Συνεχίζουμε τις αναφορές μας στην αγωνιστική σκοποβολή με πιστόλι, με κάποια μυστικά που μπορούν να βοηθήσουν αρκετά στην προπόνηση τον σκοπευτή που θέλει πραγματικά να βελτιωθεί. 

του Κώστα Λακαφώση

Το αεροβόλο πιστόλι των 10 μέτρων είναι ένα από τα πιο δύσκολα αγωνίσματα της Σκοποβολής σε επίπεδο τεχνικής (πολλοί πιστεύουν ότι είναι το δεύτερο δυσκολότερο αγώνισμα μετά το Ελεύθερο Πιστόλι 50 μέτρων). Αυτή ακριβώς η δυσκολία του είναι που το κάνει συναρπαστικό για τους αγωνιζόμενους που θα αποφασίσουν να το πάρουν στα σοβαρά, αλλά ταυτόχρονα το κάνει και την ιδανική προπόνηση για οποιοδήποτε άλλο αγώνισμα σκοποβολής-και μάλιστα όχι μόνο για τα αγωνίσματα του πιστολιού αλλά και για τα τουφέκια.

Για όσους δεν το πιστεύουν, ανοίγουμε εδώ μια μικρή παρένθεση για να εξηγήσουμε ότι η τεχνική ανάμεσα σε πιστόλι και τουφέκι είναι πολύ διαφορετική, όμως τα βασικά στοιχεία στα οποία βασίζονται (σκόπευση, έλεγχος σκανδάλης, αναπνοή κλπ) είναι ίδια, ενώ υπάρχει και μια πολύ πιο σημαντική παράμετρος που την γνωρίζουν όλοι όσοι έχουν βρεθεί έστω και μια φορά στη ζωή τους σε συνθήκες αγώνα: το άγχος, η πίεση του αγώνα και τα παιχνίδια του μυαλού είναι πολύ πιο σημαντικός και δύσκολος αντίπαλος, και στο πιστόλι αυτά τα προβλήματα φέρνουν ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες στον σκοπευτή. Κλασική περίπτωση, το σύνδρομο της “άρνησης σκανδάλης” (κατά την “άρνηση ίππου” στην Ιππασία), που παθαίνεις όταν σηκώνεις το όπλο προς το στόχο με πρόθεση να πυροβολήσεις, όμως η αναποφασιστικότητα και το άγχος κάνουν την σκανδάλη να φαίνεται πάρα πολύ βαριά, και τη βολή να μοιάζει όλο και πιο δύσκολη διαδικασία για να ολοκληρωθεί. Όταν το πάθεις αυτό με πιστόλι, την πάτησες. Πρέπει να σταματήσεις, να αφήσεις το όπλο, να πάρεις βαθιές ανάσες, να συγκεντρωθείς από την αρχή και να ξεκινήσεις και πάλι την προσπάθειά σου. Μπορεί να μην το παθαίνεις όταν ρίχνεις μόνος σου στην προπόνηση, όμως σε έναν αγώνα όπου η βολή σου μετράει και ο διπλανός σου σε παρακολουθεί, η απόλυτη πειθαρχία του μυαλού είναι δέκα φορές πιο δύσκολη από την απλή εφαρμογή της τεχνικής. Όσοι, λοιπόν, καταφέρουν να ρίχνουν αεροβόλο πιστόλι σε συνθήκες αγώνα με απόλυτη αυτοσυγκέντρωση και χωρίς τέτοια προβλήματα, δεν θα αντιμετωπίσουν ποτέ κανένα πρόβλημα σε αγωνίσματα τουφεκιού, όπου η τεχνική είναι πιο συγκεκριμένη και οδηγεί καλύτερα την ολοκλήρωση της βολής.

Κλείνουμε όμως την παρένθεση για να μπούμε στην ουσία του θέματος, που είναι η αναφορά μερικών προπονητικών μυστικών που ακολουθούν διάφοροι πρωταθλητές της σκοποβολής από όλο τον κόσμο, με την αρχική (και σημαντική) παρατήρηση ότι, όπως και στα περισσότερα αθλήματα έτσι και στη Σκοποβολή, δεν υπάρχει η απόλυτη αλήθεια που να ταιριάζει σε όλους τους αθλητές. Κλασικότερο παράδειγμα αυτού, το γεγονός ότι ο περίφημος ρώσος σκοπευτής Μιχαήλ Νέστρυεφ δηλώνει ότι δεν κάνει καθόλου ξηρά προπόνηση! Όταν η ξηρά προπόνηση (δηλαδή η εικονική πυροδότηση χωρίς πραγματική βολή) θεωρείται το μεγάλο μυστικό επιτυχίας των μεγαλύτερων σκοπευτών του κόσμου, πώς μπορεί ένας από τους πιο επιτυχημένους να δηλώνει ότι δεν τη χρησιμοποιεί καθόλου; Το συμπέρασμα: κάθε αθλητής έχει τις ιδιαιτερότητές του, οπότε ο καθένας από εμάς θα πρέπει να πάρει πληροφορίες και ιδέες από τους πρωταθλητές της σκοποβολής, αλλά να εφαρμόσει εκείνες που του ταιριάζουν περισσότερο.

Η ξηρά προπόνηση, πάντως, θεωρείται πολύ σημαντικό κομμάτι προπόνησης των περισσότερων σκοπευτών σε όλο τον κόσμο. Τα περισσότερα σκοπευτικά πιστόλια διαθέτουν κάποιον ειδικό μηχανισμό που να επιτρέπει τη ρεαλιστική λειτουργία της σκανδάλης ώστε να μπορούμε να πυροδοτήσουμε ακούγοντας το “κλικ” για να μπορέσουμε να προπονηθούμε με ασφάλεια και χωρίς φθορά του πιστολιού. Πέρα από το προφανές, δηλαδή το να τοποθετείς έναν κανονικό στόχο στη σωστή απόσταση και να πυροδοτείς εικονικές βολές σαν προσομοίωση της πραγματικής βολής, μπορεί κανείς να απομονώσει συγκεκριμένα στοιχεία της βολής ώστε να προπονηθεί πιο αποδοτικά. Ένα βασικό βήμα ξηράς προπόνησης είναι η προπόνηση χωρίς στόχο, μπροστά σε έναν λευκό τοίχο. Παίρνοντας τη σωστή θέση και στάση βολής και ακολουθώντας όλα τα (εικονικά) βήματα μιας πραγματικής βολής, σηκώνουμε το όπλο μπροστά στον άδειο τοίχο και συγκεντρωνόμαστε στη σωστή ευθυγράμμιση των σκοπευτικών οργάνων, χωρίς να μας ενδιαφέρει το επόμενο βήμα της ευθυγράμμισης με το στόχο. Σκοπός μας είναι να τα κάνουμε όλα τέλεια και να πυροδοτήσουμε την εικονική βολή, χωρίς να χαλάσει η τέλεια ευθυγράμμιση των σκοπευτικών οργάνων για τουλάχιστον ένα δευτερόλεπτο ΜΕΤΑ το “κλικ”! Εάν τα καταφέρουμε, επαναλαμβάνουμε περίπου 100.000 φορές και έπειτα είμαστε έτοιμοι για το επόμενο στάδιο! Στον ίδιο λευκό τοίχο, κολλάμε μια κατακόρυφη γραμμή με μονωτική ταινία, και επαναλαμβάνουμε την ίδια άσκηση προσπαθώντας να έχουμε τα σκοπευτικά μας τέλεια ευθυγραμμισμένα μεταξύ τους, και έπειτα να σημαδεύουν σωστά την κάθετη γραμμή. Επόμενο βήμα μια οριζόντια γραμμή, έπειτα ένας σταυρός και τέλος μια μικρή τελεία που παίζει το ρόλο του πραγματικού στόχου.

Όλο αυτό, φυσικά, δεν είναι μια διαδικασία που διαρκεί ένα δεκάλεπτο, αλλά μια διαδικασία που για τους σοβαρούς αθλητές μπορεί να διαρκεί μια η δύο ώρες καθημερινά, και για αρκετό καιρό μέχρι να προκύψει πραγματική βελτίωση. Το πιο σημαντικό “μάθημα” που προκύπτει από την άσκηση αυτή, είναι το γεγονός ότι έχουμε θέσει ως κριτήριο της επιτυχίας της βολής την σωστή ευθυγράμμιση των σκοπευτικών οργάνων, όχι τη στιγμή της πυροδότησης, αλλά ΜΕΤΑ την πυροδότηση! Μπορεί να φαίνεται απλό και κατανοητό στη θεωρία, όμως στην πράξη είναι αρκετά πιο δύσκολο να τηρηθεί σε τέτοιο ποσοστό επιτυχίας που να δίνει και αντίστοιχα καλές βολές. Κάθε σκοπευτής προσπαθεί να “προγραμματίσει” το μυαλό του με διάφορους τρόπους ώστε να είναι σε κάθε στιγμή συγκεντρωμένος στο ζητούμενο. Μερικές ιδέες για παράδειγμα: γράφει κάποιος σκοπευτής για τα παιχνίδια του μυαλού “όταν φέρω το πιστόλι στο στόχο, φαντάζομαι ότι το χέρι μου είναι το χέρι ενός χειρουργού που κάνει μια πολύ σοβαρή επέμβαση, και πρέπει να κινήσει μόνο την άκρη του δείκτη του με εξαιρετική προσοχή, αλλιώς θα πεθάνει ο ασθενής”. Κάποιος άλλος γράφει: “όταν αποφασίσω να ξεκινήσω τη σταδιακή πίεση της σκανδάλης για να πυροδοτήσω τη βολή, φαντάζομαι ότι η πίεση της σκανδάλης προκαλεί το εμπρός σκοπευτικό να οπισθοχωρήσει και να περάσει μέσα από την εγκοπή του κλισιοσκοπίου, δηλαδή σαν να είναι το πίσω σκοπευτικό το τέρμα και το εμπρός σκοπευτικό η μπάλα που μπαίνει γκολ”. Αντίστοιχα, ο καθένας θα πρέπει να φτιάξει το δικό του “σύστημα” που θα τον βοηθά να ξεπερνά το άγχος και την πίεση σε κάθε βολή, τηρώντας πάντοτε τα κρίσιμα στοιχεία της τεχνικής.

Και επειδή η βελτίωση των επιδόσεων και η σταθεροποίηση ενός καλού σκορ σε συνθήκες αγώνα είναι σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό θέμα νοητικής προπόνησης και προετοιμασίας, ας κλείσουμε τη σύντομη αυτή αναφορά μας με ένα ακόμα “μυστικό” που διδάσκει η αθλητική ψυχολογία και λέει το εξής: μετά από μια αποτυχημένη βολή, και αφού έχουμε κάνει μια ελαχίστων δευτερολέπτων αποτίμηση του λάθους της τεχνικής μας που οδήγησε στην κακή βολή, θα πρέπει αμέσως να διαγράψουμε από τη σκέψη μας την αίσθηση και την εμπειρία της αποτυχημένης βολής και να ξεκινήσουμε από την αρχή. Αντιθέτως, αν μια βολή είναι “δεκάρι”, είναι πολύ πιο χρήσιμο να κάνουμε μια άμεση αποτίμηση των θετικών στοιχείων της τεχνικής μας και να κρατήσουμε στο μυαλό μας ζωντανή την αίσθηση της επιτυχημένης βολής, δίνοντας στο μυαλό και στο σώμα μας ένα θετικό “πάτημα” για την επόμενη βολή. Με άλλα λόγια, λειτουργούμε καλύτερα όταν προσπαθούμε να ακολουθήσουμε ένα θετικό παράδειγμα, παρά όταν φορτώνουμε στο μυαλό μας λάθη και αρνητικά στοιχεία που προσπαθούμε να αποφύγουμε.