Το κυνήγι από τη φύση του αποτελεί μία πολύπλοκη και πολυσύνθετη δραστηριότητα, που προϋποθέτει την ύπαρξη μεθοδολογίας, τεχνικής και φυσικά μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. Όλοι οι θηρευτές στη φύση, παρατηρώντας τους μέσα από το πλήθος των ντοκιμαντέρ που μας αποκαλύπτουν τα απόκρυφα μυστικά τους, διαπιστώνουμε εύκολα ότι σε κάθε κυνήγι προηγούνται στιγμές «μελέτης» των συνθηκών και του στόχου, «περισυλλογή» για την επιλογή της θέσης και του χρόνου της επίθεσης και τέλος «σχέδιο» για την κάρπωση του θηράματος. Τα στάδια αυτά δεν υπάρχουν στα ζώα τροφοσυλλέκτες ή αν υπάρχουν δεν είναι τόσο σύνθετα. Πόσο πολύπλοκο είναι να βοσκήσει ένα ζώο το χορτάρι στο λιβάδι; Ελάχιστα ή και καθόλου.
Του Αχιλλέα Γιάππου
Aυτή η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των θηρευτών και των τροφοσυλλεκτών, καθιστά την ύπαρξη ενός πιο σύνθετου μυαλού, ώστε να μπορεί με αποτελεσματικότητα να βρίσκει λύσεις στις παραπάνω πολύπλοκες καταστάσεις. Οι αξία των απαντήσεων αυτών θα κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Είναι σαφές πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο σκύλος -ως κλασικός θηρευτής- θα πρέπει να διακρίνεται από ένα μεγάλο μυαλό. Πολλοί θα ισχυριστούν ότι ο σκύλος έχει πάψει εδώ και αιώνες να ζει σε άγρια κατάσταση και έχει πάρει τη θέση τού συνεργάτη τού ανθρώπου στο κυνήγι. Άρα τον κυρίαρχο ρόλο και την βασική καθοδήγηση την κάνει ο άνθρωπος. Έτσι ο ρόλος του περιορίζεται σημαντικά σε σχέση με αυτόν που θα είχε στην άγρια φύση και ενδεχομένως ακόμα και ένας σκύλος λιγότερο ευφυής, θα μπορούσε να αποτελεί μία λειτουργική επιλογή.
Το έλλειμμα ευφυΐας
Είναι αλήθεια ότι το επιχείρημα αυτό έχει μεγάλη βάση και δυστυχώς αποτελεί και το θεμέλιο του εκφυλισμού των φυλών τα τελευταία χρόνια, μέσα από την επικράτηση τέτοιων εκπτωτικών λογικών. Δυστυχώς οι περισσότεροι των συναδέρφων, δεν μπορούν να αντιληφθούν αυτό το έλλειμμα ευφυΐας και θεωρούν όλα τα λάθη του σκύλου τους, ως μία νομοτέλεια ή ως μία απλή ατυχία. Για να γίνει καλύτερα κατανοητό θα αναφέρω κάποια κλασικά παραδείγματα «ανόητων» σκύλων, που μπορούν να ξεγελάσουν ακόμα και έμπειρους κυνηγούς. Ως θιασώτης των αγγλικών φυλών δεν θα μπορούσα να μην ξεκινήσω από το κλασικότερο όλων, που κυρίως τις διακρίνει. Μία τεράστια απληστία στην έρευνα, που όμως τις περισσότερες φορές δεν διακρίνεται από καμία οργάνωση, μέθοδο και συνεργασία.
Είναι δεδομένο ότι εφόσον ο σκύλος με την παραπάνω συμπεριφορά κυνηγάει, αργά ή γρήγορα θα κάνει και κάποιους εντοπισμούς και θα δώσει μεγάλη χαρά και ικανοποίηση στο αφεντικό του για τις ικανότητές του. Το «θηρίο» που… γκρεμίζει το βουνό, βρίσκει και πουλιά και ως συμπέρασμα καταλήγει ο κυνηγός, ότι διαθέτει ένα σπουδαίο σκύλο. Αν μάλιστα κάποιοι εντοπισμοί γίνουν σε απαγορευτικές αποστάσεις, τότε δεν αργεί να του δώσει και τον τίτλο του «φαινόμενου».
Το γεγονός ότι ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία ο σκύλος αυτός μπορεί να εξακολουθεί να χάνεται για πολύ χρόνο και να είναι εξαιρετικά δύσκολη η συνεργασία μαζί του, να συνεχίζει ο ιδιοκτήτης του να «πατάει» θηράματα που προσπέρασε το «φαινόμενο», να αδυνατεί να επανεντοπίσει ξανασηκωμένα πουλιά και πλήθος άλλων ελαττωμάτων, δείχνουν να περνάνε κάτω από το… ραντάρ εντοπισμού του κυνηγού. Ένας τέτοιος σκύλος παρά το τεράστιο πάθος του, είναι ένας ανόητος σκύλος που με τη συμπεριφορά του αδικεί την ίδια του την προσπάθεια. Δυστυχώς δεν διαθέτει τα νοητικά εφόδια για να λύσει το πρόβλημα.
Οι εύκολες δικαιολογίες…
Αντίστοιχα ένας σκύλος γρήγορος με μέτρια μύτη, που δεν κατανοεί ότι για να μπορέσει να αποφύγει τις προσπεράσεις θα πρέπει να ελαττώσει την ταχύτητά του, είναι ένας σκύλος περιορισμένης ευφυΐας. Η εύκολη απάντηση που δίνει ο ιδιοκτήτης του είναι ότι όλοι οι σκύλοι προσπερνάνε. Έτσι δεν το αναγνωρίζει ως ελάττωμα αλλά ως φυσιολογικό.
Ένας σκύλος που δυσκολεύεται να μπλοκάρει τα θηράματα -κυρίως κάποιες δύσκολες μέρες- τότε αυτό συμβαίνει εξαιτίας τις συμπεριφοράς των πουλιών και όχι εξαιτίας τις αδυναμίας του σκύλου τους, να δώσει σωστές απαντήσεις στην ιδιαίτερη συμπεριφορά των πουλιών. Άλλωστε είναι πολύ πιο βολικό να ρίξει κάποιος την ευθύνη της βλακείας του σκύλου του, στην αυξημένη επιφυλακτικότητα των πουλιών.
Όλα τα παραπάνω και πλήθος άλλων ελαττωμάτων, ένας ευφυής σκύλος θα μπορούσε όχι μόνο να τα περιορίσει, αλλά θα μπορούσε και να τα εξαφανίσει. Έτσι ό άπληστος αλλά ευφυής σκύλος, πολύ γρήγορα θα κατανοήσει την αξία της μεθοδικής έρευνας και θα τροποποιήσει αναλόγως την έρευνά του. Θα τιθασεύσει τον παρορμητισμό του μειώνοντας τις προσπεράσεις και κάνοντας ευκολότερους τους επανεντοπισμούς.
Ο κίνδυνος που… παραμονεύει
Επίσης ένα καλό μυαλό θα κατανοούσε, ότι θα πρέπει να ελαττώσει την ταχύτητά του, ώστε να μπορεί να βρίσκει ευκολότερα τα θηράματα με την ασθενική του μύτη. Αντίστοιχα ένας σκύλος με μυαλό θα εφάρμοζε αντίμετρα στα αυξημένα μέτρα προστασίας, που χρησιμοποιούν κάποιες μέρες τα πουλιά.
Η λίστα των προβλημάτων που θα μπορούσε να βελτιώσει ένας ευφυής σκύλος είναι τεράστια και δεν έχει νόημα να αναφερθούν όλα. Ουσιαστικά αγγίζει όλες τις πτυχές του κυνηγόσκυλου.
Εδώ όμως είναι σημαντικό να επισημάνω έναν τρομακτικό εκτροφικό κίνδυνο που παραμονεύει πίσω από την άποψη, ότι «το μυαλό είναι το άλφα και το ωμέγα σε ένα κυνηγόσκυλο».
Όση αλήθεια και αν κρύβεται πίσω από αυτό, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υποτιμούνται το πλήθος των φυσικών προσόντων που απαιτούνται, ώστε ένας σκύλος να εργάζεται σωστά, λειτουργικά και αποδοτικά, με βάση το στάνταρ της φυλής που ανήκει.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ζούμε μία τεράστια υποτίμηση στην αξία της σωστής κατασκευής ενός κυνηγόσκυλου. Πίσω από τις κλασικές ατάκες «είναι σπουδαίο μυαλό», «είναι δαίμονας», «είναι τρομερός κυνηγός», κρύβονται σκύλοι… εκτρώματα, που με μοναδικό κριτήριο το μυαλό -πολλές φορές ψευδεπίγραφα- μπαίνουν στην αναπαραγωγή και αλλοιώνουν ανεπανόρθωτα τις φυλές που ανήκουν. Δυστυχώς αυτά τα χρόνια της ευκολίας, όπου όλοι εκτρέφουν και όλα εκτρέφονται, αυτό αποτελεί ένα δεδομένο.
Πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι η ευφυΐας ενός σκύλου αξίζει να αξιολογηθεί μόνο εφόσον συνοδεύει έναν στοιχειωδώς άρτιο σκύλο. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να παραβλέπονται τα φυσικά προσόντα ή να θυσιάζονται στο βωμό ενός καλού μυαλού.
Άλλωστε για όσους μπορούν να αντιληφθούν τον τρόπο που γίνεται η αναπαραγωγή στη φύση εύκολα κατανοούν, ότι εκατομμύρια χρόνια η φύση εκτρέφει κυρίαρχα σωματοδομικά και δευτερευόντως διανοητικά.
