Μου φαίνεται απίστευτο που εν έτη 2020 υπάρχουν ακόμα εκτροφείς σκύλων φέρμας οι οποίοι προσπαθούν να υποστηρίξουν τη σημαντικότητα της μορφολογικής τυπικότητας για την εκτέλεση της κυνηγετικής εργασίας.
Του Απόστολου Αποστολάτου
Οι εκτροφείς αλόγων ιπποδρομιών επιλέγουν τους αναπαραγωγούς βάση του χρονομέτρου, ενώ εκείνοι που εκτρέφουν αγελάδες για παραγωγή γάλακτος, επιλέγουν βάση των λίτρων που αποδίδουν καθημερινά. Λέτε να τους ενδιαφέρει η μορφολογία τους;
Αντιθέτως, μερικοί εκτροφείς σκύλων φέρμας, για να «γεννήσουν» καλά κυνηγόσκυλα μελετούν στις ιερές γραφές του Solaro και του Barbieri το σπάσιμο του ενδέκατου σπονδύλου και τις γωνιώσεις στα άκρα.
Παρότι αν εμβαθύνεις τη συζήτηση μαζί τους αντιλαμβάνεσαι πως δεν έχουν καταλάβει ότι το… αναθεματισμένο σπάσιμο δεν οφείλεται στους ίδιους τους σπόνδυλους, αλλά στις αποφύσεις τους, οι οποίες προεξέχουν πάνω από αυτούς. Όσον αφορά στις γωνιώσεις, μετά από ατελείωτες συζητήσεις μπορεί να αποκαλυφθεί ότι μετράνε την λάθος γωνία.
Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από αυτές τις δυσνόητες θεωρίες, οι οποίες όμως είναι τόσο αγαπητές, κυρίως, σε κάποιους εκτροφείς αγγλικών δεικτών;
Ο σκοτεινός σκοπός τους είναι να χρησιμοποιήσουν κριτήρια επιλογής κατάλληλα για φυλές συντροφιάς, αλλά εντελώς ακατάλληλα για τις κυνηγητικές φυλές. Διότι είναι πολύ πιο περίπλοκο να εκτρέφεις σκύλους όμορφους και καλούς, από το να βγάζεις σκύλους μόνο όμορφους. Γι’ αυτό προσπαθούν να πείσουν το κοινό ότι η ομορφιά την οποία αυτοί επιλέγουν δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά είναι λειτουργική για το κυνήγι.
Το τεράστιο ψέμα
Και αυτό είναι ένα τεράστιο ψέμα.
Η επιλογή των κυνηγετικών σκύλων δεν μπορεί να διαχωριστεί από την αυστηρή επαλήθευση της λειτουργικής αποδοτικότητας, αλλά μιας και υπάρχουν πολλές φυλές φέρμας, η κάθε μία πρέπει να διατηρήσει τις λειτουργικές και μορφολογικές διαφορές που τη διακρίνουν. Συνεπώς, η μορφολογία δεν είναι σημαντική για να πάρεις καλά κυνηγόσκυλα, αλλά είναι η απαραίτητη προϋπόθεση της ίδιας της έννοιας της φυλής. Διαφορετικά θα καταλήξουμε να έχουμε μία και μόνο φυλή σκύλων φέρμας, όλοι ίδιοι.
Και δεν είναι παράδοξο, αλλά αυτό το οποίο συνέβη με τα άλογα του ιππόδρομου!!!
Είναι ένα ψευτοδίλημμα το αν είναι ο τύπος της φυλής αυτός που καθορίζει τη λειτουργία ή, αν αντίστροφα, είναι η λειτουργία αυτή που δημιουργεί τον τύπο, διότι λειτουργία και τύπος είναι οι δύο αδιαχώριστες όψεις του ίδιου νομίσματος.
Και ακόμα, έχει δίκιο οποίος υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει φυλή χωρίς μορφολογική τυπικότητα, αλλά πάνω από όλα είναι άλλο τόσο αλήθεια, ότι για τους σκύλους φέρμας, δεν υπάρχει φυλή χωρίς κυνηγετικη ικανότητα.
Επομένως, η λύση είναι θεωρητικά εύκολη, αλλά απίστευτα δύσκολη στο να εφαρμοστεί στη πράξη. Πρέπει να επιλέγουμε καλούς σκύλους, μεταξύ των οποίων, εν συνεχεία, να επιλέγουμε εκείνους που είναι οι πιο τυπικοί μορφολογικά. Σαν να λέμε, οι πιο όμορφοι μεταξύ των πιο καλών.
Ο εκφυλισμός μιας φυλής
Πολλοί σκύλοι φέρμας οι οποίοι εκτρέφονται σε διάφορες χώρες ως σκύλοι συντροφιάς, χωρίς την απαραίτητη αξιολόγηση του κυνηγιού, εκφυλίζονται βαθύτατα και προορίζονται μόνο να προκαλούν περιέργεια για σπάνιες φυλές όταν σε αυτές τις χώρες οι ιδιοκτήτες τους τα βγάζουν βόλτα . Ίσως και να γίνουν πολυάριθμα, διότι αν τα κατάφεραν τα Ριτρίβερ, θεωρητικά και οι σκύλοι φέρμας μπορούν να έχουν επιτυχία πέρα από την κυνηγετικη χρήση . Όπως άλλωστε έχει συμβεί ήδη με το ιρλανδικό Σέττερ και το Βαϊμαράνερ. Αλλά δεν θα είναι πια οι ίδιοι σκύλοι που μας κληροδότησαν και που προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε μέχρι σήμερα.
Οι όμιλοι φυλής, για να αποφύγουν τον εκφυλισμό, πρέπει να επιβάλλουν σοβαρές και αυστηρές αξιολογήσεις για τις κυνηγητικές ικανότητες των ατόμων, μη επιτρέποντας την έκδοση pedigree σε σκύλους τους οποίους εκτρέφονται μόνο για την μορφολογία.
Είναι όμως αλήθεια ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ μορφολογικής τυπικότητας και κυνηγετικής ικανότητας;
Ακραίες απόψεις
Οι ακραίες απόψεις είναι παραπλανητικές και αξίζει τον κόπο να εμβαθύνουμε στο θέμα. Ας ξεκινήσουμε από το κεφάλι, δηλαδή από την περιοχή όπου βρίσκονται οι χαρακτήρες που περισσότερο από όλους διαφοροποιούν και ταυτόχρονα αποτελούν τη τυπικότητα της φυλής.
Ας μη μιλήσουμε καλύτερα για τη θεωρία της τηλε-όσφρησης και της μέγα-όσφρησης που, σύμφωνα με τον Solaro, είναι ανάλογες με τις διαστάσεις των μετωπιαίων κόλπων, οι οποίοι με τη σειρά τους εξαρτώνται από τον προσανατολισμό των κρανίο-προσωπικών αξόνων. Όλα βασισμένα στον οσφρητικό ρόλο των μετωπιαίων κόλπων, προϊόν καθαρής φαντασίας.
Το ίδιο ισχύει και για την λειτουργία του μεγάλου αυτιού, το οποίο θα έπρεπε να κατακρατεί τα οσφρητικά μόρια που βρίσκονται στο έδαφος. Ακόμα και στους μεγάλους επιτρέπεται που και
που να πετάνε και καμιά κοτσάνα. Το κακό είναι ότι υπάρχουν πολλοί, δήθεν διαβασμένοι κυνόφιλοι, που τις πιστεύουν.
Και πάντα ο Solaro, λέει, ότι η απόκλιση των κρανίο-προσωπικων αξόνων απαιτεί ένα πιο ψηλό κράτημα του κεφαλιού, το οποίο με τη σειρά του ταιριάζει περισσότερο με το τρατάρισμα, ενώ ο καλπασμός επιβάλλει το κεφάλι να προεξέχει προς τα εμπρός για να μεταφερθεί το κέντρο βάρους και να γίνει ασταθής η ισορροπία για χάρη της ταχύτητας.
Όλα αυτά, όμως, απέχουν έτη φωτός από την πραγματικότητα.
Πάρα πολλοί σκύλοι τρατάρουν έχοντας συγκλίνοντες ή παράλληλους κρανίο-προσωπικους άξονες και άλλοι τόσοι με αποκλίνοντες κρανίο-προσωπικους κρατούν το κεφάλι χάλια.
Συνεπώς, δεν μπορείς να βγάλεις συμπέρασμα.
Η κατασκευή
Ας περάσουμε τώρα στην κατασκευή.
Οι καλπαστές μπορεί να είναι είτε εγγεγραμμένοι στο τετράγωνο (Πόιντερ), είτε στο ορθογώνιο παραλληλόγραμμο (Σέττερ). Όμως, ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τους τροχαστές, τόσο σύμφωνα με τον Solaro όσο και σύμφωνα με τον Barbieri.
Άλλη μία απόδειξη, λοιπόν, ότι η μορφολογία δεν παίζει σπουδαίο ρόλο στην εργασία.
Αλλά, ακόμα και αν μιλήσουμε για τις γωνιώσεις της ωμοπλάτης ή των νώτων, δεν μπορείς να βγάλεις κανένα συμπέρασμα όσο αφορά στην κίνηση και στην αντοχή κοιτώντας το σκύλο μόνο στο λουρί. Με λίγα λόγια, σκύλοι με κακές γωνιώσεις μπορεί να κινούνται τυπικά και να κυνηγάνε όλη μέρα, ενώ άλλοι με τέλειες γωνιώσεις να τρέχουν απαίσια και να κουράζονται εύκολα.
Αυτό που μετράει είναι ο σκύλος να έχει ένα καλό καλπασμό και ποιος νοιάζεται για τις γωνιώσεις…
Μπορεί ας πούμε, τουλάχιστον θεωρητικά, οι τροχαστές να έχουν πιο κεκλιμένα νώτα από τους καλπαστές, διότι τα πιο οριζόντια νώτα και κατά συνέπεια οι γωνιώσεις των αρθρώσεων, επιτρέπουν μια μεγαλύτερη ώθηση που είναι απαραίτητη για τον καλπασμό, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα νώτα είναι μια από τις πολλές παραμέτρους που είναι υπεύθυνες για τη ποιότητα του καλπασμού. Και για ακόμα μια φορά βλέπουμε ότι το να στοχεύεις στην εργασία μέσο της μορφολογίας, είναι σαν να πας Αθήνα Λαμία μέσω Θεσσαλονίκης.
Εν κατακλείδι, όσο κι αν φαίνομαι αιρετικός, πιστεύω ότι η μορφολογία από μόνη της δεν λέει τίποτα για τα κυνηγετικά και στιλιστικά χαρίσματα του σκύλου. Βέβαια είναι σημαντικό ένας σκύλος που ανήκει σε μια συγκεκριμένη φυλή να μοιάζει και σε αυτή, αλλά θεωρώ ότι τα κυνηγόσκυλα θα έπρεπε να κρίνονται, για το αν ανήκουν στο τύπο της φυλής τους, μόνο στο κυνήγι και όχι στο λουρί.
