Οι περισσότεροι δεν το ξέρουν, αλλά πριν μερικές δεκαετίες, οι κυνηγοί της Πελοποννήσου πήγαιναν… με τρένο που διέσχιζε τη θάλασσα, απέναντι στην Αιτωλοακαρνανία!
“Υπέροχο μεταφορικό μέσο ο σιδηρόδρομος. Θα του συγχωρούσα όλες τις ταλαιπωρίες, μόνο και μόνο για τη διαδοχή των τοπίων πίσω από το παράθυρο”, έλεγε κάποτε ένας Ισπανός ταξιδιώτης. Τι θα έλεγε, άραγε, αν από το παράθυρο του βαγονιού έβλεπε δεξιά κι αριστερά τη θάλασσα, νιώθοντας την αύρα και τον… κυματισμό της;
Σιδηρόδρομος… δια θαλάσσης
Οι περισσότεροι δεν το ξέρουν, όμως, αυτό το προνόμιο το είχαν στο τέλος του 19ου αιώνα οι κυνηγοί και οι έμποροι της Πελοποννήσου, που πήγαιναν… με τρένο απέναντι στην Αιτωλοακαρνανία, αλλά δια της θαλάσσης! Τότε δεν υπήρχε, φυσικά, η γέφυρα ζεύξης Ρίου – Αντιρρίου. Έτσι, οι Πατρινοί και άλλοι κυνηγοί από την Πελοπόννησο, χρησιμοποιούσαν το σιδηρόδρομο για να μεταφερθούν στα κυνηγοτόπια της Στερεάς Ελλάδας, ιδιαίτερα στη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού και στα βαλτοτόπια του Αχελώου με το πλήθος των υδροβίων πουλιών, ή στον κάμπο του Μεσολογγίου για τα διαβατάρικα φθινοπωρινά τρυγόνια και ορτύκια. Η σιδηροδρομική σύνδεση επιτυγχανόταν με παλιά αποβατικά πλοία, που είχαν ενσωματωμένες ράγες και μετέφεραν τα βαγόνια του τρένου από την μία ακτή στην άλλη!
Μοναδικό εμπόδιο σε αυτήν τη μετακίνηση με το τρένο, ήταν το συχνό κλείσιμο του λιμανιού του Κρυονερίου, λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών (ιδιαίτερα κατά την χειμερινή περίοδο). Την δεκαετία του… 1890, αυτός ο σιδηρόδρομος εκτελούσε τέσσερα δρομολόγια την εβδομάδα μεταξύ Πάτρας – Αγρινίου, και μέσω του λιμανιού του Κρυονερίου στην Αιτωλοακαρνανία. Ένας βετεράνος Πατρινός κυνηγός, που ταξίδευε συχνά με το τρένο προς την Στερεά τη δεκαετία του ‘60, λέει σχετικά στο «kynigesia»:
– “Η δουλειά μου με έφερνε τακτικά στην Αιτ/νία, ενώ την περίοδο που επιτρεπόταν το κυνήγι, έπαιρνα μαζί μου και το τουφέκι για λαγό, για παπιά και για ορτυκοτρύγονα… Ήταν μία όμορφη περιπέτεια αυτό το ταξίδι, αν και ποτέ δεν ήξερες πότε θα επιστρέψεις”!
Με απόφαση του Τρικούπη
Όλα ξεκίνησαν όταν ο Χαρίλαος Τρικούπης, αποφάσισε να εντάξει στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας και τη γενέτειρά του, με συρμούς τόσο επιβατικούς, όσο και εμπορευματικούς. Πρώτιστος στόχος ήταν η μεταφορά των καπνών από το Αγρίνιο σε υπερπόντιες χώρες, μέσω του λιμανιού της Πάτρας. Η σύμβαση που υπογράφηκε το 1887 μεταξύ του Χ. Τρικούπη και του προξένου του Βελγίου Λ. Ροσέλ, προέβλεπε την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Μεσολογγίου – Αγρινίου, εντός 24 μηνών. Και ενώ η κατασκευή της γραμμής ολοκληρώνεται στο προβλεπόμενο διάστημα, ο Χ. Τρικούπης συνέλαβε την ιδέα επέκτασής της ως το λιμένα του Κρυονερίου, ώστε να είναι εφικτή η σύνδεση της Αιτωλοακαρνανίας με την Πάτρα (και από εκεί με το σιδηροδρομικό δίκτυο της υπόλοιπης Ελλάδας).
Το έργο ανατέθηκε σε Έλληνα επιχειρηματία, ο οποίος ίδρυσε την εταιρία Σιδηροδρόμων Βορειοδυτικής Ελλάδας (ΣΒΔΕ), με δεδομένο ότι την εποχή εκείνη το βορειοδυτικό σύνορο της χώρας, ήταν… η Άρτα! Έτσι, το 1891 πρωτολειτούργησε η σιδηροδρομική γραμμή Κρυονερίου – Αγρινίου με ατμοκίνητους συρμούς, όπως γινόταν σε όλο τον κόσμο, ενώ παράλληλα κατασκευάσθηκε και η αποβάθρα στο Κρυονέρι… Η γραμμή περιλάμβανε τους σταθμούς: Λιμάνι Κρυονερίου, Γαλατάς, Ευηνοχώρι, Μεσολόγγι, Αλυκές, Αιτωλικό, Σταμνά, Αγγελόκαστρο, Πλάτανος, Δικίμι, Αγρίνιο. Η διαδρομή διαρκούσε 2 ώρες και 35 λεπτά, με μέση ταχύτητα τα 24 χλμ/ώρα. Το 1898 ξεκίνησαν και τα δρομολόγια Πάτρας – Κρυονερίου, με πλοία που… μετέφεραν τα βαγόνια του τρένου, έχοντας ράγες στον χώρο του γκαράζ του πλοίου! Αρκετά αργότερα τη θέση των ατμόπλοιων πήραν τα διασκευασμένα σε φεριμπότ, με πρώτο την “Καλυδώνα” και μετέπειτα το “Ρόδος”, που είχε διπλές σειρές με ράγες και δυνατότητα να μεταφέρει κάθε φορά… 7 φορτηγά βαγόνια ή 2 ατμομηχανές. Το 1950 οι ατμοκίνητοι συρμοί αντικαταστάθηκαν με 3 πετρελαιοκίνητες αυτοκινητάμαξες, τις αποκαλούμενες “Οτομοτρίς”, που δόθηκαν ως πολεμική αποζημίωση στη χώρα μας από την Ιταλία…
Μέχρι το 1970
Αυτά τα ονειρικά δρομολόγια για τους κυνηγούς και τους άλλους ταξιδιώτες, κράτησαν μέχρι το 1970… Τον Φεβρουάριο του 1970 ανακοινώθηκε η διακοπή του πορθμείου Πάτρα-Κρυονέρι, ενώ η οριστική κατάργηση του σιδηροδρομικού δικτύου στην Αιτωλοακαρνανία, έγινε τον Οκτώβριο του ιδίου έτους.
