναι άγνωστο.
«Αθώες» αλλαγές
Τέλος, αναστρέψιμες επεμβάσεις, όπως η αλλαγή του πέλματος ή του στόχαστρου ή η αγορά εξωεργοστασιακών τσοκ, θεωρούνται αθώες και απόλυτα ασφαλείς και το μόνο κακό που μπορεί να προκαλέσουν είναι απλά να μην επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Γι’ αυτόν το λόγο είναι και από τις πιο δημοφιλείς επεμβάσεις για τους λιγότερο τολμηρούς, που θέλουν χωρίς ρίσκο και τύψεις να κάνουν το όπλο τους λίγο πιο μοναδικό για τα γούστα τους. Όποια βελτίωση κι αν σκοπεύετε να κάνετε, σκεφτείτε την αναγκαιότητά της, μιλήστε με τους ειδικούς, ζητήστε συστάσεις και προχωρήστε προσεκτικά. Η επιπολαιότητα μπορεί να κοστίσει πολύ ακριβά.
